Lãnh đạo châu Âu họp khẩn: 'EU đang ở ngã rẽ an ninh'

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen viết trên X khi đến Paris, Pháp hôm 17/2: "EU đang ở ngã rẽ an ninh. Đúng, đây là vấn đề về Ukraine - nhưng cũng là về chúng ta. Chúng ta cần một tư duy cấp bách. Chúng ta cần gia tăng sức mạnh quốc phòng. Và chúng ta cần cả hai điều đó ngay bây giờ".

Các nhà lãnh đạo từ các cường quốc chủ chốt của châu Âu đang tập trung tại Pháp để lập chiến lược, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ khởi động các nỗ lực với Nga để chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.

Các nhà lãnh đạo châu Âu trong một sự kiện hôm 12/2 tại Paris.

Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Antonio Costa trong khi đó cho rằng cuộc họp này sẽ là "khởi đầu của một quá trình, và được tiếp tục với sự tham gia của tất cả các đối tác cam kết vì hòa bình và an ninh ở châu Âu". Ông khẳng định Liên minh châu Âu và các quốc gia thành viên sẽ đóng vai trò trung tâm trong quá trình này.

Trước khi lên đường đến Paris, Thủ tướng Anh Keir Starmer nói an ninh của nước này đang phải đối mặt với "thách thức thế hệ" và việc toàn bộ châu Âu phải chi nhiều hơn cho quốc phòng là rất quan trọng.

Ông Starmer cho rằng châu Âu và Anh cần tăng cường vai trò và phản ứng chung. "Chúng ta cần phải tăng cường phản ứng chung tại châu Âu. Và theo tôi là đóng vai trò đầy đủ về năng lực khi nói đến việc bảo vệ chủ quyền của Ukraine, nếu có một thỏa thuận hòa bình. Tôi muốn Vương quốc Anh và tất cả các đồng minh châu Âu tăng cường vai trò, và Vương quốc Anh dẫn đầu trong việc đó".

Châu Âu đang cố gắng đưa ra các kế hoạch để đảm bảo bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào ở Ukraine đều được duy trì lâu dài. Thủ tướng Anh tuyên bố sẽ sẵn sàng triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình nếu cần thiết. Tuy nhiên theo các chuyên gia, ít nhất ba cường quốc châu Âu sẽ phải vào cuộc để tạo ra lực lượng thực sự.

Trong khi đó, các đặc phái viên của Mỹ và Nga chuẩn bị đàm phán tại Ả-rập Xê Út về cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Putin, cũng như vấn đề chiến tranh ở Ukraine. Trong phát ngôn mới nhất, Ngoại trưởng Nga Lavrov nói: "Tôi không hiểu họ (châu Âu) sẽ làm gì ở bàn đàm phán. Nếu họ đến đó để tiếp tục chiến tranh thì mời họ đến để làm gì?"

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov.

Khoảng cách giữa Mỹ và châu Âu về các vấn đề chiến tranh và an ninh ở Ukraine ngày càng trở nên rõ ràng từ cuối tuần qua tại Hội nghị An ninh Munich. Nhiều bình luận từ các quan chức Mỹ đều cho thấy mối quan hệ hợp tác này đang bị lung lay - bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth tại Brussels, Phó Tổng thống JD Vance và đặc phái viên Nga-Ukraine Keith Kellogg tại Munich, hay của chính Tổng thống Trump sau cuộc gọi kéo dài một tiếng rưỡi với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Theo cập nhật của RTE, các cuộc gặp song phương khác cũng diễn ra bên lề hai cuộc họp Nga-Mỹ tại Ả-rập Xê Út và lãnh đạo châu Âu tại Pháp. Trong đó, Tổng thống Ukraine Zelensky gặp Tổng thống các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE) Sheikh Mohammed bin Zayed Al Nahyan in Abu Dhabi, đồng thời dự kiến đến Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 18/2. Theo thông tin từ Anh, Thủ tướng Anh Starmer dự kiến gặp Tổng thống Mỹ Trump vào tuần tới.

Phương Anh (Nguồn: RTE, Reuters, NPR, Moscow Times )