Nguy cơ bùng phát bệnh dại vào mùa Hè và cách phòng ngừa hiệu quả

Người dân cần tiêm phòng đầy đủ cho vật nuôi, không thả rông chó mèo. Nếu đưa chó ra ngoài, phải đeo rọ mõm.

Không chủ quan với nguy cơ bệnh dại tiềm ẩn ngay cả với chó nhà nuôi

Hai trường hợp cụ thể tại Hà Nội cho thấy sự nguy hiểm tiềm ẩn của bệnh dại ngay cả với chó nhà. Cụ thể, một phụ nữ 45 tuổi, ở Hà Nội bị chính chó nhà cắn vào tay. Con vật chỉ nặng khoảng 5–6kg nhưng đã chết ngay sau đó - đây là dấu hiệu liên quan đến bệnh dại, mặc dù cần xét nghiệm để xác định chính xác.

Ngay sau đó, bệnh nhân lập tức đến cơ sở y tế gần nhà để xử trí và tiêm vaccine. Tuy nhiên, do có tiền sử mắc bệnh lupus ban đỏ – bệnh tự miễn gây rối loạn miễn dịch, bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương để theo dõi quá trình tiêm, phòng ngừa sốc phản vệ hoặc biến chứng. Hiện bệnh nhân đã hoàn tất phác đồ tiêm và sức khỏe ổn định.

Trường hợp thứ hai là bé gái 5 tuổi ở Hà Nội, cũng bị chó nhà nặng hơn 20kg tấn công vào vùng đầu – mặt, khu vực gần hệ thần kinh trung ương, làm tăng nguy cơ lan truyền virus nếu con vật mang mầm bệnh. Khi nhập viện, trẻ có hơn 10 vết thương, trong đó có một vết sâu in rõ dấu răng chó. Các bác sĩ đã xử trí cấp cứu, khâu hở khoảng 10 mũi để dẫn lưu dịch và giảm nguy cơ nhiễm trùng.

Theo bác sĩ Phạm Văn Tỉnh, Khoa Ngoại chấn thương chỉnh hình và thần kinh cột sống, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, nhiều người nghĩ khâu kín sẽ mau lành, nhưng với vết cắn, khâu hở sẽ giúp theo dõi và ngừa biến chứng tốt hơn. Trẻ đang được theo dõi và tiếp tục phác đồ tiêm vaccine, huyết thanh kháng dại.

Tình hình bệnh dại đang diễn biến phức tạp và nguy hiểm không chỉ ở Hà Nội mà còn ở các tỉnh thành khác như Bình Thuận. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bình Thuận cho biết, từ đầu năm 2025 đến nay, tỉnh Bình Thuận đã ghi nhận 4 trường hợp tử vong do bệnh dại. Đáng chú ý, huyện Hàm Thuận Bắc là địa phương ghi nhận số ca tử vong nhiều nhất (3 ca).

Gần đây nhất, ngày 15/4, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bình Thuận cho biết, ca tử vong do bệnh dại vừa mới được ghi nhận tại tỉnh Bình Thuận là bệnh nhân nam, tên N.V.B (SN 1968, trú tại xã Hàm Liêm, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận). Trước đó 2 tháng ông B đang đi trên đường, thì bị con chó của một gia đình trong xóm lao ra cắn vào chân phải. Vết thương sâu vừa, có chảy máu, nhưng ông B chỉ rửa bằng nước lạnh tại nhà, không đi tiêm phòng vaccine và huyết thanh kháng dại. Sau đó ông B bắt đầu có dấu hiệu mệt mỏi, đau họng. Hôm sau, bệnh trở nặng hơn với biểu hiện mệt nhiều, khó thở, sợ nước, sợ gió, khó nuốt… Người nhà đưa ông B đến Bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Thuận và được bác sỹ chẩn đoán theo dõi bệnh dại. Ngày 11/4, sau khi được bệnh viện giải thích về tình trạng, tiên lượng bệnh, gia đình xin cho ông B về nhà và ông B đã tử vong vào trưa cùng ngày.

Cách phòng ngừa bệnh dại

Hiện nay, cách phòng bệnh tốt nhất là phải tiêm phòng đầy đủ cho 100% chó, mèo nuôi và tiêm nhắc lại hàng năm theo khuyến cáo của ngành thú y. Khi nuôi chó, phải xích, nhốt, khi ra đường phải mang rọ mõm. Không nên đùa nghịch, chọc phá các con vật nuôi.

Khi bị chó, mèo cắn cần rửa vết thương dưới vòi nước chảy ngay lập tức với xà phòng liên tục 15 phút. Nếu không có xà phòng có thể xối rửa vết thương bằng nước thông thường. Đây là phương pháp sơ cứu hiệu quả nhất để chống lại bệnh dại.

Vết thương cần được rửa sạch với cồn 70%, cồn iod hoặc povidone-iodine (nếu có). Hạn chế làm dập vết thương và không băng kín vết thương.

Sau đó, đến ngay trung tâm y tế gấn nhất để được tư vấn và tiêm phòng dại kịp thời. Chỉ có tiêm phòng mới ngăn ngừa không bị bệnh dại. Tuyệt đối không tự chữa hoặc nhờ thầy lang khám chữa.

Virus dại là một trong những tác nhân truyền nhiễm nguy hiểm nhất, với tỷ lệ tử vong lên tới 100% nếu người bệnh đã phát cơn dại. Người dân cần tiêm phòng đầy đủ cho vật nuôi, không thả rông chó mèo. Nếu đưa chó ra ngoài, phải đeo rọ mõm.

Tuyệt đối không để trẻ nhỏ tiếp xúc gần với chó lớn khi không có người giám sát. Khi bị chó cắn (bao gồm cả chó đã được tiêm phòng), cần đến cơ sở y tế để được xử trí và tiêm phòng đúng phác đồ.

Đây là thời điểm cần nâng cao nhận thức cộng đồng về sự nguy hiểm của bệnh dại và các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Những khuyến cáo về việc tiêm phòng đầy đủ cho vật nuôi, quản lý vật nuôi an toàn, sơ cứu đúng cách khi bị cắn và nhanh chóng đến cơ sở y tế để tiêm phòng cần được người dân nghiêm.

Mây Hạ