Thói quen sử dụng lò vi sóng gây hại nghiêm trọng nhưng thường bị bỏ qua

Chúng ta thường sử dụng các vật dụng như hộp đựng đồ ăn mang về hoặc đồ dùng bằng nhựa đựng thức ăn rất nóng hoặc quay lò vi sóng. (Nguồn: Vietnam+)

Các chất gây ô nhiễm thực phẩm luôn là chủ đề nóng, vì chúng ta, những người tiêu dùng, có mong muốn biết chính xác những gì chúng ta đưa vào cơ thể khi mua, chế biến và ăn.

Chúng ta thường sử dụng các vật dụng như hộp đựng đồ ăn mang về hoặc đồ dùng bằng nhựa đựng thức ăn rất nóng hoặc quay lò vi sóng mà không biết điều này gây hại nghiêm trọng như thế nào?

Mạng xã hội mở rộng những cuộc trò chuyện và tranh luận về vấn đề này, và trong suốt năm qua, chúng ta đã thấy một chủ đề về an toàn thực phẩm được thuật toán của mạng xã hội đẩy lên hàng đầu: vi nhựa.

TikTok không ngừng nói về vi nhựa và lý do tại sao nên tránh chúng… nhưng chính xác thì vi nhựa là gì? Chúng xâm nhập vào thực phẩm của chúng ta như thế nào và hậu quả tiềm ẩn nào có thể phát sinh đối với sức khỏe?

Vi nhựa là gì?

"Vi nhựa là những hạt nhựa nhỏ có kích thước dưới 5mm, thường vô hình đối với mắt thường," Tiến sỹ John La Puma, người sáng lập ChefMD và Chef Clinic giải thích với Huffpost.

Jessica Gavin, một nhà khoa học thực phẩm được chứng nhận tại California, Mỹ, cho biết vi nhựa là "các hạt rắn được tạo thành từ polyme tổng hợp không hòa tan hoặc phân hủy tự nhiên, tồn tại trong môi trường trong một thời gian dài. Chúng có thể được sản xuất để có kích thước nhỏ, chẳng hạn như các viên nhựa có trong nhiều sản phẩm tiêu dùng khác nhau hoặc (có thể) là kết quả của quá trình phân hủy các vật dụng bằng nhựa lớn hơn."

Một phiên bản thậm chí còn nhỏ hơn và tinh vi hơn của các hạt này có dạng "nhựa nano, có chiều rộng nhỏ hơn một micron, mỏng hơn nhiều so với tóc người và quá nhỏ để có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Những loại nhựa này có kích thước, hình dạng và màu sắc khác nhau và bao gồm các vật liệu tổng hợp và phụ gia hóa học khác nhau," Gavin cho biết.

Vi nhựa xâm nhập vào thực phẩm của chúng ta như thế nào?

Vậy vi nhựa đến từ đâu và chúng xâm nhập vào thực phẩm và nước của chúng ta như thế nào? Tiến sỹ La Puma cho biết vi nhựa “xâm nhập vào thực phẩm của chúng ta qua nhiều con đường, bao gồm ô nhiễm nguồn nước, đất và không khí.”

(Nguồn: Vietnam+)

Gavin cho biết: “Vi nhựa chủ yếu xâm nhập vào thực phẩm của chúng ta thông qua ô nhiễm môi trường, vì nhựa phân hủy ở những nơi như bãi rác và ngấm vào đất và nước nơi thực phẩm được trồng hoặc đánh bắt. Những hạt này có thể được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm hải sản, cá, muối, đường, mật ong, nước đóng chai và nước uống.”

Khi ô nhiễm môi trường xâm nhập vào nguồn cung cấp thực phẩm cho động vật, vi nhựa có thể được chuyển sang con người, những người cuối cùng ăn những động vật đó.

“Hải sản có thể chứa vi nhựa do nhựa trôi xuống đại dương và được sinh vật biển ăn vào, thường tăng lên khi động vật biển lớn hơn tiêu thụ các sinh vật nhỏ hơn. Một số động vật mà con người tiêu thụ, chẳng hạn như gà và bò, có thể tiêu thụ thức ăn có chứa vi nhựa, trong khi những động vật khác có thể ăn phải vi nhựa bằng cách ăn con mồi nhỏ hơn,” Matt Allen, giám đốc cấp cao về cố vấn thực phẩm tại Quỹ Khoa học Quốc gia Mỹ, cho biết.

Allen cũng chỉ ra rằng bao bì thực phẩm bằng nhựa có thể góp phần khiến vi nhựa xâm nhập vào cơ thể.

“Vi nhựa cũng có thể có trong các thành phần được sử dụng trong sản xuất thực phẩm và bao bì thực phẩm, chẳng hạn như giấy gói hoặc hộp đựng bằng nhựa có thể truyền vi nhựa vào thực phẩm khi chúng phân hủy hoặc tiếp xúc với thực phẩm,” Allen cho biết.

Tuy nhiên, theo Gavin, có một lưu ý nhỏ đối với mối lo ngại đó: “Nhựa thường được sử dụng để đóng gói thịt, cá, sữa và đồ uống, và có khả năng vi nhựa sẽ truyền sang thực phẩm bên trong. Tuy nhiên, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) tuyên bố rằng không có đủ bằng chứng để xác nhận liệu vi nhựa có di chuyển từ bao bì vào thực phẩm và đồ uống hay không.”

Hậu quả có thể xảy ra đối với sức khỏe?

Khi nói đến câu hỏi liệu vi nhựa có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của chúng ta sau khi tiêu thụ hay không, câu trả lời đơn giản nhất là chúng ta không biết.

“Tiêu thụ vi nhựa có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe, mặc dù chúng ta vẫn chưa hiểu hết toàn bộ tác động đối với con người. Chúng ta vẫn cần các nghiên cứu chi tiết hơn và các hướng dẫn an toàn đã được thiết lập để đánh giá đầy đủ tác động của chúng,” Gavin nói.

Theo quan điểm của La Puma, hậu quả có thể xảy ra liên quan đến thực tế là vi nhựa là "chất phá vỡ hoạt động của hệ thống nội tiết, tác nhân gây viêm thầm lặng và có khả năng hủy hoại các cơ quan lâu dài. Chúng hoạt động như những con ngựa thành Troy, mang độc tố và mầm bệnh vào hệ thống của chúng ta".

Rủi ro của vi nhựa có thể chưa được hiểu đầy đủ hoặc ghi chép lại, nhưng Allen nghi ngờ rằng nano nhựa (những mảnh nhựa thậm chí còn nhỏ hơn) có thể gây hại nhiều hơn.

Allen giải thích rằng mặc dù cơ thể bạn không thể hấp thụ các hạt vi nhựa lớn hơn, nhưng chúng có thể mang theo các hóa chất có thể gây hại khi tiếp xúc. Tệ hơn nữa, các hạt có kích thước nano có thể được cơ thể hấp thụ.

“Bằng chứng hiện tại cho thấy những hạt này có thể phân bố khắp cơ thể và đã được tìm thấy trong não, nhau thai, tĩnh mạch và động mạch cũng như các cơ quan khác,” Allen cho biết.

“Sự hiện diện của những hạt này có thể gây viêm và căng thẳng cho cơ thể, dẫn đến ảnh hưởng đến ruột, hệ miễn dịch, hệ thần kinh, sinh sản và hệ tim mạch. Nhìn chung, những tác động đến sức khỏe liên quan đến việc tiếp xúc với các hạt nhựa có kích thước nano hiện vẫn chưa rõ ràng, nhưng bằng chứng hiện tại cho thấy mối quan ngại đáng kể.”

Làm thế nào để giảm lượng vi nhựa mà chúng ta ăn vào?

Mặc dù việc tránh hoàn toàn vi nhựa có thể không phải là mục tiêu thực tế trong thời đại ngày nay, nhưng các chuyên gia khẳng định rằng có thể thực hiện một số bước nhất định để hạn chế lượng vi nhựa mà bạn tiêu thụ và cắt giảm tác động tiêu cực của vi nhựa đối với môi trường.

“Hãy tận hưởng thực phẩm nguyên chất, chưa qua chế biến. Các mặt hàng đóng gói, siêu chế biến không chỉ kém về mặt dinh dưỡng mà còn là nguồn phân phối vi nhựa tiềm ẩn," La Puma cho biết.

Nếu bạn cần mua trái cây và rau quả tại siêu thị, "hãy cẩn thận với các sản phẩm được bọc bằng nylon: nylon thường chứa hóa chất độc hại. Hãy mang theo túi đựng sản phẩm bằng vải hoặc lưới có thể tái sử dụng đến siêu thị để tránh ô nhiễm nhựa không cần thiết," Tiến sỹ Amy Myers cho biết.

Hãy mang theo túi đựng sản phẩm bằng vải hoặc lưới có thể tái sử dụng đến siêu thị để tránh ô nhiễm nhựa không cần thiết. (Nguồn: Vietnam+)

Việc loại bỏ các hộp đựng bằng nhựa và dụng cụ nhà bếp cũng có thể giúp giảm sự hiện diện của vi nhựa trong cơ thể bạn.

"Chuyển sang sử dụng túi, chai và hộp đựng có thể tái sử dụng thay vì nhựa. Sử dụng thớt gỗ hoặc silicon để ngăn vi nhựa thoát ra khi thái nhỏ. Bảo quản thực phẩm trong hộp thủy tinh hoặc thép để tránh hóa chất rò rỉ từ nhựa, đặc biệt là khi xử lý thực phẩm nóng. Đối với đồ uống, hãy chọn chai thủy tinh hoặc thép thay vì nhựa," Gavin cho biết.

Allen khuyên rằng hãy tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất khi sử dụng thiết bị thực phẩm bằng nhựa như thớt, đồ dùng nhà bếp và chảo chống dính. Kiểm tra nhãn sản phẩm để biết mục đích sử dụng cụ thể, nhiệt độ...

Allen khuyên không nên sử dụng các vật dụng như hộp đựng đồ ăn mang về hoặc đồ dùng bằng nhựa đựng thức ăn rất nóng hoặc quay lò vi sóng vì "nhựa có thể bị phân hủy và thấm vào thực phẩm"./.

(Vietnam+)