Khẳng định vai trò trụ cột an sinh xã hội
Cách đây 30 năm, ngày 16/2/1995, Chính phủ ban hành Nghị định số 19/CP thành lập Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam trên cơ sở thống nhất các tổ chức BHXH ở Trung ương và địa phương thuộc hệ thống Lao động - Thương binh & Xã hội và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Cùng với hệ thống bảo hiểm xã hội trong cả nước, BHXH tỉnh Sơn La được thành lập và đi vào hoạt động theo Quyết định số 66, ngày 22/7/1995 của Tổng giám đốc BHXH Việt Nam. 30 năm xây dựng và trưởng thành, BHXH tỉnh Sơn La đã thực hiện tốt các chính sách BHXH, BHYT, BHTN, góp phần bảo vệ quyền lợi của người lao động, phát triển kinh tế - xã hội và khẳng định vai trò trụ cột an sinh của địa phương.

Lãnh đạo các huyện ký cam kết phát triển người tham gia BHXH, BHYT năm 2024.
Từ những ngày đầu mới thành lập, BHXH tỉnh Sơn La chỉ có 51 cán bộ viên chức tiếp nhận từ ngành Lao động Thương binh - Xã hội và Liên đoàn lao động; bộ máy tổ chức gồm 4 phòng nghiệp vụ và 10 BHXH cấp huyện. Từ 1/1/2003, chuyển giao BHYT sang BHXH tỉnh; năm 2008 thêm loại hình BHXH tự nguyện. Đến nay, BHXH tỉnh có 8 phòng nghiệp vụ và 11 BHXH huyện, thị xã, với 260 công chức, viên chức, lao động hợp đồng. Cơ sở vật chất được đầu tư, trụ sở làm việc của BHXH tỉnh và BHXH các huyện được xây dựng khang trang, trang thiết bị hiện đại.

Lãnh đạo BHXH Việt Nam chuyển trao Huân chương Lao động hạng Ba cho đồng chí Thiều Quang Ngãi, Giám đốc BHXH tỉnh Sơn La.
Trong những năm qua, BHXH tỉnh đã phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan tham mưu trình Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo công tác tổ chức, thực hiện chính sách BHXH, BHYT theo hướng phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội của địa phương. Tham mưu cho Tỉnh ủy chỉ đạo các huyện ủy, thị ủy, thành ủy về việc tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh; tham mưu UBND tỉnh kiện toàn Ban Chỉ đạo phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BHTN; hằng năm, tổ chức hội nghị giao chỉ tiêu phát triển người tham gia và ký cam kết giữa Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố với Chủ tịch UBND tỉnh về thực hiện chỉ tiêu. Phối hợp tham mưu cho UBND tỉnh trình HĐND tỉnh ban hành các nghị quyết về quy định chính sách hỗ trợ đối với một số đối tượng tham gia BHYT, BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022-2025. Chỉ đạo các đơn vị sử dụng lao động thực hiện nghiêm Luật BHXH, BHYT; tăng cường công tác quản lý, sử dụng dự toán chi khám, chữa bệnh BHYT hiệu quả, tiết kiệm…
Công tác truyền thông chính sách BHXH, BHYT được ngành BHXH chú trọng, đổi mới cả về nội dung, hình thức và phương pháp truyền thông phù hợp với từng nhóm chủ thể, từng giai đoạn, từng địa bàn cơ sở. Huy động sự tham gia vào cuộc của cả hệ thống chính trị các cấp, bảo đảm người dân có thể tiếp cận kịp thời, dễ dàng mọi thông tin về chính sách BHXH, BHYT, BHTN. Hằng năm, tổ chức các đợt ra quân hưởng ứng Tháng vận động triển khai BHXH toàn dân vào tháng 5 và hưởng ứng Ngày BHYT Việt Nam vào ngày 1/7. Nhờ đó, diện bao phủ BHXH, BHYT, BHTN không ngừng được mở rộng qua từng năm.

Lãnh đạo BHXH tỉnh Sơn La nhận Cờ thi đua của Thủ tướng Chính phủ.
Số người tham gia BHXH tăng từ 25.535 người năm 1995, lên gần 179.476 người vào năm 2024 (gấp 7 lần), đạt tỷ lệ 23,5% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia, vượt chỉ tiêu Nghị quyết số 28-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về cải cách chính sách BHXH; trong đó, số người tham gia BHXH tự nguyện tăng từ 130 người năm 2008 lên 46.729 người vào năm 2024 (gấp 359 lần), đạt tỷ lệ trên 6,1% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia; nhiều năm liền Sơn La luôn nằm trong các tỉnh dẫn đầu về phát triển BHXH tự nguyện. Số người tham gia BHTN tăng từ 47.932 người năm 2009 lên 121.629 người vào năm 2024 (gấp 2,5 lần), chiếm 15,9% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia. Số người tham gia BHYT tăng từ 999.362 người năm 1995 lên 1.273.517 người vào năm 2024 (gấp 1,27 lần), đạt tỷ lệ bao phủ 97% dân số.
Số thu BHXH, BHYT, BHTN và số đơn vị sử dụng lao động tăng nhanh qua các năm. Đến hết năm 2024, tổng số thu BHXH, BHYT, BHTN là 3.158 tỷ đồng tăng 493 lần so với năm 1995. Tỷ lệ chậm đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp năm sau thấp hơn năm trước, thấp hơn kế hoạch BHXH Việt Nam giao, chỉ còn 0,84% năm 2024.

BHXH tỉnh và Bưu điện tỉnh ra quân tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH, BHYT.
Việc giải quyết chế độ, chính sách BHXH, BHYT luôn được BHXH tỉnh quan tâm giải quyết kịp thời, đúng, đủ; quyền lợi khám chữa bệnh của người có thẻ BHYT ngày càng được mở rộng, hàng loạt các dịch vụ kỹ thuật cao, có chi phí lớn được quỹ BHYT chi trả, giảm khó khăn về tài chính cho người tham gia. Đến năm 2018 có 228/228 cơ sở khám, chữa bệnh thực hiện liên thông dữ liệu với Hệ thống thông tin giám định BHYT đạt 100%. Đến năm 2020, 100% cơ sở y tế tiếp nhận thủ tục khám chữa bệnh BHYT bằng căn cước, ứng dụng VssID, VneID thay thế thẻ BHYT giấy. Năm 1995, toàn tỉnh chỉ có trên 61 nghìn lượt khám, chữa bệnh BHYT, đến năm 2024 đã tăng lên gần 1,2 triệu lượt (gấp 20 lần năm 1995) với tổng chi phí thanh toán BHYT trên 1.200 tỷ đồng.
Công tác chuyển đổi số gắn với cải cách thủ tục hành chính được BHXH tỉnh triển khai quyết liệt, tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong tất cả các hoạt động nghiệp vụ của ngành, xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung; chú trọng triển khai các chỉ tiêu Đề án 06 của Chính phủ theo đúng lộ trình; hướng tới mục tiêu phục vụ tốt nhất quyền lợi của người tham gia, đơn vị, doanh nghiệp. Hiện nay, tất cả các thủ tục hành chính của ngành BHXH đều được thực hiện trên không gian số; 100% dịch vụ công của ngành được thực hiện ở mức độ 4; số lượng người tham gia BHXH, BHYT được đồng bộ với cơ sở dữ liệu về dân cư là 1.211.883 người, bằng 99,87%.

Cán bộ BHXH huyện Quỳnh Nhai tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT cho nhân dân.
Ngoài ra, BHXH tỉnh chủ động phối hợp với các sở, ngành liên quan tăng cường thanh tra, kiểm tra liên ngành, nhất là thanh tra đột xuất tại các đơn vị chậm nộp BHXH, BHYT, BHTN. Huy động các tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp trong và ngoài địa bàn quyên góp ủng hộ mua tặng gần 22.500 thẻ BHYT, 644 sổ BHXH cho người dân có hoàn cảnh khó khăn, với tổng trị giá gần 5,4 tỷ đồng. Thực hiện tốt nhiệm vụ giúp đỡ các xã vùng III đặc biệt khó khăn, gồm: Chiềng Khay, Mường Sại, huyện Quỳnh Nhai và xã Phiêng Côn, huyện Bắc Yên với nhiều hoạt động thiết thực, như: Xóa nhà tạm, hỗ trợ kinh phí làm mái che và nhà vệ sinh tại Điểm trường bản Suối Trắng - Trường Mầm non Sơn Ca, xã Phiêng Côn, huyện Bắc Yên; tặng quà người có công, hoàn cảnh khó, với tổng kinh phí gần 2 tỷ đồng.
Với những nỗ lực, cố gắng không ngừng của tập thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, trong 30 năm qua, ngành BHXH tỉnh Sơn La đã được Đảng và Nhà nước, BHXH Việt Nam, UBND tỉnh tặng nhiều phần thưởng cao quý. BHXH tỉnh đã được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Nhất, Nhì, Ba; có 1 tập thể, 2 cá nhân được tặng Huân chương Lao động hạng Nhì; 2 tập thể, 5 cá nhân tặng Huân chương Lao động hạng Ba. Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen 15 tập thể và 24 cá nhân; tặng Cờ thi đua cho BHXH tỉnh và 4 lượt tập thể; BHXH Việt Nam tặng Bằng khen cho 24 lượt tập thể;UBND tỉnh tặng Cờ thi đua 28 lượt tập thể và nhiều tập thể, cá nhân được nhận bằng khen, giấy khen của các cấp, bộ, ngành.

BHXH tỉnh bàn giao công trình mái che sân điểm Trường Mầm non Suối Trắng, xã Phiêng Côn, huyện Bắc Yên.
Kế thừa và phát huy truyền thống vẻ vang, BHXH tỉnh Sơn La tiếp tục đoàn kết, thống nhất trong nhận thức và hành động, phát huy nội lực, thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau:
Một là, bám sát chủ trương, đường lối, định hướng, chỉ đạo của BHXH Việt Nam, Tỉnh ủy, UBND tỉnh, tích cực tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT. Chủ động xây dựng, triển khai các giải pháp, kịch bản điều hành tổ chức thực hiện nhiệm vụ thích ứng tình hình thực tế. Tăng cường phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành, các đơn vị liên quan triển khai thực hiện tốt chính sách, pháp luật BHXH, BHYT tại địa phương.
Hai là, đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp truyền thông, đa dạng, linh hoạt; phát huy ưu thế truyền thông hiện đại, đa phương tiện, trên internet, bảo đảm mọi người dân được tiếp cận thông tin về chính sách BHXH, BHYT và phát triển người tham gia. Đôn đốc thu đạt và vượt kế hoạch giao 1-2%.

Cán bộ BHXH tỉnh tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT cho nhân dân xã Chiềng Đen, Thành phố.
Ba là, giải quyết, chi trả kịp thời, đầy đủ các quyền lợi về BHXH, BHTN, BHYT cho người tham gia. Đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng công tác giám định, đảm bảo quyền lợi cho đối tượng tham gia BHYT. Phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh BHYT.
Bốn là, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các đơn vị sử dụng lao động, các cơ sở khám, chữa bệnh; kiểm soát việc gia tăng chi phí khám, chữa bệnh, ngăn ngừa tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ khám, chữa bệnh BHYT và quỹ BHXH.

Cán bộ BHXH huyện Mường La tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT tại xã Hua Trai, huyện Mường La.
Năm là, đẩy mạnhchuyển đối số theo Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, gắn với cải cách thủ tục hành chính; hướng dẫn các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp sử dụng dịch vụ công trực tuyến mức độ 4. Chủ động phối hợp với các ngành triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án 06 của Chính phủ, cập nhật, bổ sung số định danh cá nhân, căn cước của người tham gia trong cơ sở dữ liệu BHXH Việt Nam quản lý…