Gìn giữ múa cổ Thăng Long

Múa trống bồng làng Triều Khúc. Ảnh: An Hà.

Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, nghệ thuật múa cổ đã hòa quyện vào dòng chảy văn hóa của Thăng Long - Hà Nội, tạo nên một mạch nguồn văn hóa sâu sắc và đặc trưng. Khoảng từ năm 2007 - 2015, múa cổ Thăng Long được trình diễn bên Hồ Gươm - dưới chân tượng đài Lý Thái Tổ vào dịp lễ, ngày kỷ niệm. Những điệu múa cổ được Hội Nghệ sĩ Múa Hà Nội nghiên cứu, sưu tầm, phục dựng do hàng trăm nghệ nhân tái hiện khiến nhiều người say mê, thích thú.

Theo một số nghệ nhân, múa cổ Thăng Long vẫn được dân gian nắm giữ từ thế hệ này đến thế hệ khác nhưng để đưa đến công chúng hôm nay không dễ dàng. NSND Nguyễn Ngọc Anh cho rằng, quá trình đô thị hóa và giao lưu văn hóa giữa các vùng miền, đặc biệt là giữa các nhóm cư dân trong quá trình mở rộng địa giới Thủ đô Hà Nội, đã đặt ra những thách thức mới cho công tác sưu tầm, bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa.

Bên cạnh đó, những tác động tiêu cực từ nền kinh tế thị trường, như hiện tượng thương mại hóa lễ hội và sân khấu hóa các loại hình văn hóa phi vật thể, đã làm mất đi môi trường diễn xướng truyền thống. “Không ít các điệu múa bị mất đi giá trị lịch sử và văn hóa vốn có của nó. Đây là một thực trạng đáng báo động khi không gian văn hóa, nơi sinh thành và nuôi dưỡng các giá trị văn hóa truyền thống bị thu hẹp và pha loãng khi không được quan tâm đúng mức" - NSND Ngọc Anh nói.

Mới đây, nằm trong khuôn khổ đề án "Sưu tầm, bảo tồn và phát huy nghệ thuật múa cổ truyền Thăng Long - Hà Nội", UBND TP Hà Nội, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội và Hội Nghệ sĩ Múa Hà Nội đã tổ chức chương trình biểu diễn "Bảo tồn và phát huy nghệ thuật múa cổ truyền Thăng Long - Hà Nội năm 2024". Chương trình đã mang đến những tiết mục đặc sắc và vô cùng ấn tượng. Màn trống hội chào mừng "Âm vang Tây Hồ" do 3 thế hệ gia đình NSƯT Quốc Toản cùng đoàn trống Hội Đình Quảng Bá (Tây Hồ) đã biểu diễn mở màn cho chương trình. Các điệu múa cổ như múa “Bài Bông”, múa “Trống Bồng”, “Giải oan cắt kết”, diễn sướng “Hội Gióng”, múa “Rắn Lột”, múa “Rồng” và múa “Chạy Cờ”… đều khiến khán giả trầm trồ và thích thú.

Nhiều người tham dự nhận xét, không chỉ là một sự kiện văn hóa, đây còn là một minh chứng cho nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc giữ gìn và phát triển di sản nghệ thuật quý báu của dân tộc. Những tiết mục múa cổ không chỉ tái hiện lại lịch sử, mà còn mang đến những giá trị văn hóa tinh thần sâu sắc cho thế hệ trẻ hôm nay. Qua chương trình, người Hà Nội và du khách thập phương lại một lần nữa được thưởng thức và cảm nhận vẻ đẹp đặc trưng của nghệ thuật múa cổ truyền, góp phần giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống trong dòng chảy hiện đại.

Phương Lan