Nhận thức mới và năng lượng mới để góp sức tạo đột phá về KHCN, ĐMST, CĐS

Các chính sách đặc biệt đã “đánh trúng”, gỡ điểm nghẽn

Chiều ngày 6/3, ngay sau lễ công bố các quyết định về công tác tổ chức, cán bộ của Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) mới, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chủ trì hội nghị giao ban quản lý nhà nước tháng 2 của Bộ.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chủ trì hội nghị giao ban quản lý nhà nước đầu tiên của Bộ KH&CN sau hợp nhất. Ảnh: Lê Anh Dũng

Diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, hội nghị còn có sự tham dự của 5 Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy, Phạm Đức Long, Lê Xuân Định, Hoàng Minh, Bùi Hoàng Phương cùng lãnh đạo cấp trưởng và phó các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp thuộc Bộ.

Qua clip được trình chiếu mở đầu hội nghị, một số tư tưởng, quan điểm chỉ đạo của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng về khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) đã được phổ biến tới tất cả đội ngũ cán bộ chủ chốt của Bộ KH&CN mới.

Người đứng đầu ngành KH&CN nhấn mạnh Nghị quyết 57 đã xác định bộ 3 KHCN, ĐMST và CĐS là 3 trụ cột chính để phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, và chỉ rõ: “Lần đầu tiên, bộ 3 KHCN, ĐMST và CĐS nằm chung trong một Nghị quyết của Bộ Chính trị và cũng nằm chung trong một Bộ hợp nhất của 2 Bộ KH&CN và TT&TT thành Bộ KH&CN mới. Đồng thời, tạo sức mạnh cộng hưởng đưa Việt Nam phát triển nhanh hơn, mạnh hơn trong kỷ nguyên mới, là động lực chính để Việt Nam trở thành nước phát triển có thu nhập cao”.

Clip một số tư tưởng, quan điểm của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng về KHCN, ĐMST và CĐS. Nguồn: Văn phòng Bộ.

Trao đổi trực tiếp tại hội nghị, khẳng định việc thực hiện Nghị quyết 57 được lãnh đạo Bộ xác định là trọng tâm, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng yêu cầu trưởng các đơn vị, các cán bộ được giao việc cũng phải coi đó là nhiệm vụ trọng tâm để tập trung, nỗ lực làm.

Nghị quyết 57 đã xác định “điểm nghẽn của điểm nghẽn” là thể chế nên việc đầu tiên cần tập trung và phải làm nhanh nhất chính là thể chế. Với tinh thần này, trong tháng 2, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 193 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển KHCN, ĐMST và CĐS quốc gia.

Nhận xét các chính sách đặc biệt được đưa ra tại Nghị quyết 193 đã “đánh trúng”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng dẫn chứng: Sau đúng 1 tuần tính từ thời điểm Quốc hội thông qua Nghị quyết này, đã có 1 doanh nghiệp nộp đề xuất xin cấp thử nghiệm vệ tinh tầm thấp với đầu tư nước ngoài 100%; 2 nhà mạng Việt Nam đã có văn bản cam kết đầu tư 1,2 tỷ USD trong năm 2025 làm mạng 5G để tăng số trạm 5G gấp 4 lần số lượng trạm đầu tư năm 2024; 4 doanh nghiệp Việt Nam cam kết đầu tư 9 tuyến cáp quang biển và cũng có 4 doanh nghiệp trong nước cam kết đầu tư các trung tâm dữ liệu với tổng công suất 200 MW.

Trong tuần đầu tiên sau khi Nghị quyết 193 được Quốc hội thông qua, đã có 4 doanh nghiệp Việt Nam cam kết đầu tư trung tâm dữ liệu với tổng công suất 200 MW. Ảnh minh họa: M.H

Những cam kết trên được hiện thực hóa, sẽ góp phần thúc đẩy, tạo ra sự phát triển cho ngành và đất nước. Đơn cử như, nếu 2 nhà mạng đầu tư phát triển mạng 5G như cam kết ở trên, tốc độ di động của Việt Nam sẽ tăng 4 lần, từ đó giúp GDP tăng ít nhất từ 1 - 2%. Hay với việc các doanh nghiệp đầu tư thêm 9 tuyến cáp biển, hệ thống cáp trên biển kết nối Internet Việt Nam đi quốc tế sẽ tăng lên 15 tuyến, giúp gia tăng mức độ an toàn, bền vững cho hạ tầng số quốc gia.

Qua kết quả bước đầu thu được của Nghị quyết 193, người đứng đầu ngành KH&CN lưu ý: “Khi tư duy những chính sách mới đột phá, chúng ta lúc nào cũng phải nghĩ tóm lại nó tạo ra cái gì và lấy đó làm thước đo. Đã đánh trúng thì phải có kết quả đo lường được”.

Liên quan đến công tác xây dựng thể chế, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhắc tất cả người đứng đầu các đơn vị trong Bộ phải nâng tầm tư duy, không bó hẹp trong tư duy của lãnh đạo cấp cục, vụ để chất lượng văn bản tốt hơn. Đồng thời, cần mạnh dạn tin tưởng giao việc cho nhân viên để họ trưởng thành; song cần có “backup”, hỗ trợ để tránh tai nạn.

Cùng với yêu cầu các đơn vị phải chủ động, không để xảy ra việc trình văn bản muộn, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng hướng dẫn cụ thể như: Mỗi luật, mỗi văn bản mang tính thể chế phải có 1 đơn vị chuyên môn chủ trì, có một nhân sự hạt nhân chịu trách nhiệm là người tổng hợp tư tưởng và viết chính; hồ sơ xây dựng mỗi luật đều phải lưu lại đội ngũ xây dựng, nội dung giải thích cho các quan điểm đưa ra; sau khi nhận nhiệm vụ xây dựng 1 văn bản thể chế, đơn vị, nhân sự hạt nhân phải nêu ra những vấn đề lớn và có buổi họp xin ý kiến lãnh đạo Bộ về hướng xử lý, giải quyết các vấn đề đó... Vụ Pháp chế được giao tổng hợp những lưu ý này để xây dựng cẩm nang hướng dẫn về làm thể chế tại Bộ KH&CN.

Thống nhất cách làm, tăng cường dùng trợ lý ảo

Trong hội nghị giao ban quản lý nhà nước đầu tiên của Bộ KH&CN mới, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã thống nhất với lãnh đạo các đơn vị về cách làm việc của Bộ.

Cụ thể, các trưởng đơn vị là cấp dưới trực tiếp của Bộ trưởng; nhưng theo ủy quyền của Bộ trưởng, với những việc đã có quy định chiếm tới 95%, lãnh đạo cục, vụ báo cáo Thứ trưởng phụ trách và cơ bản sẽ kết thúc việc ở Thứ trưởng. Với những việc mới hoặc những việc phức tạp, lãnh đạo các đơn vị sẽ báo cáo trực tiếp Bộ trưởng.

Bộ trưởng Bộ KH&CN điều hành công việc theo tuần, còn lãnh đạo cấp trưởng các đơn vị trong Bộ được yêu cầu phải điều hành công việc theo ngày. Hàng quý, Bộ trưởng sẽ giao nhiệm vụ cho trưởng đơn vị và đánh giá kết quả thực hiện qua số việc đạt, hoàn thành đúng hạn hay không được ghi nhận trên hệ thống CNTT.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng yêu cầu lãnh đạo cấp trưởng các đơn vị phải điều hành công việc, nhân viên theo ngày. Ảnh: Lê Anh Dũng

Tại hội nghị, lãnh đạo các đơn vị của Bộ KH&CN mới được trải nghiệm cách thức thảo luận, làm rõ các vấn đề thông qua hỏi – đáp.

Cụ thể, qua hỏi – đáp để làm rõ nội hàm của khái niệm “Công nghệ chiến lược” theo định nghĩa của Hàn Quốc, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã hướng dẫn Vụ trưởng Vụ Khoa học kỹ thuật và công nghệ Đàm Bạch Dương cùng lãnh đạo các đơn vị khác về việc phải đọc, tìm hiểu rất kỹ để làm rõ một vấn đề. “Thay vì đọc 10 bản đề án, chỉ cần đọc 1 cái nhưng hiểu thật kỹ từng câu, từng chữ trong đó”, Bộ trưởng lưu ý.

Tại hội nghị, lãnh đạo Bộ KH&CN đã tặng hoa chúc mừng nữ cán bộ, nhân viên nhân dịp Quốc tế Phụ nữ 8/3. Ảnh: Lê Anh Dũng

Dựa trên các nhiệm vụ Bộ KH&CN được giao để thực hiện Nghị quyết 57, người đứng đầu ngành KH&CN đã giao việc kèm yêu cầu, tiến độ cho các Thứ trưởng theo các nhóm công việc của khối cơ quan, KHCN, ĐMST, CĐS như: Xây dựng hướng dẫn về cơ cấu chi cho KHCN, ĐMST; lập kế hoạch những việc cần làm năm nay để chuyển đổi số toàn diện các hoạt động KHCN, ĐMST và CĐS; xây dựng danh mục các công nghệ chiến lược; đề xuất phương án lập sàn giao dịch các kết quả nghiên cứu khoa học công nghệ;

Nghiên cứu để có một chương trình công nghệ hỗ trợ phát triển công nghiệp đường sắt; dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển năng lượng hạt nhân; Hình thành danh mục các thông tin, dữ liệu về các lĩnh vực của ngành cần thu thập, công bố để có thể quản lý, thúc đẩy phát triển dựa trên dữ liệu; ban hành bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả chi cho KHCN, ĐMST và CĐS; ban bố Chương trình về các nền tảng dùng chung trong Nghị quyết 57...

Nêu quan điểm “Một việc làm nhanh thì chất lượng tốt, làm dài thì chất lượng kém”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhắc lãnh đạo các đơn vị không nên sợ nhiều việc và thời gian thực hiện ngắn; đồng thời khuyến nghị họ cần tăng cường sử dụng trợ lý ảo hỗ trợ công việc.

Người đứng đầu ngành KH&CN khẳng định sẽ luôn như một trợ lý để giải đáp những thắc mắc, câu hỏi của các cán bộ, đồng thời mong muốn đội ngũ nhân sự của Bộ có nhận thức mới, năng lượng mới để hoàn thành tốt những công việc hết sức nặng nề ở chặng đường phía trước.

Vân Anh

Lê Anh Dũng