Giải cứu thai nhi ngay từ trong bụng mẹ

Lần đầu tiên can thiệp trực tiếp

Chị D.T.P mang thai IVF (thụ tinh trong ống nghiệm), có tiền sử đau xơ tử cung, chẩn đoán sàng lọc trước sinh phát hiện thai nhi có bất thường từ tuần thai thứ 16.

Ca can thiệp hút dịch màng phổi cho thai nhi vừa được thực hiện tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.

Khi đến Trung tâm Can thiệp bào thai - Bệnh viện Phụ sản Hà Nội khám, kết quả siêu âm hội chẩn cho thấy thai bị tràn dịch màng phổi hai bên số lượng nhiều, gây xẹp phổi thụ động. Ngoài ra, màng bụng có ít dịch dưới bao gan, ruột non tăng âm vang và thành tử cung có nhiều nhân xơ kích thước lớn, làm tăng nguy cơ biến chứng trong thai kỳ.

Tràn dịch màng phổi có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển và khả năng hô hấp của thai nhi sau sinh. Theo đó, ê kíp bác sĩ đã tiến hành nội soi hút dịch cho thai nhi ngay trong bụng mẹ. Sau thủ thuật, hai phổi thai nhi nở ra, tình trạng thai nhi bước đầu ổn định và tiếp tục được theo dõi chặt chẽ.

TS. BS Đỗ Tuấn Đạt, Trưởng khoa Sản bệnh, BV Phụ sản Hà Nội chia sẻ, ông cùng đồng nghiệp tham gia can thiệp bào thai cho vài trăm ca từ cuối năm 2022 đến nay. Tuy nhiên, đây là ca đầu tiên ê kíp can thiệp trực tiếp trên cơ thể thai nhi.

"Quá trình can thiệp chia làm hai giai đoạn. Giai đoạn đầu giảm đau, gây mê cho thai nhi và giai đoạn thứ hai mới chọc hút dịch phổi. Dự kiến ban đầu chọc hai bên phổi nhưng khi chọc hút xong thuận lợi một bên, gần như bên kia giảm theo nên chỉ cần chọc dịch một bên", BS Đạt cho biết.

Đòi hỏi cao về kỹ thuật

Theo BS Đạt, can thiệp bào thai đòi hỏi bác sĩ nhiều kiến thức về bệnh lý nội khoa, để có thể dự kiến được những thay đổi bệnh lý của mẹ và em bé trước can thiệp, trong can thiệp.

Chia sẻ thêm về ca hút dịch phổi cho thai nhi, BS Đạt cho hay: "Khi thực hiện, để mổ ca này đòi hỏi bác sĩ làm chắc cả về siêu âm vì không giống mổ bình thường, mở hết ra nhìn bằng mắt thường. Mổ qua siêu âm, phải tưởng tượng kim đi tới đâu. Bác sĩ phải thực hiện chọc kim lần lượt qua thành bụng mẹ, màng rau, tử cung, thành ngực của em bé để lấy được dịch. Hơn nữa, em bé trong buồng ối di động, bồng bềnh nên không cố định để thuận lợi cho phẫu thuật.

Ê kíp vừa làm, vừa nghe ngóng cả mẹ và em bé. Điều may mắn hơn cả, lần thực hiện này có sự chỉ dẫn hỗ trợ của giáo sư hàng đầu về Y học bào thai người Ý giúp ê kíp vững tâm hơn khi thực hiện kỹ thuật mới".

Cũng theo BS Đạt, trước khi kỹ thuật can thiệp bào thai được triển khai ở Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, rất nhiều trường hợp hội chứng truyền máu song thai, các bác sĩ đành buông tay bất lực nhìn thai nhi mất đi. Giờ đây tỷ lệ giữ được thai nhi thành công rất cao.

Các trường hợp cạn ối cũng vậy, việc truyền ối giúp trẻ kéo dài thời gian phát triển khi ở trong tử cung, đến đủ ngày đủ tháng chào đời là vô cùng quan trọng với trẻ.

Sàng lọc, chẩn đoán trước sinh rất quan trọng

Chia sẻ về công tác chẩn đoán trước sinh cho thai nhi, BS Đinh Thúy Linh, Giám đốc Trung tâm Sàng lọc chẩn đoán trước sinh và sơ sinh cho hay, thai nhi có thể gặp nhiều bất thường về hình thái: tim mạch, thần kinh trung ương, tiêu hóa, tiết niệu, hàm mặt, xương, chi, xương thủy tinh, khiếm khuyết bất thường tư thế chi, vẹo chân tay… Hoặc bất thường bẩm sinh do di truyền down, bệnh lý di truyền đơn gen, loạn dưỡng cơ…

BS Linh nhấn mạnh, bất thường bẩm sinh được sàng lọc, chẩn đoán trước sinh rất có giá trị, từ đó có chiến lược theo dõi. Em bé được phát hiện có dị tật sẽ có kế hoạch theo dõi thai, có những chăm sóc ngay từ giờ vàng sau sinh, tăng tỷ lệ cứu sống, điều trị thành công.

Cũng theo BS Linh, mỗi tháng, tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội có khoảng 400-500 thai nhi có bất thường bẩm sinh cần khám, theo dõi. Có những dị tật bẩm sinh phát hiện sớm trước sinh có thể được can thiệp điều trị từ trong bào thai nhưng cũng có trường hợp chỉ có thể can thiệp sau khi trẻ chào đời.

An Vũ