Giải mã gene cụ bà từng thọ nhất thế giới, phát hiện điều bất ngờ

Maria Branyas Morera, cụ bà sinh ra tại Mỹ và từng là người sống thọ nhất thế giới trước khi qua đời tại Tây Ban Nha vào tháng 8/2023 ở tuổi 117, từng chia sẻ bí quyết trường thọ của mình là "may mắn và di truyền tốt". Các bằng chứng khoa học mới chứng minh bà Branyas đã đúng.

Theo đó, một nghiên cứu về hệ vi sinh và DNA của Branyas, được thực hiện trước khi bà qua đời, đã phát hiện ra rằng hệ gene di truyền của bà giúp các tế bào trong cơ thể hoạt động như thể trẻ hơn 17 năm so với tuổi thực, tờ Guardian đưa tin.

Đáng chú ý, hệ vi khuẩn đường ruột của bà – yếu tố quan trọng giúp duy trì sức khỏe – lại giống với hệ vi sinh của trẻ sơ sinh, theo nhóm nghiên cứu do Giáo sư di truyền Manel Esteller tại Đại học Barcelona dẫn đầu.

Theo tờ báo Ara của vùng Catalonia - nơi bà Branyas đã sống phần lớn cuộc đời, nghiên cứu này là công trình toàn diện nhất về một "siêu thọ nhân" (người trên 110 tuổi) và đưa ra một số lời giải thích về sự trường thọ.

Các nhà khoa học cũng ghi nhận, bên cạnh yếu tố gene, bà Branyas còn có một lối sống lành mạnh.

Bà Maria Branyas Morera mừng sinh nhật lần thứ 117 tại viện dưỡng lão ở Tây Ban Nha ngày 4/3/2024.Ảnh: REUTERS

Đầu tiên, bà có lối sống năng động cả về mặt tinh thần, xã hội lẫn thể chất, cũng như dành nhiều thời gian chất lượng cho gia đình và bạn bè. Các yếu tố này được biết đến là giúp ngăn ngừa chứng mất trí nhớ, một nguyên nhân gây tử vong sớm ngày càng gây lo ngại.

Thứ hai, chế độ ăn của người phụ nữ này cũng rất tốt, đúng kiểu người Tây Ban Nha hay ăn: Kiểu ăn Địa Trung Hải.

Kiểu ăn này gồm nhiều cá dầu (còn gọi là cá béo như cá hồi, cá thu, cá trích...), dầu ô liu, đậu và các loại hạt, đa dạng rau và trái cây, sử dụng ngũ cốc nguyên cám, sữa và các sản phẩm từ sữa, thức uống lành mạnh như trà và cà phê. Họ cũng hạn chế tối đa thịt đỏ, thịt chế biến, bơ và mỡ động vật.

Tây Ban Nha từng dẫn đầu Bảng xếp hạng Chỉ số quốc gia khỏe mạnh Bloomberg năm 2019, cũng như thọ nhất thế giới (trung bình 83,5 tuổi) theo dữ liệu từ Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe Đại học Washington (Mỹ).

Trở lại với bà Maria Branyas, một điều mà các nhà nghiên cứu lưu ý là tình yêu của Maria đối với sữa chua, cũng là thứ người Địa Trung Hải hay ăn và giúp hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh, từ đó hỗ trợ sức khỏe nhiều hệ cơ quan.

Bà Branyas gần như tỉnh táo cho đến những ngày cuối đời. Suốt nhiều năm tuổi già, bà chỉ gặp một số vấn đề nhẹ như đau khớp và suy giảm thính lực.

Nhóm hy vọng nghiên cứu về bà Branyas sẽ cung cấp thông tin hữu ích cho những người đang tìm cách phát triển các loại thuốc và phương pháp điều trị các bệnh liên quan đến tuổi tác. Theo đó, bà Branyas là ví dụ điển hình cho việc lão hóa và bệnh tật - ít nhất là trong một số điều kiện nhất định - không nhất thiết phải song hành cùng nhau.

Bà Branyas sinh ngày 4/3/1907 tại San Francisco (Mỹ) trong một gia đình người Tây Ban Nha di cư từ Mexico. Bà từng sống ở Texas và New Orleans trước khi cùng gia đình trở về Tây Ban Nha vào năm 1915, giữa lúc Thế chiến I đang diễn ra.

Suốt cuộc đời hơn 1 thế kỷ, bà đã chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử lớn như Nội chiến Tây Ban Nha, Thế chiến II, đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918 và đại dịch Covid-19. Đặc biệt, vào năm 2020, bà Branyas nhiễm Covid-19 khi Tây Ban Nha đang là một trong những tâm dịch toàn cầu. Dù vậy, bà không có triệu chứng nghiêm trọng và hồi phục nhanh chóng.

Tháng 1/2023, bà chính thức được tổ chức Kỷ lục Guinness công nhận là người sống lâu nhất thế giới sau khi nữ tu người Pháp Lucile Randon qua đời ở tuổi 118.

Khi được hỏi về bí quyết trường thọ, bà Branyas chia sẻ: "Trật tự, bình yên, kết nối tốt với gia đình và bạn bè, hòa mình vào thiên nhiên, ổn định cảm xúc, không lo lắng, không hối tiếc, luôn suy nghĩ tích cực và tránh xa những người tiêu cực". Bà cũng nhấn mạnh: "Sống thọ còn là nhờ may mắn và di truyền tốt".

Ngày 19/8/2023, bà Branyas qua đời tại một viện dưỡng lão ở thị trấn Olot, phía đông bắc Tây Ban Nha, nơi bà đã gắn bó suốt 20 năm cuối đời.

Hiện tại, danh hiệu người sống thọ nhất thế giới thuộc về cụ bà Inah Canabarro Lucas, 116 tuổi, đến từ Brazil, theo trang LongeviQuest.

Minh Hoa (t/h theo Znews, Người Lao Động)