Đứa trẻ hư đều có nguyên do

Khi con trẻ bướng bỉnh, không vâng lời, cha mẹ cần trò chuyện với trẻ để tìm hiểu nguyên nhân. Ảnh: J.P.

Một trong những chuyến du lịch gia đình đáng nhớ nhất của tôi khi còn nhỏ chính là chuyến viếng thăm Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ở thành phố New York. Tôi đã phải lòng trang phục của người Ai Cập, nhìn thấy các xác ướp, nghe những câu chuyện về chữ tượng hình và các ghi chép còn sót lại, cũng như ngắm nhìn các tác phẩm nghệ thuật, đặc biệt là các bức vẽ theo trường phái Ấn tượng.

Mãi đến giờ, tôi vẫn nhớ rõ việc đứng trước một tác phẩm của Seurat (A Sunday Afternoon on the Island of La Grande Jatte, tạm dịch: Một chiều Chủ Nhật trên đảo La Grande Jatte) và cảm thấy nó thật bí ẩn. Khi đến gần, tôi không thể hình dung ra bức tranh vẽ cái gì. Nhưng khi tôi từ từ lùi lại, các hình ảnh bắt đầu hiện ra. Phải cách khoảng 20 bước chân, tôi mới có thể thấy bức tranh thật tuyệt đẹp làm sao.

Các cảm xúc của trẻ em cũng giống như tác phẩm của Seurat: Khi nhìn gần, khó có thể nhìn thấy chuyện gì đang diễn ra. Nhưng với khoảng cách và thời gian, mọi thứ sẽ trở nên rõ ràng. Với sức khỏe cảm xúc, chúng ta cần lùi lại một bước và nhìn vào bức tranh toàn cảnh trước khi hiểu những kỹ năng cần thiết trong một tình huống nào đó.

Chẳng hạn, khi Billy đang học lớp 7, cha mẹ cháu ngày nào cũng nhận được tin nhắn từ hiệu trưởng về những hành xử không đúng mực của con. Nhưng chúng ta cần hiểu rằng, trẻ con sẽ không cư xử không đúng mực nếu không có lý do. Tôi đã gặp Billy và phát hiện bản thân cháu đang bị bắt nạt. Cháu bị chế giễu ở sân chơi khi không ai để ý. Nhưng theo một cách nào đó, giáo viên dường như chỉ xuất hiện khi Billy đẩy hoặc đánh lại bạn để trả đũa.

Ban giám hiệu coi Billy là một “chuyên gia gây rắc rối” dựa trên các báo cáo của giáo viên, nhưng điều đó hoàn toàn không đúng với bản chất của tình huống. Xem xét lại vấn đề, chúng ta có thể thấy Billy liên tục bị quấy rầy. Nhà trường đã không xem xét điều này, họ coi Billy như một đứa trẻ có vấn đề về hành vi và coi việc bị trêu chọc hàng ngày là điều gì đó dễ hiểu. Điều này thật không thể chấp nhận được.

Tôi có thể thấu hiểu nỗi đau của Billy, nhu cầu cần học cách điều hướng những cảm xúc khó chịu của cháu và mong muốn học tập trong một môi trường tốt hơn.

Hiểu được bức tranh tổng thể về sức khỏe cảm xúc giúp tôi ủng hộ Billy, xây dựng các kỹ năng về sức khỏe cảm xúc cho cháu và cuối cùng là khuyên gia đình chuyển cháu sang một ngôi trường mới, điều đã tạo ra một sự khác biệt to lớn và tích cực (không còn bất cứ cuộc gọi nào từ ban giám hiệu nữa).

[...]

Những đứa trẻ khỏe mạnh về cảm xúc đang học cách quan sát thế giới, làm chủ cảm xúc của mình và sử dụng các phương pháp sức khỏe cảm xúc để lấy lại sự cân bằng. Trẻ đang xây dựng kho từ vựng về cảm xúc của mình, các phương pháp học tập như chánh niệm và phát triển các kỹ năng quan trọng để hình thành khả năng tự nhận thức.

Maureen Healy/ Thái Hà Books & NXB Công thương