Kinh tế Nhật 'ảm đạm' do ảnh hưởng thuế quan của Mỹ

Theo thống kê, bản chất mong manh của sự phục hồi kinh tế hiện đang bị đe dọa bởi các chính sách thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Dữ liệu sơ bộ của chính phủ cho thấy tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thực tế của Nhật đã giảm 0,7% hàng năm trong tháng 1 đến tháng 3, lớn hơn nhiều so với dự báo trung bình của thị trường là giảm 0,2%. Con số này theo sau mức tăng 2,4% đã được điều chỉnh trong quý trước.

Sự suy giảm này là do tiêu dùng tư nhân trì trệ và xuất khẩu giảm, vì nền kinh tế đang mất đi sự hỗ trợ từ nhu cầu ở nước ngoài ngay cả trước khi ông Trump tuyên bố áp dụng thuế quan "có đi có lại" vào ngày 2/4.

"Nền kinh tế Nhật Bản thiếu động lực tăng trưởng do xuất khẩu và tiêu dùng yếu. Nền kinh tế này rất dễ bị tổn thương trước những cú sốc như cú sốc từ thuế quan của Trump" - Yoshiki Shinke, chuyên gia kinh tế điều hành cấp cao tại Viện nghiên cứu Dai-ichi Life nhận định.

Dữ liệu có thể dẫn đến những lời kêu gọi ngày càng tăng về việc chi tiêu tài chính lớn hơn. Vị chuyên gia này cũng cho hay nền kinh tế có thể suy thoái trở lại trong quý 2 tùy thuộc vào thời điểm tác động từ thuế quan tăng cường.

Trên cơ sở quý này so với quý trước, nền kinh tế đã giảm 0,2% so với dự báo của thị trường là giảm 0,1%.

Một cửa hàng tạp hóa ở Tokyo, Nhật Bản hạ giá để kích cầu tiêu dùng - Ảnh: Reuters

Tiêu dùng tư nhân, chiếm hơn một nửa sản lượng kinh tế của Nhật Bản, không thay đổi trong quý đầu tiên, so với dự báo của thị trường là tăng 0,1%. Chi tiêu vốn tăng 1,4% so với dự báo của thị trường là tăng 0,8%.

Nhu cầu bên ngoài đã làm giảm 0,8 điểm phần trăm so với tăng trưởng GDP khi xuất khẩu giảm 0,6%, trong khi nhập khẩu tăng 2,9%. Ngược lại, nhu cầu trong nước đã tăng thêm 0,7 điểm dựa vào tăng trưởng.

"Nếu tác động của thuế quan của Trump khá nhẹ, ngân hàng trung ương Nhật Bản có thể tăng lãi suất một lần nữa vào tháng 9 hoặc tháng 10. Nhưng nếu thuế quan giáng một đòn nghiêm trọng vào chi tiêu vốn và xuất khẩu, việc tăng lãi suất có thể bị hoãn lại" - vị chuyên gia này nói.

Một cuộc chiến thương mại toàn cầu do chính sách thuế quan của Mỹ gây ra đã làm rung chuyển thị trường tài chính và làm phức tạp thêm quyết định của ngân hàng trung ương Nhật về thời điểm và mức độ có thể đẩy lãi suất lên.

Sau khi thoát khỏi chương trình kích thích kéo dài một thập kỷ vào năm ngoái, ngân hàng này đã tăng lãi suất lên 0,5% vào tháng 1 và đã ra tín hiệu sẵn sàng tiếp tục tăng chi phí đi vay nếu sự phục hồi kinh tế vừa phải giúp Nhật Bản đi đúng hướng để đạt được mục tiêu lạm phát 2% một cách bền vững.

Nhưng nỗi lo về sự suy thoái toàn cầu do Trump gây ra đã buộc ngân hàng trung ương phải cắt giảm mạnh dự báo tăng trưởng tại cuộc họp chính sách diễn ra từ ngày 30/4 đến ngày 1/5 và làm dấy lên nghi ngờ rằng việc tăng lương liên tục sẽ hỗ trợ tiêu dùng và nền kinh tế nói chung.

Trong khi căng thẳng thương mại Mỹ-Trung hạ nhiệt đã mang lại cho thị trường và các nhà hoạch định chính sách một số sự nhẹ nhõm, vẫn còn sự không chắc chắn về việc liệu Nhật Bản có thể giành được quyền miễn trừ thuế quan của Mỹ trong các cuộc đàm phán thương mại song phương với Washington hay không.

Dữ liệu GDP ảm đạm cũng có thể gây áp lực lên Thủ tướng Shigeru Ishiba để tuân thủ yêu cầu của các nhà lập pháp về việc cắt giảm thuế hoặc soạn một gói kích thích mới.

Anh Duy