Hàng Việt trước tác động từ chính sách thuế của Mỹ

Từ đầu năm 2025 đến nay, kinh tế thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, căng thẳng thương mại có dấu hiệu leo thang khi Mỹ áp thuế 10% đối với tất cả hàng hóa Trung Quốc, đồng thời đe dọa áp thuế nhập khẩu hàng hóa với Canada, Mexico.

Việc các quốc gia bị áp thuế quan gây lo ngại về căng thẳng toàn cầu. Trong đó những quốc gia có thâm hụt thương mại lớn với Mỹ như Việt Nam cũng có thể trở thành mục tiêu.

Ông Nguyễn Liêm, Chủ tịch Hiệp hội Chế biến gỗ Bình Dương thông tin, tính chung năm 2024, trị giá xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ ước đạt 16,25 tỷ USD, tăng 20,3% so với năm 2023. Trong đó, trị giá xuất khẩu sản phẩm gỗ ước đạt 11,2 tỷ USD, tăng 21,9% so với năm 2023. Nếu so sánh với con số kỷ lục cũ được xác lập năm 2022 (15,8 tỷ USD), kim ngạch xuất khẩu gỗ năm 2024 đã vượt khoảng 500 triệu USD.

Trong đó, nguồn nguyên liệu trong nước của ngành gỗ đáp ứng được về số lượng, chất lượng và khá đa dạng chủng loại, nên Việt Nam nhập khẩu rất ít nguyên liệu từ Mỹ, EU hay Trung Quốc. Do đó, chuỗi cung ứng của ngành gỗ tương đối khép kín, không giống một số ngành như dệt may, da giày…

Ông Liêm nhận định, trong năm 2025, ngành gỗ tại tỉnh Bình Dương tăng trưởng hai con số là điều chắc chắn. Trừ khi Mỹ áp thuế lên tất cả các sản phẩm của Việt Nam nói chung hoặc ngành gỗ nói riêng từ 10% trở lên, thì các doanh nghiệp trong ngành mới gặp khó khăn.

Tuy nhiên, ông cũng cho rằng, việc Mỹ có tiếp tục áp đặt thuế quan hay không rất khó để nhận định, vì Tổng thống Donald Trump thay đổi quyết định liên tục, tương tự như trường hợp của Mexico và Canada mới đây.

Chính sách “nước Mỹ trước tiên” của ông Trump có thể dẫn đến những hành động bảo hộ, khiến hàng xuất khẩu của Việt Nam gặp khó khăn khi vào thị trường Mỹ. Thậm chí, việc áp dụng các quy định chặt chẽ về xuất xứ hàng hóa có thể khiến cho hàng Việt phải chịu những rủi ro nhất định, tạo ra rào cản lớn trong việc cạnh tranh với các nước khác.

Ông Phạm Văn Việt, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Việt Thắng Jean cho rằng, hiện nay, nguồn nguyên phụ liệu dệt may trong nước chưa thể đáp ứng tốt về số lượng, chất lượng và tính đa dạng. Các doanh nghiệp trong ngành vẫn đang phụ thuộc rất nhiều vào nguồn nguyên liệu tại Trung Quốc.

“Chúng tôi được biết, chính quyền của ông Donald Trump sẽ đặt ra nhiều chính sách về thuế, sẽ có tác động đến vùng nguyên liệu của ngành dệt may, vì vậy, doanh nghiệp trong ngành phải sớm đưa ra sự lựa chọn”, ông Việt nhận định.

Chính sách thuế mới của Mỹ có thể sẽ thúc đẩy dòng vốn đầu tư từ Trung Quốc vào Việt Nam. Điều này sẽ tạo cơ hội cho Việt Nam thu hút đầu tư chất lượng cao, mang lại công nghệ và kỹ năng quản lý mới. Thông qua việc hợp tác với các công ty Trung Quốc, Việt Nam không chỉ có thể học hỏi và áp dụng công nghệ mới mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh của các sản phẩm xuất khẩu. Các kênh đầu tư này cũng có thể mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, từ đó nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ kinh tế thế giới.

Tuy nhiên, Chủ tịch Hiệp hội Chế biến gỗ Bình Dương kiến nghị, dù mang đến cơ hội, nhưng làm thế nào để xây dựng được “bộ lọc” với vốn FDI mới là điều quan trọng. Nguyên nhân là khi Mỹ áp thuế Trung Quốc, rất nhiều doanh nghiệp ở quốc gia này sẽ đến Việt Nam, nếu không cẩn thận, chúng ta có thể trở thành nơi chuyển tải hàng hóa cho Trung Quốc.

Với ngành gỗ, các doanh nghiệp mong muốn Chính phủ có một “bộ lọc” để bảo vệ thương hiệu cũng như doanh nghiệp trong nước. Đặc biệt, doanh nghiệp rất quan tâm đến câu chuyện đầu tư “núp bóng” và mong muốn Nhà nước kiểm soát chặt chẽ.

Còn với ngành dệt may, ông Phạm Văn Việt kỳ vọng, Nhà nước có chính sách giảm thuế cho hoạt động đầu tư xanh để sản phẩm đầu ra có giá thành tốt hơn. Đồng thời có chính sách, tiêu chí cụ thể để hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là trong vấn đề vay vốn trung và dài hạn để thay đổi công nghệ, mở rộng sản xuất nhằm hạn chế rủi ro, thách thức trong thời gian tới.

Hoài Sương