Kyiv Post: Tổng thống Trump phê duyệt thương vụ bán vũ khí đầu tiên cho Ukraine

Hạ sĩ không quân Jonathan Miskelley, nhân viên vận hành khu vực bốc xếp của Phi đội Cảng hàng không 436, đang bốc dỡ hàng hóa trong một nhiệm vụ hỗ trợ an ninh tại Căn cứ Không quân Dover, bang Delaware, ngày 13/1/2023. Ảnh: Không quân Mỹ

Chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thông báo với Quốc hội nước này về ý định cho phép xuất khẩu các sản phẩm quốc phòng sang Ukraine thông qua hình thức bán hàng thương mại trực tiếp (DCS) trị giá từ 50 triệu USD trở lên

Đây là thông tin từ các nguồn tin ngoại giao, được tờ Kyiv Post của Ukraine đăng tải vào ngày 1/5.

Theo báo Kyiv Post, chính quyền Trump đã thông báo cho Quốc hội Mỹ ý định nêu trên vào ngày 30/4 và sự cho phép này là thương vụ đầu tiên kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng hơn 100 ngày trước.

Động thái mang tính cột mốc này diễn ra chỉ vài tuần sau khi chính quyền Trump tạm ngưng toàn bộ viện trợ quân sự cho Ukraine để xem xét lại, nhấn mạnh một ưu tiên mới: sử dụng ảnh hưởng của Mỹ để chấm dứt xung đột thông qua con đường ngoại giao thay vì hỗ trợ quân sự kéo dài.

Trong gói viện trợ mới nhất cho Ukraine, Quốc hội Mỹ đã phê duyệt hơn 1 tỷ USD dành cho các thương vụ bán vũ khí qua hình thức bán hàng thương mại trực tiếp. Chính quyền tiền nhiệm của Tổng thống Joe Biden đã cho phép sử dụng một phần số tiền này để chuyển giao các loại vũ khí cấp thiết, như súng máy tự động hạng nặng cỡ nòng .50, cho Ukraine – quốc gia đang chìm trong xung đột với nước láng giềng Liên bang Nga.

Từ năm 2015 đến năm 2023, Mỹ đã âm thầm cho phép xuất khẩu vĩnh viễn các mặt hàng và dịch vụ quốc phòng trị giá hơn 1,6 tỷ USD sang Ukraine thông qua hình thức bán hàng thương mại trực tiếp.

“Tất cả các thương vụ bán hàng thương mại trực tiếp đều diễn ra một cách lặng lẽ; chúng không được công bố công khai như các thương vụ bán vũ khí quân sự theo kênh chính phủ (FMS)”, nhà phân tích hỗ trợ an ninh Colby Badhwar tại tổ chức nghiên cứu Tochnyi, nói với phóng viên thường trú tại Washington của báo Kyiv Post.

“Điều đáng chú ý ở đây là việc bán vũ khí vẫn đang tiếp tục, mặc dù trước đó nhiều người dự đoán rằng Trump sẽ cắt viện trợ cho Ukraine hoàn toàn”, ông Badhwar nói thêm.

Thông báo cấp phép bán vũ khí trị giá 50 triệu USD – do Kyiv Post tiếp cận đầu tiên – đã được trình lên Quốc hội thông qua Đạo luật Kiểm soát Xuất khẩu Vũ khí (Arms Export Control Act), một đạo luật cho phép Tổng thống Mỹ kiểm soát việc nhập khẩu và xuất khẩu các mặt hàng và dịch vụ quốc phòng, theo thông báo chính thức từ Văn phòng Các vấn đề Lập pháp của Bộ Ngoại giao gửi đến Quốc hội.

Thương vụ đề xuất bao gồm xuất khẩu các mặt hàng quốc phòng, dữ liệu kỹ thuật, và dịch vụ quốc phòng cho Ukraine.

Động thái này cũng diễn ra chỉ vài tuần sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố Ukraine có ý định mua các hệ thống phòng không và vũ khí trị giá từ 30 đến 50 tỷ USD từ Mỹ như một hình thức đảm bảo an ninh trong tương lai.

Tiến sĩ Michael Cecire, nhà nghiên cứu quốc phòng và an ninh tại Rand – một tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận và phi đảng phái – cho rằng nếu viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine tiếp tục (dù là theo gói viện trợ cũ hay sử dụng thêm quyền rút gọn viện trợ của Tổng thống), “nó sẽ tăng cường đòn bẩy của Mỹ”.

“Chính quyền Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn có một lệnh ngừng bắn lâu dài tại Ukraine. Để đạt được mục tiêu này, Mỹ cần có đòn bẩy với cả Kiev lẫn Moskva (Moscow)”, tiến sĩ Cecire nói với báo Kyiv Post.

Thành Nam/Báo Tin tức và Dân tộc