Nguy kịch vì tự uống paracetamol quá liều

Đêm ngày 21/5, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương tiếp nhận bà M.N.T (72 tuổi, Hà Nội) trong tình trạng mệt mỏi, tay chân mềm nhũn, mất khả năng tự chủ vận động. Bệnh nhân được chẩn đoán ngộ độc paracetamol do uống thuốc quá liều để giảm đau đầu.

Các bác sỹ khuyến cáo người dân không tự ý sử dụng thuốc giảm đau khi chưa rõ nguyên nhân bệnh và cần tuân thủ hướng dẫn y tế để tránh nguy hiểm đến tính mạng.

Theo người nhà, bà T có tiền sử đái tháo đường hơn 10 năm, thường xuyên bị đau đầu nhưng nhiều lần thăm khám không phát hiện bệnh lý rõ ràng. Do đó, bà giữ thói quen tự mua thuốc, trong đó có paracetamol và thuốc bổ não, để dùng khi đau đầu mà không có chỉ định bác sĩ.

Tối muộn ngày 21/5, bà xuất hiện cơn đau đầu dữ dội, tự uống nhiều viên paracetamol với tổng số khoảng 20 viên. Sau khoảng 30 phút, bà xuất hiện triệu chứng tay chân mềm nhũn, không kiểm soát vận động, được người nhà đưa cấp cứu kịp thời.

Rất may, bệnh nhân được xử trí rửa ruột và điều trị kịp thời, chưa ghi nhận tổn thương gan hay cơ quan nội tạng khác. Hiện sức khỏe bà đã ổn định, có thể ăn uống và đi lại bình thường.

Cùng vấn đề lạm dụng thuốc giảm đau, Bệnh viện Đa khoa Phú Thọ tiếp nhận bệnh nhân nữ T.P.H (trẻ tuổi) trong tình trạng ngộ độc nặng do uống tới 60 viên paracetamol 500mg cùng lúc.

Bệnh nhân nhập viện với dấu hiệu mệt mỏi, da niêm mạc nhợt, tim đập nhanh, phù hai chân và đau vùng hạ sườn phải. Sau 10 giờ ngộ độc, bệnh nhân suy gan cấp và rối loạn đông máu nặng, được điều trị tích cực bằng truyền thuốc giải độc, lọc máu cấp cứu và thay huyết tương.

Sau 8 ngày chăm sóc tích cực, sức khỏe bệnh nhân ổn định, được chuyển khám chuyên khoa thần kinh để điều trị ổn định tâm lý và dự kiến xuất viện trong vài ngày tới.

Paracetamol là thuốc giảm đau, hạ sốt phổ biến, dễ mua không cần kê đơn, được sử dụng trong các trường hợp đau nhẹ đến vừa. Tuy nhiên, nếu dùng quá liều hoặc kết hợp nhiều thuốc chứa paracetamol, người dùng có thể bị ngộ độc nghiêm trọng, đặc biệt tổn thương gan cấp, thậm chí tử vong nếu không được xử trí kịp thời.

TS.Trần Văn Bắc, Phó Trưởng khoa Cấp cứu Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, cảnh báo, việc uống nhiều viên cùng lúc hoặc dùng đồng thời nhiều thuốc có hoạt chất paracetamol dễ dẫn tới quá liều mà người dùng không nhận ra. Khi có biểu hiện nghi ngờ ngộ độc như buồn nôn, mệt mỏi, đau tức vùng gan, vàng da, lú lẫn… cần đến cơ sở y tế ngay.

Còn theo TS.Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai, cho biết paracetamol là nguyên nhân ngộ độc phổ biến ở Việt Nam. Ngộ độc thường do hai nhóm: uống quá liều cố ý hoặc lạm dụng thuốc trong điều trị giảm đau, hạ sốt tại nhà mà không biết liều lượng chính xác.

Người có thể trạng yếu, suy nhược, bệnh nền như đái tháo đường, gan, thận hoặc đang dùng thuốc chữa bệnh lao, động kinh có nguy cơ cao bị ngộ độc dù dùng liều thấp.

Liều tối đa paracetamol cho người trưởng thành khỏe mạnh là không quá 3g/ngày (khoảng 6 viên 500mg). Tuy nhiên, các bác sĩ thường kê liều thấp hơn, khoảng 1-1,5g/ngày để đảm bảo an toàn. Trẻ em dùng tối đa 15mg/kg/lần, không quá 6 lần/ngày.

Người dân nên dùng liều thấp nhất có thể và chú ý không kết hợp nhiều thuốc có chứa paracetamol. Ngoài ra, cần biết rõ tên, thành phần thuốc đang dùng và tránh tự ý uống khi chưa xác định rõ nguyên nhân bệnh.

Bên cạnh đó, có thể sử dụng các biện pháp an toàn hơn để hạ sốt, giảm đau như nới rộng quần áo, chườm ấm, uống đủ nước... Khi bệnh không đỡ hoặc có dấu hiệu bất thường, cần đến ngay cơ sở y tế để kiểm tra và điều trị kịp thời.

D.Ngân