Mục sở thị quy trình nuôi tằm trong phòng điều hòa

Nhận thấy triển vọng từ mô hình trồng dâu nuôi tằm, anh Nguyễn Văn Cường - Giám đốc HTX Mật ong Cường Nga (xã Quang Diệm, Hương Sơn) đã dành thời gian, tâm sức đi thăm quan, học hỏi nhiều mô hình trong và ngoài tỉnh. Sau nhiều chuyến đi thực tế, tháng 9/2022, anh mạnh dạn đưa giống dâu lai về trồng thử nghiệm trên 3ha đất tại xã Quang Diệm. Đến nay, HTX đã mở rộng lên 7ha dâu, đạt năng suất 9 tấn/ha.

Sau khi có vùng nguyên liệu, vào tháng 9/2023, HTX bắt đầu thử nghiệm nuôi tằm bằng cách nhập trứng từ Trung tâm Nghiên cứu dâu tằm tơ tại quận Long Biên (Hà Nội). Cùng đó, để chuẩn bị cho quá trình nuôi, HTX đã đầu tư lắp đặt hệ thống giá đỡ, điều hòa nhiệt độ và các thiết bị cần thiết với tổng chi phí khoảng 100 triệu đồng. Tuy nhiên, do còn thiếu kinh nghiệm trong kỹ thuật chăm sóc, lứa tằm đầu tiên cho năng suất kén thấp, chưa đạt được kỳ vọng ban đầu.

Dù gặp trở ngại bước đầu, song anh Nguyễn Văn Cường vẫn kiên định theo đuổi mô hình nuôi tằm. Với sự đồng hành của Trung tâm Nghiên cứu dâu tằm tơ Trung ương, từ tháng 6/2024, HTX đã từng bước làm chủ kỹ thuật chăm sóc tằm ở cả hai giai đoạn phát triển. Hiện tại, HTX tập trung nuôi các giống tằm chất lượng cao như VH 2020 và giống tằm lưỡng hệ nhập từ Trung Quốc, tạo nền tảng vững chắc cho mô hình phát triển lâu dài.

Chia sẻ về quá trình nuôi tằm, anh Nguyễn Văn Cường cho biết: “Tằm là loài rất mẫn cảm với sự thay đổi của môi trường. Khi nuôi với số lượng lớn, cần đảm bảo điều kiện nhiệt độ trong các “né” (những khung gỗ có kích thước khoảng 1m2, được chia thành nhiều ô vuông nhỏ đều nhau) luôn giữ ổn định ở mức từ 25-30 độ C, độ ẩm dao động khoảng 80-85% thì tằm mới phát triển khỏe mạnh. Để đáp ứng yêu cầu khắt khe đó, chúng tôi đầu tư hệ thống điều hòa nhằm duy trì nền nhiệt ổn định, tạo điều kiện thuận lợi cho tằm sinh trưởng và phát triển”.

Quá trình phát triển của tằm trải qua 5 giai đoạn, gọi là 5 tuổi, mỗi tuổi kéo dài khoảng 2 đến 3 ngày. Sau mỗi lần lột xác, tằm bước sang một tuổi mới. Bắt đầu từ tuổi thứ hai, tằm bước vào thời kỳ ăn mạnh, còn gọi là giai đoạn “tằm ăn rỗi”. Lúc này, nhu cầu dinh dưỡng tăng cao, đòi hỏi người nuôi phải liên tục cung cấp lá dâu tươi để đảm bảo tằm phát triển tốt.

Khi tằm bước vào giai đoạn “chín” - tức là đã phát triển đến thời điểm tạo kén, người nuôi sẽ chuyển chúng vào các “né”. Mỗi con tằm sẽ tự tìm đến một ô để trú ngụ, bắt đầu quá trình nhả tơ, quay tơ bao bọc lấy thân mình và tạo thành chiếc kén. Được biết, hiện nay, HTX đang có 120 né tằm.

Công tác vệ sinh và khử khuẩn khu vực nuôi tằm luôn được đặt lên hàng đầu, bởi tằm là loài cực kỳ nhạy cảm với môi trường. Mọi khâu làm sạch phải được thực hiện cẩn thận, đúng quy trình nhằm đảm bảo không gian nuôi luôn sạch sẽ, hạn chế tối đa nguy cơ phát sinh bệnh tật hay tác nhân gây hại. “Nuôi tằm không cho phép bất kỳ sự chủ quan nào. Muốn đạt hiệu quả cao, bắt buộc phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình kỹ thuật, chỉ cần lơ là một chút cũng có thể ảnh hưởng đến cả lứa tằm” – anh Nguyễn Văn Cường chia sẻ.

Mỗi hộp tằm con nặng 100 gam, sau khoảng 15 ngày chăm sóc sẽ tiêu thụ hết khoảng 800kg lá dâu và cho thu hoạch từ 45 - 50kg kén. Với mức giá thị trường hiện nay dao động trong khoảng 180.000 – 200.000 đồng/kg, người nuôi có thể thu về từ 14 - 16 triệu đồng/tháng.

Nghề trồng dâu nuôi tằm đang chứng tỏ là hướng đi hiệu quả với mức thu nhập vượt trội so với nhiều loại cây trồng truyền thống. Theo kinh nghiệm thực tế, những diện tích đất canh tác kém hiệu quả nếu được chuyển đổi sang trồng dâu, kết hợp nuôi tằm sẽ mang lại giá trị kinh tế cao hơn rõ rệt. Tính đến nay, HTX đã chủ động kết nối và hợp tác với Công ty cổ phần Dâu tằm tơ (tỉnh Yên Bái) để đảm bảo đầu ra ổn định cho sản phẩm kén tằm.

Từ hiệu quả thực tế, HTX cũng bày tỏ mong muốn người dân ở các vùng trên địa bàn Hương Sơn kịp thời nắm bắt xu hướng, chuyển đổi diện tích đất nông nghiệp kém hiệu quả sang mô hình trồng dâu nuôi tằm, tạo một hướng đi mới, bền vững và đầy tiềm năng trong phát triển kinh tế nông thôn.

Video: Mô hình nuôi tằm ở Hương Sơn.

Thùy - Hoàng