Giải pháp từ chính sách thuế để ứng phó với thuế đối ứng của Hoa Kỳ

Toàn cảnh Hội thảo

Phát biểu khai mạc, Ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho biết “Thuế đối ứng của Hoa kỳ” là tình huống chưa từng có tiền lệ và rất hiếm khi xảy ra. Hệ lụy chưa thể đánh giá hết được bởi nó không chỉ ảnh hưởng tới các doanh nghiệp trực tiếp xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ, mà cả hệ sinh thái liên quan như nhà cung ứng nguyên liệu, đơn vị gia công, logistics, tài chính, môi trường đầu tư, thu nhập người lao động v.v cũng sẽ bị ảnh hưởng dây chuyền. Chi phí sản xuất tăng, chuỗi cung ứng gián đoạn sẽ là những thách thức lớn trong thời gian tới. Hiệu lực của chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ đã được tạm hoãn trong 90 ngày và Hoa kỳ đang triển khai đàm phán với từng quốc gia.

Chính phủ và các bộ ngành, địa phương đang nỗ lực và khẩn trương tham vấn ý kiến của các chuyên gia, các ngành hàng và các doanh nghiệp. VCCI tổ chức Hội thảo này với mong muốn cập nhật các thông tin và các phân tích kịp thời tới cộng đồng doanh nghiệp về các sắc thuế mới của Mỹ, các tác động tới thương mại toàn cầu và Việt Nam. Đặc biệt, lắng nghe các ý kiến, kiến nghị từ các hiệp hội ngành hàng để đề xuất các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp ứng phó hiệu quả.

Ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho biết “Thuế đối ứng của Hoa kỳ” là tình huống chưa từng có tiền lệ và rất hiếm khi xảy ra.

TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV kiêm Giám đốc Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia và Ủy viên Ủy ban Quốc gia về Hợp tác Kinh tế Thái Bình Dương (VNCPEC) đã chia sẻ rất nhiều các thông tin hữu ích, đánh giá phân tích mức độ ảnh hưởng cũng như các khả năng có thể xảy ra đối với Việt Nam trong đó bao gồm các tác động tích cực và tiêu cực.

Ông nêu bật các thách thức tới hoạt động thương mại và đầu tư tại Việt Nam. “Về xuất khẩu thì đã khá rõ do nhu cầu sẽ bị giảm từ tác động chính sách thuế quan, đầu tư nước ngoài (kể cả từ Mỹ) bị ảnh hưởng vì tâm lý nhà đầu tư, rủi ro chính sách toàn cầu và chính sách khuyến khích sản xuất tại Mỹ”. Điều này đặt ra yêu cầu Việt Nam cần phải có các giải pháp để cải thiện môi trường đầu tư hấp dẫn hơn, giữ chân các nhà đầu tư hiện tại trong đó có các nhà đầu tư từ Mỹ. Thêm nữa, cần có các chính sách thiết thực để hỗ trợ doanh nghiệp, kích cầu tiêu dùng trong nước.

Trước đó, tại Hội thảo ngày 18/3/2025 do VCCI tổ chức, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, cần lưu ý tác động đối với phát triển bền vững, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Ông kiến nghị Dự thảo thuế TTĐB cần tính toán mức thuế, thời điểm và lộ trình tăng thuế phù hợp, khả thi và cân nhắc chưa mở rộng mặt hàng mới như nước giải khát có đường vào đối tượng chịu thuế TTĐB.

Bà Nguyễn Việt Hà, đại diện Hiệp hội thương mại Hoa kỳ tại Hà Nội (Amcham) cho biết, AmCham và VCCI là hai tổ chức đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ, VCCI đã gửi thư tới Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ để kêu gọi Chính quyền Tổng thống Donald Trump tạm hoãn việc áp thuế đối ứng đối với Việt Nam để tránh gây gián đoạn hoạt động kinh doanh, ảnh hưởng xấu tới giao dịch thương mại và các hoạt động trong chuỗi cung ứng.

Theo phân tích của bà Hà, Việt Nam cần thực hiện đồng thời các nhóm chính sách giải pháp gồm thuế quan (giảm thuế nhập khẩu cho 13 nhóm mặt hàng chủ yếu của Mỹ vào Việt Nam) và phi thuế quan (chính sách thuế GTGT, thuế TTĐB, các loại giấy phép, các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật v.v) trong quá trình đàm phán để đạt được kết quả tốt nhất trong thời gian 90 ngày tạm hoãn áp dụng. Đối với các chính sách phi thuế quan, bà Hà đề cập tới các chính sách thuế giá trị gia tăng và thuế tiêu thụ đặc biệt. Việt Nam nên cân nhắc kỹ lưỡng, không nên ban hành các chính sách tăng thuế hoặc mở rộng đối tượng chịu thuế trong thời gian này để ổn định môi trường đầu tư kinh doanh, hỗ trợ các doanh nghiệp vượt qua khó khăn và để các chính sách cắt giảm thuế quan với Hoa Kỳ thực sự có ý nghĩa.

Cùng quan điểm với bà Hà, Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng chia sẻ quan điểm bản thân các doanh nghiệp cũng cần phải chủ động nắm bắt thông tin, phân tích để có được những giải pháp hiệu quả, phù hợp nhất. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng cần tích cực phối hợp với các hiệp hội, cơ quan nhà nước để chia sẻ thông tin, đánh giá các tác động và đề xuất, kiến nghị.

Ông cũng cho biết, VCCI và các hiệp hội đã gửi kiến nghị tới các cơ quan liên quan về việc cân nhắc, xem xét việc giãn, giảm và lộ trình thuế tiêu thụ đặc biệt cho các đối tượng chịu tác động, trong đó chưa nên mở rộng, bổ sung mặt hàng nước giải khát có đường vào đối tượng chịu thuế để hỗ trợ các doanh nghiệp vượt qua khó khăn, từng bước phục hồi, góp phần bảo đảm tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh diễn biến phức tạp hiện nay.

Bà Phạm Chi Lan, chuyên gia kinh tế cũng chia sẻ thêm, đây là thời điểm khó khăn nhưng cũng là cơ hội, là thời điểm để Việt Nam và các doanh nghiệp “tỉnh thức”, đánh giá và thúc đẩy các nội lực để nâng cao tính cạnh tranh, giảm sự lệ thuộc vào bên ngoài, vượt qua khó khăn hiện tại và hướng tới phát triển bền vững trong tương lai. Ông Phạm Tấn Công nhấn mạnh “Trong nguy luôn có cơ. Đây cũng là thời điểm để Việt Nam nhìn lại chiến lược phát triển, nâng cao năng lực nội tại, chủ động thích ứng và định vị lại vai trò của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu”.

Bà Phạm Chi Lan, chuyên gia kinh tế chia sẻ tại Hội thảo

Để đối phó với thuế đối ứng của Hoa Kỳ và tiếp tục kiên trì đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm nay và hai con số trong giai đoạn tiếp theo 2026-2030, Chính phủ và các bộ ngành đã nhận diện và hỗ trợ cho các động lực phát triển kinh tế bằng các chính sách thuế thiết thực để “nuôi dưỡng nguồn thu”. Các hiệp hội và doanh nghiệp kiến nghị cần cân nhắc kỹ lưỡng các chính sách thuế, trong đó có thuế tiêu thụ đặc biệt để không cản trở động lực tăng trưởng kinh tế. Cân nhắc kỹ lưỡng giãn, giảm lộ trình tăng thuế ngành đồ uống có cồn và xem xét chưa nên mở rộng, bổ sung bổ sung đối tượng mới là mặt hàng nước giải khát có đường vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Thanh Mai