Ngôi đền thờ thần rắn

Độc đáo ngôi đền thờ thần rắn (Clip: Hoài Nam)

Đền Kinh Hạ được xây dựng vào đầu triều Nguyễn tại làng Kinh Hạ, nay thuộc khu phố Tiến Hưng (phường Thạch Hưng, thành phố Hà Tĩnh). Đền đã được trùng tu vào các năm 1919, 1920, 1921 dưới thời vua Khải Định và Bảo Đại thuộc triều Nguyễn.

Tại điện thờ chính thờ thần Rắn - Long Vương (Thủy thần), một tín ngưỡng có nguồn gốc lâu đời của cư dân nông nghiệp gắn liền với tục thờ thần Rắn, thần Hà bá với mong muốn mưa thuận gió hòa.

Ông Nguyễn Công Tú, Thủ từ Đền Kinh Hạ cho biết ngôi đền ra đời trong bối cảnh tín ngưỡng thờ thủy thần, phát triển mạnh mẽ trong cộng đồng nông nghiệp Việt cổ. Đền Kinh Hạ thờ thần Rắn làm thành hoàng làng là dạng tín ngưỡng rất sơ khai của cư dân bản địa gắn liền với tục thờ thủy thần.

Cũng theo ông Tú, đền Kinh Hạ trước có 9 đạo sắc của các Vua thời nhà Nguyễn ban dụ, song do thời gian, thiên tai, chiến tranh hiện còn 3 đạo sắc (bản sao).

Người dân làng Kinh Hạ đã mang hình mẫu huyền thoại của tín ngưỡng phổ biến làm tài sản tinh thần của mình. Đây là sự hòa nhập vào đời sống tinh thần và ý thức tâm linh chung của cả dân tộc và vừa là khẳng định sức sống mãnh liệt của đời sống tâm linh như là nhân tố chủ yếu và cố kết cộng đồng làng xã.

Đền Kinh Hạ sở hữu kiến trúc cổ kính, bao gồm Thượng Điện, Hạ Điện, hệ thống tam quan, tắc môn, nhà tả hữu vu, ban tế ngoài trời, nhà trù.

Đền Kinh Hạ là minh chứng sống động cho sức sống bền bỉ của văn hóa dân gian và tín ngưỡng Việt Nam.

Đền Kinh Hạ đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh cấp Bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa năm 2008. Hàng năm, đền Kinh Hạ tổ chức hai kỳ lễ tế lớn như lễ Khai Hạ vào mùng 7 tháng Giêng âm lịch và Lễ Kỳ Phúc Lục Nguyệt vào rằm tháng 6 âm lịch.

Hoài Nam