Nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp - tấm gương tận tụy, yêu nghề, lòng trong bút sắc

Nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp sinh năm 1923, quê ở Hưng Yên, trong một gia đình giàu truyền thống yêu nước và cách mạng với hai bên nội, ngoại thuộc hàng danh gia vọng tộc. Thế nên từ nhỏ, ông đã được học tại những trường danh tiếng ở quê nhà Hưng Yên và sau này theo học một trường ở TP Nam Định, cùng lớp với các nhà cách mạng nổi tiếng của đất nước như Lê Đức Thọ, Nguyễn Cơ Thạch... cùng nhiều danh nhân chính trị, văn hóa, nghệ thuật khác.

Nhà báo lão thành Nguyễn Khắc Tiếp.

Gia nhập Quân đội từ đầu năm 1945 và sau đó chiến đấu ở Chiến khu Việt Bắc, chỉ một thời gian ngắn, ông đã được chỉ định về công tác tại Đài Tiếng nói Việt Nam và Thông tấn xã Việt Nam. Sau đó, ông trở lại Quân đội và trở thành nhà báo-chiến sĩ chuyên nghiệp với thời gian công tác lâu nhất ở Báo QĐND, hơn 40 năm, trong tư cách một phóng viên đặc biệt, một bình luận viên quốc tế và là Phó trưởng phòng biên tập Thời sự (nay là Phòng biên tập Thời sự quốc tế) cho đến lúc nghỉ hưu.

Nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp ghi dấu ấn sâu sắc trong cuộc đời làm báo của mình với nhiều sự kiện đặc biệt của Đảng, của Quân đội và của đất nước, trải qua cuộc chiến đấu chống thực dân Pháp xâm lược, chống Mỹ, cứu nước và cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc, phía Tây Nam, cũng như trong công cuộc ban đầu đổi mới toàn diện đất nước. Ông là một trong những nhà báo đầu tiên của Báo QĐND, Thông tấn xã Việt Nam và Đài Tiếng nói Việt Nam.

Ông vinh dự là nhà báo được chứng kiến và đưa tin về hai cuộc bầu cử có dấu ấn lịch sử của đất nước. Đó là cuộc bầu cử Quốc hội đầu tiên năm 1946, ông được đưa tin tại điểm mà Chủ tịch Hồ Chí Minh và các vị trong Chính phủ Cách mạng lâm thời của Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa non trẻ bỏ phiếu.

Bài tường thuật của ông được nhiều tờ báo thời đó đăng tải có thể coi là một bài viết giàu cảm xúc, có tính định hướng chính trị, gợi mở về nghề nghiệp làm báo cho các phóng viên trẻ sau này. 30 năm sau, tại TP Hồ Chí Minh vừa giải phóng, ông lại là phóng viên Báo QĐND được cử viết tin, bài về cuộc bầu cử của Quốc hội nước Việt Nam thống nhất. Đã có độ chín trong nghề, bài tường thuật của ông có độ sâu sắc về cảm nhận thời cuộc và vẫn giữ được tình cảm chân tình, nồng thắm không phải trong tư cách một nhà báo mà trong tư cách một công dân của một nhà nước Việt Nam thống nhất được cầm lá phiếu bầu Quốc hội lần thứ hai của Nhà nước Việt Nam mới, một Nhà nước đã trải qua cuộc chiến đấu 30 năm mới giành được độc lập, tự do và non sông thu về một mối.

Nhà báo lão thành Nguyễn Khắc Tiếp (bên phải) và nhà báo lão thành Phạm Phú Bằng lúc sinh thời. Ảnh: VIỆT TRUNG

Ông là nhà báo được tham dự và đưa tin từ Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ hai năm 1951 cho đến lần thứ sáu năm 1986, cũng là điều hiếm có đối với một phóng viên thời sự chính trị. Trong những bài tường thuật và đưa tin về các đại hội Đảng này, có một số bài được đưa vào giáo trình giảng dạy bộ môn báo chí trong các trường đại học.

Ông là một trong 5 nhà báo trực tiếp tham dự viết tin bài và tham gia xuất bản tờ Báo QĐND tại mặt trận Điện Biên Phủ từ ngày mở đầu chiến dịch cho đến khi Chiến dịch Điện Biên Phủ toàn thắng ngày 7-5-1954.

Ông có niềm vinh dự và đặc biệt tự hào là được tham dự và đưa tin về cuộc gặp mặt và nói chuyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đền Hùng với cán bộ, chiến sĩ của đoàn quân vừa chiến thắng trong Chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử. Ông vinh dự được ngồi sát ngay phía sau Bác Hồ khi Người ngồi trên bậc thềm Đền Hùng và nói một câu nổi tiếng, ghi dấu ấn sâu sắc trong lịch sử đất nước: "Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước".

Nhanh nhạy và có nhãn quan chính trị nên ông đã ghi ngay được nguyên văn rất chính xác câu nói này của Bác Hồ và rút tít trong bài tường thuật đăng trên Báo QĐND.

Nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp cũng là một trong số ít nhà báo được tham dự và đưa tin nhiều sự kiện quốc tế nổi bật của đất nước, cũng như thực hiện một số chuyến thăm nước ngoài hiếm có. Ông là một trong những nhà báo Việt Nam đầu tiên được đi thăm một số nước xã hội chủ nghĩa, các nước dân tộc chủ nghĩa và bạn bè thân thiết của Việt Nam. Vốn tiếng Pháp chuẩn mực và thông thạo giúp ông tác nghiệp thuận lợi.

Chẳng hạn ông thực hiện chuyến thăm nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Algeria ngay sau khi nước này giành được độc lập từ thực dân Pháp và đã có rất nhiều bài tường thuật, phóng sự về nước Bắc Phi có tài nguyên thiên nhiên đặc sắc cùng phong trào chiến đấu giải phóng dân tộc noi gương Việt Nam, đồng thời, Algeria lại nêu một tấm gương cho nhiều dân tộc khác bị áp bức, bóc lột dưới chế độ đế quốc, thực dân để đấu tranh giải phóng dân tộc.

Nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp được lãnh đạo Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam và Ban biên tập Báo QĐND tin cậy cử làm phóng viên đặc biệt tham gia đoàn của Quốc vương N.Sihanouk từ Bắc Kinh qua Hà Nội để về thăm vùng giải phóng của Vương quốc Campuchia năm 1974. Đây là một hành trình đặc biệt đầy nguy hiểm, hy sinh, nhưng đã được các chiến sĩ QĐND Việt Nam tổ chức hết sức chu đáo và tuyệt đối an toàn để vượt 2.000km theo dãy Trường Sơn trong khói lửa chiến tranh vào đến tận vùng giải phóng của Campuchia. Ông kể lại hành trình chuyến đi này với nhiều chi tiết đặc biệt thú vị, trong đó có việc Quốc vương N.Sihanouk có cảm tình đặc biệt với ông và nhiều khi nói chuyện với ông hàng giờ bằng tiếng Pháp.

Tôi may mắn được công tác với nhà báo Nguyễn Khắc tiếp hơn 20 năm nên học tập được ở ông rất nhiều. Đó là đức tính giản dị, khiêm tốn của một nhà báo-chiến sĩ được tôi luyện trong khói lửa chiến tranh cũng như trong các thời điểm gay cấn, phức tạp. Đó là sự tận tình, yêu nghề, giữ ngay ngòi bút. Ông luôn luôn nhắc chúng tôi là nhà báo phải trung thực với chính mình và trung thực với sự vật, sự việc mà mình phản ánh, tuyệt đối không được hư cấu vì sự thật là tiêu chuẩn số 1 của báo chí.

Ông là nhà báo có tầm nhìn, bản lĩnh chính trị và có tri thức trên nhiều lĩnh vực, nhờ đó, những bài báo của ông viết đều có chất lượng, được dư luận và bạn đọc quan tâm, đánh giá cao. Ông có nhiều bút danh, trong đó có bút danh Liên Thanh mà phóng viên Báo QĐND và bạn đọc rất ấn tượng. Bút danh này phản ánh tác phong làm báo nhanh nhạy, rất kịp thời của ông, tương tự như súng tiểu liên bắn liên thanh.

Mặc dù là một nhà báo lão thành có nhiều công lao đối với nền báo chí Quân đội và cách mạng của đất nước nhưng ông luôn khiêm tốn, giản dị. Nhiều phóng viên muốn gặp ông viết bài ca ngợi nhưng ông đều từ chối và nói rằng, ông cũng chỉ là một trong những nhà báo bình thường của Báo QĐND, mà trong đó có nhiều nhà báo khác đáng viết và đáng biểu dương hơn.

Là một nhà báo-chiến sĩ nhưng ông cũng là một người đàn ông mẫu mực trong cuộc sống gia đình và do đó, gia đình ông có thể coi là một trong những gia đình nhà báo-chiến sĩ có cuộc sống viên mãn. Ông sống hạnh phúc với người vợ là giáo viên và các con đều là những công dân tử tế, có nhiều đóng góp trong việc làm giàu cho gia đình, quê hương.

Ghi nhận những cống hiến của ông cho cách mạng, đất nước và Quân đội, Nhà nước và Quân đội đã tặng thưởng ông nhiều huân, huy chương cao quý, kỷ niệm chương nhà báo cách mạng, Huy hiệu 75 năm tuổi Đảng và nhiều phần thưởng khác.

Đại tá TRẦN NHUNG, nguyên Trưởng phòng biên tập Thời sự quốc tế, Báo Quân đội nhân dân