Khi thổ cẩm lên sàn diễn thời trang chuyên nghiệp

Giữ gìn bản sắc văn hóa

Với việc tích cực xây dựng các tổ nghề, làng nghề dệt thổ cẩm trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, thời gian qua rất nhiều phụ nữ S’tiêng, M’nông ở Bình Phước được tiếp cận và trau dồi thêm kiến thức, kỹ năng của nghề dệt.

Sau 3 tháng miệt mài được cầm tay chỉ việc bên khung dệt, gần 30 phụ nữ là thành viên tổ dệt thổ cẩm ở xã Thanh An, huyện Hớn Quản đã biết dệt cơ bản và có thể tạo ra các hoa văn trên sản phẩm. Đa số chị em đều rất kiên trì vì ai cũng muốn giữ gìn nghề truyền thống của dân tộc và họ cảm thấy tự hào khi được khoác lên bộ trang phục thổ cẩm do mình dệt ra.

Thông qua mô hình "Phụ nữ mặc trang phục thổ cẩm khi tham gia hội họp", ngày càng có nhiều phụ nữ S'tiêng sử dụng trang phục dân tộc mình trong sinh hoạt, lao động, học tập hàng ngày

Chị Điểu Thị Hồng, xã Thanh An, chia sẻ: Khi nhìn thấy bà con trong ấp, sóc dệt ra những sản phẩm như mình đang mặc hằng ngày mình thấy rất thích. Từ nhỏ đã thấy mẹ và các chị ngồi dệt, nhưng khi đó mình chưa hiểu được giá trị của việc làm này, giờ lớn rồi mình muốn học lại để phát huy truyền thống nghề dệt của dân tộc mình.

Chị Trần Thị Thiện Thu, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Thanh An, cho biết: Ngoài đẩy mạnh phát triển tổ dệt, từ đầu năm 2024 hội đã triển khai mô hình “Phụ nữ mặc trang phục thổ cẩm khi tham gia hội họp”, nhất là đối với phụ nữ S'tiêng, đến nay đã có gần 50 chị hưởng ứng, tiến tới mở rộng ra toàn xã. Mục đích của việc làm này để lan tỏa mạnh mẽ bản sắc văn hóa của đồng bào S'tiêng và cũng là định hướng để tăng đầu ra cho các sản phẩm dệt.

Đưa thổ cẩm lên sân khấu thời trang chuyên nghiệp

Để những tấm thổ cẩm được chính đồng bào ưa chuộng và sử dụng rộng rãi cần có sự chung tay định hướng từ các hội, đoàn thể, chính quyền các cấp. Chính sự thay đổi trong tư duy của người sử dụng đã làm cho thổ cẩm có được sức sống mới. Đặc biệt khi những bộ trang phục từ thổ cẩm được đứng chung sân khấu với những bộ trang phục được thiết kế tinh tế trên một sân khấu thời trang chuyên nghiệp càng làm cho người dệt, người sử dụng thổ cẩm thấy tự hào. Và thổ cẩm của đồng bào S'tiêng Bình Phước đã chính thực góp mặt tại chương trình trình diễn thời trang "Ngày mới trên sóc Bom Bo" được tổ chức vào tối 21-3 tại sóc Bom Bo, xã Bình Minh, huyện Bù Đăng nhân kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng tỉnh Bình Phước.

Anh Điểu Đại Tim, dân tộc M’nông ở xã Đồng Nai, huyện Bù Đăng, diễn viên tham gia trong các hoạt cảnh của chương trình chia sẻ: Mình rất tự hào khi được biểu diễn tại một sự kiện lớn để chào mừng kỷ niệm ngày giải phóng tỉnh. Từ nhỏ tới giờ mình thường xuyên mặc trang phục đồng bào, mình rất thích đồ của dân tộc mình. Trang phục của mình mặc được bà với mẹ tự tay dệt và may cho.

Những mẫu trang phục thổ cẩm đẹp mắt sẽ được các chàng trai, cô gái S'tiêng, M'nông giới thiệu trong các tiết mục hoạt cảnh tại chương trình "Ngày mới trên sóc Bom Bo"

Lần đầu tiên 70 bộ trang phục từ những tấm thổ cẩm được các bà, các mẹ người S'tiêng, M’nông dày công dệt đã được nhà thiết kế Minh Hạnh đưa lên sân khấu cùng với những mẫu thời trang thổ cẩm do bà tự thiết kế trong chương trình trình diễn thời trang "Ngày mới trên sóc Bom Bo". Đây cũng là một bước quan trọng khẳng định chất lượng cũng như cơ hội để quảng bá mạnh mẽ các sản phẩm thổ cẩm.

"Chúng tôi đã có những thử nghiệm khác, rất hiệu quả trong quá trình dệt thổ cẩm ở những vùng miền của Tây Nguyên, đặc biệt là ở tỉnh Đắk Lắk. Hiện nay, chất liệu để dệt nên tấm thổ cẩm đã được chúng tôi khuyến khích thay bằng sợi tơ lụa. Trong chương trình biểu diễn tối 21-3 tại sóc Bom Bo, mọi người sẽ thấy nhiều chiếc áo dài được may bằng thổ cẩm của người S'tiêng, M’nông dệt trên sợi tơ lụa ở Bảo Lộc. Chúng tôi đang nỗ lực làm con đường liên kết, gắn bó để gia tăng các giá trị thổ cẩm của đồng bào bằng tơ lụa. Và chỉ như vậy thì người dệt mới có được niềm tin, hy vọng để tiếp tục giữ gìn và bảo tồn giá trị thổ cẩm" - nhà thiết kế Minh Hạnh, tổng đạo diễn chương trình “Ngày mới trên sóc Bom Bo” cho biết.

Ông Phạm Anh Tuấn, Trưởng ban quản lý Khu bảo tồn văn hóa dân tộc S’tiêng sóc Bom Bo, huyện Bù Đăng, người trực tiếp góp phần xây dựng định hướng và triển khai nhiều hoạt động giữ gìn, phát huy các giá trị của thổ cẩm chia sẻ: 70 bộ trang phục thổ cẩm tham gia biểu diễn lần này được nghệ nhân các làng nghề chuẩn bị tỉ mỉ, kỹ lưỡng. Mỗi diễn viên cũng đang cố gắng làm tốt phần việc của mình để mỗi bộ trang phục chính là đại diện cho khát vọng vươn xa của thổ cẩm Bình Phước, không chỉ ở đất nước Việt Nam mà còn đến được với các nước khác khi có cơ hội lên sàn diễn thời trang chuyên nghiệp.

Nâng tầm trang phục thổ cẩm qua thay đổi chất liệu dệt, đầu tư vào hoa văn, mở rộng quảng bá sản phẩm là những hướng đi dài hơi và đồng bộ, với mục đích cuối cùng là để bà con biết nghề, làm nghề có thể bán được sản phẩm và sống được với nghề thì mới giữ gìn được nghề dệt một cách lâu dài, góp phần thiết thực vào việc bảo tồn giá trị của di sản.

Ly Na - Từ Huy