Ngành Y tế TP. Hồ Chí Minh: 50 năm hình thành và phát triển

Nhân dịp chào mừng Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27.2.1955 – 27.2.2025) Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh đã có những thông tin chia sẻ về 50 năm hình thành và phát triển của Ngành Y tế thành phố.

Theo Sở Y tế, những chuyên khoa mũi nhọn, đạt được nhiều thành tựu nhất của Ngành Y tế TP. Hồ Chí Minh là Sản phụ khoa, Nhi khoa, Ngoại khoa, Ung bướu…

Ở nhiều chuyên ngành, bác sĩ tại các bệnh viện đầu ngành của TP. Hồ Chí Minh không chỉ tích cực hỗ trợ chuyên môn kỹ thuật cho các bệnh viện tỉnh, thành phố khu vực phía Nam mà còn chuyển giao kỹ thuật cho bác sĩ các nước khác trên thế giới như: đào tạo kỹ thuật can thiệp tim mạch, phẫu thuật nội soi robot…

Thực hiện thành công nhiều bệnh lý phức tạp

Các bác sĩ tại TP. Hồ Chí Minh phối hợp thực hiện can thiệp thông van tim cho bào thai ngay trong bụng mẹ

Về Sản phụ khoa, một trong những điểm nổi bật là tỉ lệ tử vong mẹ rất thấp (2,02/100.000) do quản lý thai kỳ nguy cơ cao tốt; đầu tư cho hồi sức cấp cứu, đặc biệt là phối hợp liên chuyên khoa.

Tỉ lệ thành công thụ tinh trong ống nghiệm tại TP. Hồ Chí Minh đạt 50-60%, ngang bằng các nước trong khu vực và thế giới, nhờ áp dụng hầu hết các kỹ thuật tiên tiến, đặc biệt chi phí điều trị thấp hơn các nước lân cận.

Năm 2024, Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Nhi đồng 1 đã phối hợp thực hiện thành công kỹ thuật can thiệp thông van tim cho bào thai ngay trong bụng mẹ. Đây là kỹ thuật chuyên sâu lần đầu tiên được thực hiện thành công ở Đông Nam Á.

Về Nhi khoa: bên cạnh các thành tựu đã đạt được về ghép tạng (24 ca ghép thận, 24 ca ghép gan và 5 ca ghép tế bào gốc điều trị ung thư nguyên bào thần kinh), các bệnh viện chuyên khoa nhi còn thực hiện thành công các trường hợp dính bẩm sinh (gần đây nhất là cặp song sinh Trúc nhi - Diệu Nhi), cứu sống nhiều trường hợp nặng, phức tạp, kể cả các trường hợp sinh cực non, cân nặng 0,4-0,5kg.

Đồng thời, cải thiện rõ rệt tỷ lệ tử vong sơ sinh bằng việc quan tâm thực hiện tầm soát, sàng lọc và áp dụng các biện pháp điều trị toàn diện các biến chứng của sinh non như: điều trị bệnh lý võng mạc do sinh non, tầm soát và điều trị nghe kém, điều trị toàn diện khe hở môi - vòm, vật lý trị liệu - phục hồi chức năng, âm ngữ trị liệu…

Trong lĩnh vực Ngoại nhi, Ngành Y tế TP. Hồ Chí Minh có khả năng thực hiện hầu hết các phẫu thuật phức tạp, phối hợp liên chuyên khoa trong các tình huống tối khẩn cấp, phẫu thuật điều trị ngoài tử cung trong thai kỳ…

Về thần kinh và chỉnh hình, điều trị thành công bệnh teo cơ tủy sống, u não, u tủy, bệnh mạch máu thần kinh, động kinh kháng trị, tạo hình hộp sọ, chỉnh hình cột sống, ghép chi đứt lìa.

Năng lực chẩn đoán và điều trị bệnh lý tim mạch trẻ em tại TP. Hồ Chí Minh đã tiệm cận với nhiều nước tiên tiến trên thế giới. Nhiều kỹ thuật mới đã được triển khai như CT, MRI tim, siêu âm chẩn đoán tiền sản, phẫu thuật tim bẩm sinh phức tạp ở tuổi sơ sinh, thông tim can thiệp, đặt máy tạo nhịp và điện tim sinh lý.

Ứng dụng nhiều công nghệ, kỹ thuật chuyên sâu

Hội nghị “Đánh giá hiệu quả và định hướng phát triển y tế chuyên sâu tại TP. Hồ Chí Minh” được tổ chức vào tháng 6.2023

Các phương pháp phẫu thuật xâm lấn tối thiểu trong lĩnh vực Ngoại khoa mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh như: phẫu thuật nội soi, can thiệp nội soi qua các ngã tự nhiên, can thiệp nội mạch, phẫu thuật robot…

Các kết quả tiêu biểu của Ngành Ngoại khoa thành phố là: phẫu thuật nội soi có hỗ trợ robot điều trị các bệnh lý đường tiết niệu, tiêu hóa, gan mật tụy, lồng ngực...; phẫu thuật nội soi vào các khớp vai, khớp háng, khớp gối, các can thiệp nội mạch điều trị bệnh lý mạch máu não, tim gan, thận, ruột, chi…; các phẫu thuật đi trong lòng các cấu trúc ống tự nhiên mũi xoang, đường tiêu hóa, giúp cho người bệnh được điều trị tối ưu bằng các phương pháp điều trị xâm lấn tối thiểu.

Trên lĩnh vực chấn thương chỉnh hình, ứng dụng công nghệ in 3D vật liệu titanium trong điều trị khuyết hỏng xương và xương khớp cá thể hóa đã tạo ra được những cấu trúc cấy ghép tương thích tối ưu với hình dạng thương tổn của từng cá thể.

Chuyên ngành Ngoại Thần kinh cũng rất phát triển với việc triển khai nhiều kỹ thuật chuyên sâu điều trị các bệnh lý như: u não, bệnh lý mạch máu não, bệnh lý cột sống, chấn thương sọ não - cột sống, bệnh lý đau mạn tính, phẫu thuật thần kinh chức năng…

Về lĩnh vực ghép tạng: chương trình ghép mô-tạng bằng ghép thận từ người hiến sống có mối quan hệ huyết thống bắt đầu từ năm 1992, cho đến nay, sau 30 năm đã đạt 1.126 trường hợp. Ngoài ra còn ghi nhận các trường hợp ghép chéo, ghép khác nhóm máu, ghép thận từ người hiến chết, ghép gan từ người hiến sống và người hiến chết não...

Về điều trị đột quỵ, điều trị ung thư, phẫu thuật tim mạch cũng đạt được nhiều thành quả đáng kể.

Ngoài ra, Ngành y tế TP. Hồ Chí Minh cũng đã có những bước phát triển vượt bậc trong lĩnh vực Nội khoa, đặc biệt là trong việc thực hiện các kỹ thuật chuyên sâu. Một số kỹ thuật chuyên sâu đã thực hiện thành công bao gồm: các kỹ thuật chuyên sâu trong hồi sức cấp cứu, tim mạch, nội tiết, hô hấp, thần kinh, nội soi chẩn đoán và điều trị, lọc thận, lọc máu, can thiệp tim mạch chuyên sâu…

Việc ứng dụng các kỹ thuật chuyên sâu vừa chẩn đoán vừa điều trị đã giảm tỉ lệ tử vong đáng kể, kéo dài tuổi thọ cho người bệnh. Ngoài ra, trong nhiều chuyên khoa khác như tai - mũi - họng, mắt, răng - hàm - mặt, da liễu, truyền máu huyết học, sinh học phân tử, y học cổ truyền… đều phát triển mạnh các kỹ thuật chuyên sâu, không hề thua kém các nước trong khu vực và trên thế giới...

Hướng đến mục tiêu là Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN

Quy hoạch Cụm y tế chuyên sâu Tân Kiên (huyện Bình Chánh, TP. Hồ Chí Minh)

Mới đây, UBND TP. Hồ Chí Minh đã phê duyệt Đề án “Phát triển hệ thống y tế TP. Hồ Chí Minh trở thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN giai đoạn từ nay đến năm 2030 và những năm tiếp theo”. Đây không chỉ là bước đi chiến lược nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ y tế mà còn hiện thực hóa mục tiêu được đề ra trong Nghị quyết số 31-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng và nhiệm vụ phát triển TP. Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Cụ thể, trong thời gian tới, Ngành Y tế TP. Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng đồng bộ, xây dựng các bệnh viện hiện đại, mở rộng dịch vụ y tế theo mô hình cụm chuyên sâu.

Phát triển nhân lực y tế chất lượng cao, chuẩn hóa đào tạo theo tiêu chuẩn quốc tế, phát triển các chuyên ngành y học mũi nhọn: phát triển hệ thống đào tạo nguồn nhân lực y tế chất lượng cao, phấn đấu đạt được chuẩn đào tạo quốc tế, thông qua việc cải tiến chương trình đào tạo, nâng cao năng lực giảng viên, hợp tác quốc tế, đánh giá và kiểm định chất lượng theo các tiêu chí quốc tế.

Phát triển kỹ thuật hiện đại, chuyên sâu đáp ứng mô hình bệnh tật của người dân và nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân; xây dựng mạng lưới chăm sóc chuyên khoa từ bệnh viện tuyến cuối đến y tế cơ sở theo quy mô vùng; phát triển thêm các loại hình dịch vụ chăm sóc sức khỏe đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân.

Đặc biệt, để nâng cao vị thế trên bản đồ y tế ASEAN, TP. Hồ Chí Minh đang hướng đến xây dựng khu công nghiệp chuyên ngành Y - Dược, thúc đẩy nghiên cứu, sản xuất thuốc, thiết bị y tế và sinh phẩm chất lượng cao.

Đồng thời, ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số và y tế thông minh để nâng cao hiệu quả điều trị và quản lý y tế; phát triển du lịch y tế gắn liền với phát triển y học chuyên sâu và y học cổ truyền; mở rộng hợp tác quốc tế, nâng cao chất lượng dịch vụ, thu hút chuyên gia y tế hàng đầu thế giới đến làm việc và chuyển giao công nghệ; hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo y tế, thúc đẩy nghiên cứu khoa học, phát triển mô hình bệnh viện thông minh.

Với chiến lược phát triển bền vững và sự quyết tâm của cả hệ thống, TP. Hồ Chí Minh đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành Trung tâm chăm sóc sức khỏe hàng đầu khu vực ASEAN, chuyển mình cùng dân tộc trong kỷ nguyên mới.

Nguyễn Tuấn