Nâng sức cạnh tranh, phát triển xanh và bền vững

Những nỗ lực cải thiện Chỉ số năng lực cạnh tranh (PCI) và Chỉ số xanh cấp tỉnh (PGI) thời gian qua là minh chứng cho quyết tâm mạnh mẽ của cấp ủy, chính quyền tỉnh trong cải cách hành chính, nâng cao chất lượng điều hành kinh tế. Đồng thời, cho thấy định hướng phát triển xanh, bền vững đang dần trở thành trụ cột trong chiến lược thu hút đầu tư của tỉnh.

Điểm sáng từ PCI và PGI

Theo công bố của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đầu tháng 5 vừa qua, Chỉ số PCI của tỉnh đạt 66,71 điểm, tăng 4,86 điểm so với năm 2023. Dù chưa lọt top 30 địa phương cao điểm nhất trên bảng xếp hạng 63 tỉnh, thành phố nhưng mức tăng điểm này cho thấy tín hiệu tích cực trong việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh.

Sản xuất gắn với bảo vệ cảnh quan môi trường, Công ty TNHH Trà Việt Shan (Hoàng Su Phì) góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng xanh của tỉnh.

Trong 10 chỉ số thành phần (CSTP) PCI của tỉnh, có 5 chỉ số tăng từ 0,32 – 1,46 điểm, gồm: Gia nhập thị trường; tính minh bạch; chính sách hỗ trợ doanh nghiệp (DN); đào tạo lao động; thiết chế pháp lý và an ninh trật tự. Nổi bật có thể kể đến CSTP gia nhập thị trường đạt 8,22 điểm, minh chứng cho thủ tục khởi sự kinh doanh ngày càng đơn giản, minh bạch và thân thiện hơn với DN. 100% đội ngũ cán bộ tại bộ phận một cửa được người dân, DN đánh giá cao về chuyên môn, 93% được đánh giá phục vụ tận tình, thân thiện. Còn CSTP chính sách hỗ trợ DN cũng ghi nhận bước tiến rõ rệt với 6,4 điểm, tăng 1,07 điểm. Kết quả này khẳng định những nỗ lực của tỉnh trong việc hỗ trợ DN nhỏ và vừa, nhất là tiếp cận đào tạo nghề, tư vấn chính sách... Riêng CSTP đào tạo lao động đạt 6,08 điểm trở thành chỉ số tăng mạnh nhất trong các CSTP, phản ánh rõ nỗ lực của tỉnh trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề tăng lên 65,39%; tỷ lệ lao động đáp ứng nhu cầu DN đạt 61%...

Đáng chú ý, năm 2024 là năm thứ hai VCCI công bố Chỉ số PGI – bộ công cụ đánh giá mức độ thân thiện với môi trường trong điều hành kinh tế. Kết quả, Chỉ số PGI của tỉnh đạt 23,84 điểm, tăng 3,39 điểm so với năm 2023, ghi nhận những bước chuyển quan trọng trong quản trị môi trường, hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế xanh và bền vững.

Trong 4 CSTP của PGI, CSTP đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường tối thiểu đạt điểm số ấn tượng 6,67. Kết quả này phản ánh thực tế đáng mừng là DN ngày càng coi trọng, nghiêm túc thực thi các quy định về môi trường, góp phần xây dựng nền sản xuất, kinh doanh bền vững. Đi liền với đó, CSTP chính sách ưu đãi và dịch vụ hỗ trợ DN trong bảo vệ môi trường đạt 6,26 điểm còn vai trò lãnh đạo trong công tác bảo vệ môi trường đạt 5,76 điểm. Những kết quả này tiếp tục khẳng định sự chỉ đạo quyết liệt, tầm nhìn chiến lược của lãnh đạo tỉnh trong phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường.

Vượt “rào cản”, bứt phá chỉ số

Mặc dù có 5/10 CSTP thuộc PCI tăng điểm nhưng trọng số chỉ chiếm 45%. Trong khi đó, 5 CSTP còn lại có trọng số lớn chưa được cải thiện, giảm từ 0,04 – 0,96 điểm gồm: Tiếp cận đất đai; chi phí thời gian; chi phí không chính thức; tính năng động của chính quyền tỉnh; cạnh tranh bình đẳng. Thực tế này đặt ra “bài toán” khó, đòi hỏi những giải pháp căn cơ và quyết liệt hơn.

Cán bộ Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh hướng dẫn người dân, doanh nghiệp thực hiện thủ tục nhanh gọn, góp phần cải thiện Chỉ số PCI của tỉnh.

Kết quả phân tích các CSTP trên cho thấy: Chỉ 20% DN tin tưởng sẽ được bồi thường thỏa đáng khi thu hồi đất, 76% cho rằng thủ tục đất đai xử lý chậm hơn thời gian niêm yết. Nhiều DN phản ánh tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo, kéo dài, thậm chí có dấu hiệu nhũng nhiễu. Đặc biệt, tỷ lệ DN phải “bôi trơn” khi làm thủ tục hành chính (TTHC) hoặc xin cấp phép tăng lên 38%, cao hơn 23% so với năm trước. Trên 70% DN cho rằng tài nguyên kinh tế chủ yếu rơi vào tay các DN “thân hữu” với chính quyền, trong khi 66% nhận định chính quyền thiên vị DN lớn hơn là hỗ trợ DN nhỏ và vừa, làm ảnh hưởng đến kỳ vọng và tâm lý của cộng đồng DN. Hơn nữa, khoảng cách giữa cam kết và hành động cải thiện môi trường kinh doanh của chính quyền cần sớm thu hẹp để khơi thông động lực phát triển bền vững cho DN.

Đối với Chỉ số PGI, dù tổng điểm tăng nhưng yếu tố giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu chỉ đạt 5,15 điểm – thấp nhất trong 4 CSTP cấu thành PGI. Điều này phản ánh cảm nhận của DN về tính hiệu quả trong thực thi các chính sách môi trường còn thấp, việc xử phạt hành vi gây ô nhiễm chưa đủ sức răn đe.

Nhận diện rõ “rào cản”, tỉnh đang tập trung triển khai đồng bộ nhiều nhóm giải pháp trọng tâm nhằm cải thiện mạnh mẽ Chỉ số PCI và PGI năm 2025. Trong đó, tiếp tục đẩy mạnh cải cách TTHC theo hướng thực chất, rút ngắn thời gian xử lý, giảm đầu mối tiếp nhận; mở rộng dịch vụ công trực tuyến, công khai quy trình, chi phí, thời hạn giải quyết TTHC; thiết lập hệ thống phản hồi DN để tiếp nhận, xử lý kịp thời kiến nghị, phản ánh nhằm nâng cao tính giám sát, công khai, minh bạch. Đặc biệt, tỉnh kiên quyết xử lý nghiêm hành vi gây phiền hà, nhũng nhiễu, cạnh tranh không lành mạnh nhằm bảo vệ quyền lợi của DN chân chính. Riêng với Chỉ số PGI, tỉnh xác định nâng cao năng lực quản trị môi trường là yếu tố then chốt; khuyến khích DN ứng dụng công nghệ sạch, đầu tư vào mô hình kinh tế tuần hoàn. Đồng thời, nâng cao năng lực ứng phó biến đổi khí hậu và siết chặt công tác thanh tra, kiểm tra môi trường.

Dù còn nhiều thách thức nhưng kết quả tăng điểm ở cả PCI và PGI một lần nữa khẳng định quyết tâm cải cách hành chính mạnh mẽ của tỉnh. Đây không chỉ là bước đệm quan trọng kiến tạo môi trường đầu tư minh bạch, thân thiện mà còn là nền tảng quan trọng để tỉnh hiện thực hóa mục tiêu kép tăng trưởng nhanh, phát triển xanh và bền vững.

Bài, ảnh: THU PHƯƠNG