Mùa tuyển sinh 2025: Ngành nào đang 'hot'?

Thí sinh tham gia Ngày hội Tư vấn, hướng nghiệp, tuyển sinh “Cùng bạn quyết định tương lai” 2025. Ảnh: Thanh Thảo.

Theo đánh giá của Bộ Giáo dục và Đào tạo, những ngành “hot” đến 2030 thuộc lĩnh vực an toàn thông tin, truyền thông đa phương tiện, khoa học máy tính, khoa học sức khỏe. Cụ thể, đến năm 2030, Việt Nam hướng đến mục tiêu có ít nhất 19 bác sĩ, 3 dược sĩ/10.000 người dân, so với tỷ lệ hiện nay là 12,5 bác sĩ/10.000 người dân. Riêng ngành điều dưỡng rất thiếu nhân lực.

Tương tự, lĩnh vực trí tuệ nhân tạo tiếp tục được dự đoán là ngành sẽ thu hút thí sinh trong năm nay khi hàng loạt trường ĐH mở thêm ngành học này. Tuy nhiên, với điểm chuẩn mùa tuyển sinh 2024 khá cao so với các ngành học khác cùng trường, cùng lĩnh vực, thí sinh cần nỗ lực ôn tập để đạt nguyện vọng.

Bộ Thông tin và Truyền thông tính toán ngành công nghiệp bán dẫn trong nước cần 10.000 kỹ sư mỗi năm, nhưng nguồn nhân lực hiện đáp ứng chưa tới 20%. Chương trình Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng đến năm 2050, trong đó đặt mục tiêu đến năm 2030, các cơ sở đào tạo được ít nhất 50.000 nhân lực có trình độ ĐH trở lên. Nắm bắt xu hướng này nhiều ĐH mở chuyên ngành liên quan đến vi mạch bán dẫn, như ĐH Bách khoa Hà Nội, ĐH Đà Nẵng, Trường ĐH FPT, Trường ĐH Phenikaa...

GS.TS Chử Đức Trình - Hiệu trưởng Trường ĐH Công nghệ (ĐH Quốc gia Hà Nội) nhìn nhận để theo học ngành bán dẫn, cần hội tụ đầy đủ các yếu tố như giỏi cả Toán, Lý, Hóa, kỹ năng mềm, tiếng Anh… Đây là ngành học thuộc lĩnh vực STEM, tỷ lệ sinh viên theo học chỉ ở quanh mức 30% tổng số sinh viên, theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong khi ngành bán dẫn không dễ để đào tạo bởi phải đảm bảo cả về cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm, đội ngũ giảng viên, thiết kế chương trình. Vì vậy, đào tạo nhân lực bán dẫn chỉ sợ thiếu, không lo thừa.

Trao đổi với báo chí, ThS Nguyễn Thị Xuân Dung - Giám đốc Trung tâm truyền thông (Trường ĐH Công nghệ TP Hồ Chí Minh) nhìn nhận, trong bối cảnh Việt Nam và thế giới đang trải qua những thay đổi mạnh mẽ về công nghệ, kinh tế, xã hội, xu hướng lựa chọn ngành nghề của thí sinh trong năm 2025 dự kiến sẽ có những chuyển biến đáng kể. Theo đó, các nhóm ngành truyền thông - thiết kế; công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo; thương mại điện tử và kinh tế số; ngôn ngữ được dự đoán là những ngành hot được nhiều thí sinh ưu tiên lựa chọn trong năm 2025.

Nhìn lại năm 2024, 4 nhóm ngành tăng mạnh số nguyện vọng đăng ký xét tuyển so với năm trước, bao gồm: sư phạm, khoa học tự nhiên, an ninh quốc phòng và thiết kế vi mạch bán dẫn. Đặc biệt, nhóm ngành đào tạo giáo viên (sư phạm) có số nguyện vọng tăng 85% so với năm 2023 (tương đương 200.000 nguyện vọng). Tổng số nguyện vọng vào ngành khoa học tự nhiên tăng mạnh (tăng 61%). Ngoài ra, 2 ngành an ninh quốc phòng và thiết kế vi mạch bán dẫn cũng có số nguyện vọng tăng cao, tương ứng tăng 46,5% và 30%. Từ thống kê này cho thấy nhu cầu về trình độ nhân lực trình độ cao của xã hội ngày càng tăng.

Dữ liệu Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng cho thấy trong gần 400 ngành đào tạo, chia thành 24 lĩnh vực, thí sinh đăng ký nhiều nhất vào nhóm kinh doanh và quản lý, kỹ thuật và công nghệ. Hầu hết doanh nghiệp đều quan tâm tới khối ngành này. Vì vậy, dù có những ngành nghề mới xuất hiện thì các trường ĐH khi mở ngành mới đều rất thận trọng, phải dựa trên nhu cầu đào tạo nhu cầu nhân lực của thị trường và xu hướng biến động của thị trường. Về phía thí sinh cần cân nhắc kỹ giữa các ngành nghề truyền thống, ngành hot mới nổi… Ngành nghề nào cũng đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Tùy vào sở thích và đam mê của bản thân, điều kiện gia đình để chọn cho mình một ngành nghề phù hợp nhất.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn nhìn nhận, hiện nay thí sinh ngày càng có nhiều cơ hội xét tuyển vào ĐH nhưng các em cũng đối diện với những khó khăn trong việc chọn ngành, chọn trường, ghi nhớ các phương thức tuyển sinh, thời hạn đăng ký xét tuyển. Do đó, Thứ trưởng lưu ý, việc đa dạng trong phương thức tuyển sinh là tốt nhưng cần thống nhất để tạo thuận lợi cho thí sinh. Công tác truyền thông, tư vấn cho thí sinh cũng cần được tăng cường để giúp các em chọn đúng ngành, nghề, phù hợp với năng lực và đáp ứng nhu cầu xã hội. Việc lựa chọn ngành học hiện nay của học sinh được tư vấn rất sát và kỹ về đặc điểm, cơ hội nghề nghiệp cũng như thị trường lao động.

Hàn Minh