Khuyến khích sử dụng đất nông nghiệp tiết kiệm, hiệu quả

Đại biểu Hà Sỹ Đồng phất biểu thảo luận. Ảnh: VPQH

Bảo đảm công bằng, đúng mục tiêu chính sách

Qua thảo luận, các ĐBQH tán thành việc tiếp tục miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp để giảm gánh nặng tài chính cho người dân, tiếp tục khuyến khích tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, đặc biệt trong bối cảnh ngày càng có nhiều rủi ro từ thiên tai, dịch bệnh và giá cả biến động.

Theo đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị), chính sách miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp không chỉ có ý nghĩa hỗ trợ trước mắt mà còn là một giải pháp an sinh xã hội thiết thực, góp phần ổn định đời sống và giảm áp lực cho ly nông và ly hương.

Với ý nghĩa đó, đại biểu đề nghị, Nghị quyết lần này cần rà soát kỹ các đối tượng được miễn thuế đất để bảo đảm công bằng và đúng mục tiêu chính sách ban hành. Việc miễn thuế nên tập trung vào người dân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, hợp tác xã và hộ gia đình thực hành canh tác bền vững, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sạch.

Đối với các tổ chức, doanh nghiệp tích tụ đất quy mô lớn mà không trực tiếp canh tác hoặc có biểu hiện sử dụng đất kém hiệu quả, cần có các cơ chế sàng lọc, đánh giá cụ thể, tránh tình trạng chính sách bị lợi dụng, gây lãng phí ngân sách và tạo bất bình đẳng trong tiếp cận chính sách ưu đãi.

Đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh) cũng cho rằng, trong bối cảnh nông nghiệp vẫn là ngành sản xuất chủ đạo, đảm bảo sinh kế cho hơn 60% dân số và đóng vai trò trụ đỡ trong ổn định kinh tế - xã hội, đặc biệt trong các giai đoạn khủng hoảng, việc tiếp tục có chính sách hỗ trợ thiết thực cho nông dân là điều cần thiết và cấp bách.

Đại biểu cũng lưu ý, tại Dự thảo Nghị quyết cần nhìn nhận toàn diện hơn để phát huy hiệu quả, bền vững, khắc phục một số bất cập đã tồn tại trong chính sách hiện hành, nhất là việc áp dụng chính sách miễn thuế còn mang tính đại trà, chưa có sự phân loại rõ ràng giữa các nhóm đối tượng hộ nông dân sản xuất nhỏ, hợp tác xã hoạt động thực tế và các doanh nghiệp lớn hoặc cá nhân sở hữu đất nhưng không trực tiếp sản xuất, mà cho thuê lại đất.

Do đó, đại biểu cho rằng, cần thiết phải phân tầng chính sách như miễn toàn bộ cho người trực tiếp sản xuất, giảm hoặc giữ nguyên mức thuế cho các tổ chức, cá nhân không sản xuất thực tế hoặc không có hoạt động canh tác hiệu quả.

“Việc miễn thuế cũng cần phải đi kèm ràng buộc như không bỏ qua đất quá 12 tháng, sử dụng đúng mục đích, có hợp đồng rõ ràng nếu cho thuê lại, bảo vệ môi trường đất và tài nguyên sinh thái. Những điều kiện này là cần thiết để tránh tình trạng ôm đất chờ giá tăng, đất không sản xuất vẫn được hưởng ưu đãi gây lãng phí nguồn lực quốc gia”- đại biểu Thạch Phước Bình nêu rõ.

Khuyến khích đầu tư, thúc đẩy kinh tế nông nghiệp để phát triển bền vững

Phát biểu giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, mục tiêu quan trọng nhất của chính sách thuế và miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp trong những năm qua là nhằm thực hiện chủ trương xóa đói giảm nghèo của Đảng và Nhà nước, đồng thời góp phần hỗ trợ trực tiếp đối với nông nghiệp, nông dân, nông thôn, góp phần khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp, khuyến khích các tổ chức, cá nhân sử dụng đất tiết kiệm, có hiệu quả.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội tại Phiên họp. Ảnh: VPQH

Trước băn khoăn của ĐBQH về tình trạng bỏ hoang đất nông nghiệp, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thông tin, tại khoản 7 Điều 81 của Luật Đất đai 2024 đã quy định rõ giải pháp khắc phục tình trạng này. Theo đó, đất trồng cây hàng năm, đất nuôi trồng thủy sản không được sử dụng trong thời gian 12 tháng liên tục, đất trồng cây lâu năm không được sử dụng trong thời gian 18 tháng liên tục, đất trồng rừng không được sử dụng trong thời gian 24 tháng liên tục bị xử phạt vi phạm hành chính. Nếu không đưa đất vào sử dụng theo thời hạn ghi trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính thì sẽ bị thu hồi đất.

Ngoài ra, đất nông nghiệp bỏ hoang bị thu hồi thuộc trường hợp không được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định tại Khoản 3, Điều 101 của Luật Đất đai.

Về đánh giá tác động và thời hạn áp dụng chính sách, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, việc miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến hết năm 2030 sẽ không làm giảm thu do đây là chính sách đang được thực hiện.

“Đây sẽ tiếp tục là hình thức hỗ trợ trực tiếp tới người nông dân, là nguồn đầu tư tài chính trực tiếp cho khu vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn để đầu tư mở rộng quy mô sản xuất nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Qua đó, tạo công ăn việc làm cho người nông dân, cải thiện cuộc sống, gắn bó với hoạt động sản xuất nông nghiệp, góp phần khuyến khích đầu tư, thúc đẩy kinh tế nông nghiệp để phát triển bền vững” - Bộ trưởng nhấn mạnh.

Đ. KHOA