Làm sao để chung sống hòa bình với con riêng của bạn đời?

Hãy đối xử chân thành với con trẻ, bạn sẽ nhận lại tình yêu thương thực sự. Ảnh: tVN.

Câu ca dao “Mấy đời bánh đúc có xương, mấy đời dì ghẻ lại thương con chồng” phản ánh quan niệm dân gian về mối quan hệ không hòa thuận giữa mẹ kế và con chồng. Điều này vẫn được lưu truyền đến ngày nay vì có lý do chính đáng.

Trên thực tế, không chỉ việc làm mẹ kế khó khăn, mà việc làm cha dượng cũng đầy thử thách. Trong một gia đình mới, cả mẹ kế và cha dượng đều phải đối mặt với nhiều khó khăn. Nguyên nhân là đa số các mẹ kế và cha dượng thường phải đối diện với sự phản kháng từ con riêng. Khi cấu trúc gia đình thay đổi, các em buộc phải thiết lập một trật tự mới để đưa gia đình trở lại trạng thái ổn định.

Đối với mẹ kế và cha dượng, điều quan trọng là phải thông cảm cho cảm xúc của trẻ, chứ không nên cho rằng trẻ hư hỏng hoặc không nghe lời chỉ vì họ bị trẻ bài xích và kháng cự.

Hãy thử đặt mình vào vị trí của trẻ: Nếu có một người lạ bất ngờ xuất hiện trong gia đình thân thuộc của mình, người này không có bất kỳ mối quan hệ nào với mình nhưng lại sống chung và nhận tình yêu từ cha hoặc mẹ, chúng ta sẽ cảm thấy ra sao?

Hay chúng ta sẽ ngay lập tức cảm thấy tức giận và chuyển sang “trạng thái sẵn sàng chiến đấu”? Câu trả lời rất rõ ràng. Đặc biệt, khi mẹ kế và cha dượng chính thức trở thành một phần của gia đình, trẻ thường được yêu cầu gọi họ là mẹ hoặc bố, nhưng yêu cầu này thực sự rất khó khăn cho trẻ.

Dù cha hoặc mẹ ruột có rời xa gia đình hoặc không còn trên đời nữa, họ vẫn giữ một vị trí đặc biệt trong trái tim trẻ. Để trẻ có thể chấp nhận một người lạ như cha hoặc mẹ, cần có thời gian và tình yêu để làm tan chảy những băng giá trong lòng trẻ.

Khi phải đối mặt với một gia đình tái tổ chức, trẻ thường thiếu cảm giác an toàn. Những đứa trẻ còn nhỏ có thể không hiểu rõ tình huống nhưng chắc chắn sẽ cảm thấy bất an khi nhận ra sự vắng mặt của cha hoặc mẹ.

Trong khi đó, những đứa trẻ lớn hơn có thể nghĩ rằng sự xuất hiện của người lạ là nguyên nhân khiến cha mẹ chia tay, từ đó có thể phát sinh các cảm xúc tiêu cực đối với thành viên mới trong gia đình. Vì vậy, những ai sắp trở thành cha dượng hay mẹ kế cần chuẩn bị tâm lý đầy đủ, vì đây là một hành trình dài đòi hỏi tình yêu thương bền bỉ để giành được lòng tin của trẻ.

Vậy làm sao để trở thành một người cha dượng, người mẹ kế tốt? Đầu tiên, cần phải tôn trọng người tiền nhiệm. Khi bạn gia nhập một gia đình mới, chắc chắn sẽ có dấu ấn của người trước đó ở khắp nơi, và đứa trẻ cũng là con của họ.

Nếu câu chuyện của gia đình này đã hoàn toàn khép lại, với vai trò là người chủ mới, bạn cần phải bao dung và chấp nhận sự thật rằng người tiền nhiệm đã từng tồn tại và tôn trọng họ. Đối với đứa trẻ, người tiền nhiệm chính là cha hoặc mẹ ruột của nó, vì vậy, việc tôn trọng người tiền nhiệm không chỉ giúp bạn ghi điểm trong lòng trẻ mà còn tạo điều kiện để trẻ mở lòng hơn với bạn.

Thứ hai, hãy cố gắng trở thành bạn bè với trẻ. Nhiều cha dượng hoặc mẹ kế vừa gia nhập gia đình mới đã muốn khẳng định quyền lực của mình với tư cách là phụ huynh, đây là một sai lầm lớn. Một cách tiếp cận hiệu quả hơn là xây dựng mối quan hệ thân thiện với trẻ, điều này thường mang lại kết quả tích cực. Nếu bạn quá vội vàng và muốn xóa đi mọi dấu vết của người tiền nhiệm, thì thường sẽ dẫn đến phản tác dụng.

Thứ ba, hãy đặt gia đình hiện tại lên hàng đầu. Trong một gia đình tái tổ chức, bạn có thể muốn chăm sóc cả gia đình cũ lẫn gia đình mới của mình nhưng sẽ khó để giữ sự cân bằng. Khi phải đưa ra quyết định, đương nhiên, bạn nên ưu tiên cho gia đình hiện tại.

Đây chính là ngôi nhà thực sự của bạn, và những người trong đó là gia đình, người yêu và người thân của bạn. Trong trường hợp mâu thuẫn, nếu con cái cũng cần được chăm sóc, bạn cần ưu tiên chúng trước. Dù có ly hôn hay không, con cái chỉ là người vô tội và là trách nhiệm của cha mẹ.

Thứ tư, hãy tránh bài xích cha mẹ ruột của đứa trẻ và cho phép họ đảm nhận vai trò của mình. Cha dượng hoặc mẹ kế thường gặp khó khăn trong việc xác định cách dạy dỗ khi trẻ mắc sai lầm, đặc biệt khi mối quan hệ giữa họ và đứa trẻ vẫn chưa đủ gần gũi.

Nếu bạn quá nghiêm khắc, trẻ sẽ có hành động phản kháng mạnh mẽ. Ngược lại, nếu để trẻ tự do hành động, điều này có thể dẫn đến việc trẻ lạm dụng sự tự do, bạn cũng trở thành người thiếu trách nhiệm. Vì vậy, giải pháp hợp lý nhất là để cha mẹ ruột của đứa trẻ chịu trách nhiệm chính, trong khi bạn đóng vai trò là người quan sát từ bên ngoài trong giai đoạn đầu.

Dù thế nào, cha dượng và mẹ kế vẫn là những người mới trong gia đình. Khi đối diện với những vấn đề nhạy cảm như giáo dục, họ cần phải quan sát và học hỏi nhiều hơn. Để xây dựng mối quan hệ mới và tạo cảm giác an toàn, cần có nỗ lực và sự kiên nhẫn trong một khoảng thời gian dài. Hơn nữa, khi sống cùng với vợ hoặc chồng, cần xem xét những tổn thương mà đối phương đã trải qua trong cuộc hôn nhân trước, từ đó tìm cách an ủi phù hợp.

Bởi lẽ, dù là trong mối quan hệ gia đình, tình yêu hay bạn bè, chúng ta cần đầu tư tâm sức để duy trì mối quan hệ với nhau, nhằm tạo ra một cuộc sống hòa thuận và ấm áp hơn.

Phàn Tổ An/ Skymomy & NXB Dân trí