Loại nấm mốc rất phổ biến trong nhà, ngoài trời, có thể gây bệnh chết người

Thông tin được Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Bích Ngọc, Giám đốc Trung tâm Điều trị bệnh phổi hiếm và các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp (Bệnh viện Phổi Trung ương), chia sẻ tại hội thảo khoa học Ngày nấm toàn cầu 2025, chiều 28/2. Đây là lần thứ 6 hội thảo được bệnh viện này tổ chức, hưởng ứng kỷ niệm Ngày Phòng chống bệnh nấm Aspergillosis toàn cầu.

Cùng với các loại nấm như Candida và Cryptococcus, Aspergillus là loại nấm hay gặp nhất trong các nguyên nhân gây bệnh nấm phổi. Theo bác sĩ Ngọc, tại Việt Nam, hiện chưa có số liệu cụ thể về bệnh nấm phổi xâm lấn do Aspergillus. Tuy nhiên, khoảng 50% bệnh nhân từng mắc lao, đến khám lại tại các cơ sở chuyên khoa hô hấp mắc nấm phổi do Aspergillus.

Loại nấm phổ biến trong không khí có thể gây bệnh chết người, ai có nguy cơ cao mắc?

Đây là một loại nấm mốc rất phổ biến và có mặt ở trong nhà và ngoài môi trường. Mỗi lần hít thở chúng ta hít vào từ 1 đến 10 bào tử nấm.

"Một số đối tượng dễ bị bệnh nấm phổi do Aspergillus như người bị bệnh mạn tính ở phổi, lao phổi, hen suyễn, người từng phẫu thuật phổi, ung thư phổi đã điều trị hóa trị, xạ trị, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, xơ nang phổi…", Tiến sĩ Ngọc nhấn mạnh.

Một số đối tượng nguy cơ cao khác như người có hệ miễn dịch suy giảm nặng: bệnh nhân ung thư, sau ghép tạng hoặc điều trị các thuốc ức chế miễn dịch dài ngày.

Theo Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Bích Ngọc, bệnh nấm phổi hay gặp nhất là do nấm Aspergillus. Ảnh: BVCC

Nấm Aspergillus là loại nấm rất phổ biến, không thể tránh. Để phòng bệnh, bác sĩ Ngọc khuyến cáo người dân cần đảm bảo điều kiện sống, môi trường sống khô ráo, thoáng đãng sẽ ít nấm mốc hơn điều kiện ẩm mốc.

Đồng thời, người dân hạn chế làm việc trong môi trường nhiều nấm mốc như làm vườn, lá úa mục hay có nhiều nấm. Khi vệ sinh nhà cửa hay làm vườn cần đeo khẩu trang để tránh hít phải bụi nấm. Vắc xin phòng cúm, phế cầu cũng là biện pháp giúp giảm tình trạng nhiễm trùng ở phổi.

Biểu hiện bệnh nấm Aspergillus ra sao?

Bệnh nấm phổi được phát hiện bằng chụp X-quang hoặc chụp cắt lớp vi tính ngực. Nếu không được điều trị, phần phổi bị phá hủy sẽ ngày một lớn, dẫn đến mất chức năng phổi.

Người mắc bệnh thường có biểu hiện ho ra máu, khó thở và suy mòn. Hầu hết bệnh nhân đến khám vì ho ra máu kéo dài không rõ lý do; sốt kéo dài kèm đau ngực; ho khạc đờm kéo dài kèm khó thở như hen; viêm phổi điều trị kháng sinh không dứt.

Tỷ lệ bệnh nấm phổi chỉ chiếm 0,02% các bệnh phổi, tuy nhiên khi bị nấm phổi, chi phí điều trị rất cao. Bệnh chưa được BHYT thanh toán.

Bệnh nấm Aspergillus nếu phát hiện và điều trị sớm bằng các thuốc kháng nấm có thể khỏi bệnh. Muộn hơn, bệnh nhân có thể phải phẫu thuật, can thiệp song song dùng thuốc. Sau cùng, nếu quá muộn, bệnh nhân thường lâm vào tình trạng suy mòn, khó thở, nhập viện thường xuyên vì nhiễm khuẩn phổi.

Những người không được điều trị sẽ tử vong sau 5 năm. Số liệu của Bệnh viện Phổi Trung ương cho thấy, hàng năm trên toàn thế giới khoảng nửa triệu người tử vong do bệnh này. Đáng nói, hiện việc chẩn đoán bệnh nấm phổi còn gặp nhiều khó khăn.

Theo Tổ chức hành động toàn cầu về nhiễm nấm, nấm là kẻ giết người thầm lặng, là nguyên nhân gây ra cái chết của hơn 4 triệu người mỗi năm. Trên toàn cầu, mỗi năm ước tính có hơn 300 triệu người ở mọi lứa tuổi bị nhiễm trùng nấm nghiêm trọng. Đây là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 5 trên thế giới.

Võ Thu