Kỳ vọng đột phá cho năm 2025 trước những chính sách mới của Luật Đầu tư công

Giai đoạn cuối của chu kỳ 2021-2025 chứng kiến nỗ lực tăng tốc mạnh mẽ trong hoạt động đầu tư công, khi Chính phủ đặt mục tiêu hoàn thành giải ngân toàn bộ kế hoạch vốn, tập trung vào các dự án giao thông trọng điểm. Tuy nhiên, thời gian hạn chế cùng áp lực đảm bảo tiến độ đặt ra không ít thách thức.

Các chuyên gia đã chỉ ra ba rào cản chính làm chậm tiến độ giải ngân trong năm 2024 mà đến nay vẫn chưa được giải quyết triệt để. Đầu tiên, vấn đề giải phóng mặt bằng diễn ra chậm chạp, đặc biệt tại các địa phương có dự án lớn, tiếp tục là điểm nghẽn quan trọng.

Thứ hai, thủ tục hành chính còn phức tạp và kéo dài, làm giảm hiệu quả trong việc phê duyệt và giải ngân vốn đầu tư.

Thứ ba, nguồn cung nguyên vật liệu hạn chế khiến nhiều dự án, đặc biệt là trong lĩnh vực hạ tầng, rơi vào tình trạng đình trệ. Thực tế, giai đoạn triển khai đầu tư công vừa qua đã bộc lộ nhiều hạn chế, từ những bất cập trong thể chế, chính sách đến các quy trình liên quan, tác động không nhỏ đến tiến độ và hiệu quả thực hiện dự án.

Kỳ vọng đột phá cho năm 2025 trước những chính sách mới của Luật Đầu tư công.

Quá trình triển khai các dự án đầu tư công đòi hỏi phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật, với nhiều giai đoạn và thủ tục chịu sự điều chỉnh của các luật như Luật Đầu tư công, Luật Quy hoạch đô thị, Luật Xây dựng, Luật Đất đai, Luật Đấu thầu, và nhiều luật khác. Mỗi giai đoạn đều có những khó khăn riêng, và bất kỳ trở ngại nào, dù nhỏ, cũng có thể làm chậm tiến độ tổng thể của dự án.

Để giải quyết những nút thắt này, Chính phủ đã tập trung vào việc cải thiện thể chế, đơn giản hóa quy trình và tối ưu hóa cơ chế chính sách. Điển hình, Luật Đầu tư công năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/1/2025) đã đưa ra nhiều đổi mới quan trọng như rút ngắn thời gian thủ tục, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, tách công tác giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập, và tăng cường phân cấp, phân quyền cho các cấp, ngành địa phương. Những thay đổi này không chỉ giúp khai thác tối đa nguồn lực mà còn nâng cao chất lượng các dự án đầu tư công, đặc biệt là các dự án hạ tầng trọng điểm.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, việc xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp luật về đầu tư công là nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt giai đoạn 2021-2025. Quốc hội đã thông qua Luật Đầu tư công số 58/2024/QH15 và các luật sửa đổi liên quan, thể hiện tinh thần đổi mới và đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế trong bối cảnh hiện nay.

Các quy định mới không chỉ đẩy mạnh phân cấp và tạo sự linh hoạt cho các địa phương, mà còn tăng cường tính minh bạch, đơn giản hóa thủ tục, thúc đẩy giải ngân vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài. Đặc biệt, các giải pháp nhằm rút ngắn quy trình lựa chọn nhà thầu, nâng cao hiệu quả đầu tư theo phương thức đối tác công - tư cũng được kỳ vọng sẽ tạo đột phá.

Bên cạnh đó, Chính phủ tiếp tục thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công thông qua việc tăng cường kỷ cương, kỷ luật; giải quyết các khó khăn về nguyên vật liệu xây dựng; và phân bổ nguồn lực một cách linh hoạt, chủ động. Các tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ đóng vai trò quan trọng trong việc đôn đốc tiến độ, với tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, nhằm đảm bảo nguồn vốn đầu tư công được đưa vào nền kinh tế nhanh chóng và hiệu quả.

Với sự quyết tâm từ Chính phủ cùng những giải pháp mạnh mẽ về thể chế, chính sách và quản lý, giai đoạn cuối chu kỳ 2021-2025 là cơ hội để thúc đẩy tiến độ, nâng cao hiệu quả của hoạt động đầu tư công, đặc biệt trong các dự án hạ tầng trọng điểm. Sự đồng hành chặt chẽ giữa các cơ quan trung ương và địa phương, cùng tinh thần trách nhiệm cao, sẽ là yếu tố then chốt để vượt qua thách thức, hiện thực hóa mục tiêu giải ngân toàn bộ kế hoạch vốn và góp phần tạo động lực tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế trong những năm tới.

Thanh Ngân