Máy bay quân sự của Mỹ bất ngờ xuất hiện ở Moscow

Ảnh của Andrew Kobialka

Với những căng thẳng địa chính trị hiện nay giữa Hoa Kỳ và Nga, sự xuất hiện bất ngờ này đặt ra một loạt câu hỏi về mục đích, bản chất của nhiệm vụ và những tác động tiềm tàng đến động lực ngoại giao và an ninh.

C-37B không phải là máy bay vận tải quân sự tiêu chuẩn; nó chủ yếu được sử dụng cho các nhiệm vụ cấp cao đòi hỏi tốc độ, sự kín đáo và hiệu quả. Được điều hành bởi Phi đoàn vận tải hàng không số 89 của Không quân Hoa Kỳ, những chiếc máy bay phản lực Gulfstream này thường được sử dụng cho các nhiệm vụ vận tải hàng không điều hành, hỗ trợ các quan chức ở cấp cao nhất của chính phủ và quân đội Hoa Kỳ.

Sự hiện diện của nó tại các địa điểm có lợi ích chiến lược thường gắn liền với các cuộc đàm phán ngoại giao, các cuộc thảo luận liên quan đến tình báo hoặc các hoạt động đòi hỏi tính bảo mật. Sự xuất hiện của một máy bay như vậy tại Moscow, vào thời điểm quan hệ căng thẳng, cho thấy một sự kiện cấp cao hoặc một nhiệm vụ nhạy cảm đang diễn ra.

Có một số lời giải thích hợp lý cho sự hiện diện của máy bay ở Nga. Một trong những kịch bản có khả năng xảy ra nhất là nó tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc giao tiếp ngoại giao giữa Washington và Moscow.

Trong suốt chiều dài lịch sử, ngay cả trong thời kỳ cạnh tranh gay gắt, các kênh giao tiếp trực tiếp giữa các đối thủ vẫn được duy trì để quản lý khủng hoảng và ngăn chặn sự hiểu lầm leo thang thành xung đột trực tiếp.

Xét đến cuộc xung đột đang diễn ra ở Ukraine, lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga và các cuộc thảo luận gần đây về kiểm soát vũ khí hạt nhân, chuyến thăm này có thể liên quan đến một số vấn đề cấp bách đòi hỏi sự tham gia ngoại giao kín đáo.

Một khả năng khác là máy bay đã tham gia vào các cuộc đàm phán liên quan đến việc trao đổi tù nhân. Hoa Kỳ và Nga đã tiến hành một số cuộc trao đổi tù nhân cấp cao trong những năm gần đây, bao gồm cả việc trao đổi cầu thủ WNBA Brittney Griner lấy trùm buôn vũ khí bị kết án Viktor Bout.

Nếu nhiệm vụ này có liên quan đến một nỗ lực tương tự, điều đó có thể chỉ ra rằng các cuộc đàm phán hậu trường đang tiến triển theo hướng sắp xếp khác như vậy. Sự hiện diện của một máy bay quân sự Hoa Kỳ tại Moscow thay vì một chuyến bay thương mại hoặc ngoại giao có thể cho thấy vấn đề này đặc biệt nhạy cảm, liên quan đến các quan chức có thẩm quyền an ninh hoặc các cá nhân cần được xử lý đặc biệt.

Một khả năng đặc biệt hấp dẫn là sự xuất hiện của máy bay có liên quan đến các cuộc đàm phán sơ bộ về lệnh ngừng bắn cuối cùng hoặc giải quyết đàm phán trong cuộc xung đột giữa Ukraine và Nga.

Trong khi các lập trường chính thức của cả hai bên vẫn được giữ nguyên, đã có suy đoán rằng một số phe phái trong Washington và Moscow đang khám phá các con đường tiềm năng hướng tới một giải pháp ngoại giao.

Sự hiện diện của một máy bay cấp cao của Hoa Kỳ tại Moscow có thể cho thấy rằng các cuộc thảo luận không chính thức đang được tiến hành để thăm dò khả năng đàm phán rộng hơn.

Hoạt động ngoại giao hậu trường như vậy trong lịch sử đã đóng vai trò quan trọng trong việc chấm dứt xung đột, từ Chiến tranh Lạnh đến Chiến tranh ở Việt Nam. Nếu chuyến thăm này có liên quan đến những nỗ lực đó, nó có thể đánh dấu một bước đi đầu tiên trong quá trình đàm phán có thể sẽ rất dài và phức tạp.

Kịch bản mà Hoa Kỳ cố gắng làm trung gian cho một thỏa thuận sơ bộ có thể bao gồm các cuộc thảo luận về các vấn đề như thỏa hiệp về lãnh thổ, đảm bảo an ninh cho Ukraine, các ưu đãi kinh tế để giảm leo thang hoặc khuôn khổ cho việc rút quân theo từng giai đoạn.

Cũng có khả năng chuyến thăm này nhằm mục đích đánh giá thiện chí tham gia đàm phán của Nga hoặc truyền đạt thông điệp từ giới lãnh đạo Ukraine về các ranh giới đỏ tiềm tàng cho các cuộc đàm phán.

Với tình hình căng thẳng gia tăng và những rủi ro liên quan, bất kỳ nỗ lực ngoại giao nào cũng đòi hỏi sự thận trọng tối đa và có thể được thực hiện thông qua các kênh không chính thức hoặc của bên thứ ba trước khi bất kỳ cuộc đối thoại chính thức nào có thể được thiết lập.

Cũng có thể hình dung rằng máy bay đã tạo điều kiện cho các kênh liên lạc bí mật về các mối quan tâm an ninh rộng hơn, chẳng hạn như kiểm soát vũ khí hoặc giảm leo thang xung đột. Trong lịch sử, ngay cả trong Chiến tranh Lạnh, Hoa Kỳ và Liên Xô đã tham gia vào các cuộc thảo luận kín đáo, cấp cao thông qua các kênh ngoại giao không chính thức.

Với căng thẳng gia tăng về chính sách răn đe hạt nhân, thế trận quân sự và an ninh năng lượng, một chuyến thăm như thế này có thể liên quan đến các cuộc đàm phán riêng nhằm ngăn chặn mối quan hệ Mỹ-Nga xấu đi hơn nữa.

Bất kể nhiệm vụ chính xác là gì, thực tế là một chiếc Gulfstream của Không quân Hoa Kỳ đã hạ cánh tại Moscow vào thời điểm này là rất quan trọng. Chuyến bay cho thấy các hoạt động ngoại giao hoặc chiến lược đang diễn ra ngoài tầm mắt của công chúng, nhấn mạnh thực tế rằng bất chấp những lời lẽ công khai, cả Washington và Moscow đều có lý do để duy trì đối thoại ở một số cấp độ nhất định.

Với sự bí mật bao quanh các hoạt động vận tải hàng không của quân đội, không có khả năng toàn bộ chi tiết của nhiệm vụ này sẽ được công khai trong tương lai gần. Tuy nhiên, thời gian, địa điểm và bản chất của nó cung cấp cái nhìn hiếm hoi về các cơ chế phức tạp và thường không được biết đến của ngoại giao quốc tế và phối hợp quân sự.

Các nhà quan sát sẽ theo dõi chặt chẽ các diễn biến tiếp theo để xem chuyến bay này có phải là sự kiện xảy ra một lần hay là một phần của một mô hình ứng xử rộng hơn. Nếu nhiều máy bay quân sự của Hoa Kỳ được phát hiện ở Moscow hoặc các hoạt động ngoại giao tương tự diễn ra trong những tuần tới, điều đó có thể chỉ ra sự thay đổi trong cách Hoa Kỳ và Nga quản lý các tương tác ngoại giao và an ninh của họ.

Cho đến khi có thêm thông tin, sự xuất hiện của C-37B tại Moscow vẫn là một diễn biến thú vị làm dấy lên suy đoán về bản chất quan hệ Mỹ - Nga trong thời điểm bất ổn toàn cầu gia tăng.

Vĩnh Cẩm