Đưa sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống 'xuất ngoại'

"Giữ lửa" ở làng nghề 600 năm tuổi

Trung tuần tháng 6/2025, chúng tôi ghé về thăm làng nghề mây tre đan Bao La ở thôn Bao La - Đức Nhuận (xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền, TP Huế). Bên trong khuôn viên Hợp tác xã (HTX) mây tre đan Bao La, các nghệ nhân và thợ thủ công đang tất bật với công việc đan lát để tạo ra các sản phẩm truyền thống.

Nghệ nhân Thái Phi Hùng, người sáng tạo nhiều mẫu sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ mây tre đan được du khách nước ngoài yêu thích.

Theo các nghệ nhân, từ khoảng 600 năm trước, làng nghề mây tre đan Bao La được hình thành và chuyên sản xuất các mặt hàng rổ, rá, thúng, mủng phục vụ sản xuất nông nghiệp. Về sau, do sản phẩm của làng nghề bị cạnh tranh gay gắt nên nhiều hộ dân ở Bao La dần chuyển sang làm những nghề khác có thu nhập hơn. Từ năm 2007, cùng với kế hoạch khôi phục, phát triển nghề và làng nghề truyền thống của UBND tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là TP Huế), HTX mây tre đan Bao La được thành lập với sự tham gia của nhiều xã viên là các nghệ nhân và những người thợ đam mê, tâm huyết với nghề đan lát.

Đặc biệt, để làng nghề truyền thống Bao La "hồi sinh" như hôm nay có sự đóng góp công sức rất lớn của 2 nghệ nhân Thái Phi Hùng (SN 1951) và Võ Chức (SN 1960). Sinh ra và lớn lên ở vùng quê Bao La vốn có nghề truyền thống đan lát mây tre do cha ông để lại nên 2 nghệ nhân đã nỗ lực theo đuổi học nghề, thường xuyên sáng tạo ra nhiều mẫu mã mới để xây dựng thương hiệu mây tre đan Bao La.

Đôi tay thoăn thoắt bên chiếc lồng đèn được làm từ tre, nghệ nhân Thái Phi Hùng nói đầy tự hào: "Từ những mẫu mã đơn sơ ban đầu, để có thể tìm được thị trường tiêu thụ và đáp ứng nhu cầu khách hàng, chúng tôi đã mạnh dạn tìm hiểu, nghiên cứu và đầu tư cải tiến mẫu mã sản phẩm. Đến nay, HTX Bao La "sở hữu" hơn 600 mẫu mã, sản phẩm khác nhau. Tất cả đều do bàn tay của các nghệ nhân, thợ thủ công ở làng nghề này làm ra".

Ông Thái Nguyên, một người thợ có tay nghề giỏi ở làng nghề Bao La chuyên tạo ra các sản phẩm hàng thủ công mỹ nghệ độc đáo bằng mây tre đan chia sẻ thêm: "Còn nhớ lần đầu tiên HTX ký hợp đồng với Hiệp hội làng nghề truyền thống của Hàn Quốc để đưa 50 mẫu mã, sản phẩm của làng nghề mây tre đan Bao La sang Hàn Quốc trưng bày, quảng bá.

Thời điểm ấy chúng tôi rất lo lắng, nhưng sau khi biết được thông tin sản phẩm của làng nghề được các chủ cơ sở kinh doanh và người dân ở nước bạn yêu thích, mua trang trí, sử dụng khiến chúng tôi rất phấn khởi. Kể từ thời điểm đó, sản phẩm của làng nghề được nhiều du khách biết đến hơn. Nhiều đơn vị, doanh nghiệp ở các nước như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, Malaysia, Thái Lan… khi đến TP Huế tham quan đã đặt hàng của chúng tôi để đưa về nước".

Khẳng định thương hiệu làng nghề xứ Huế

Nhờ sự cần mẫn lao động, gắn bó máu thịt với nghề truyền thống nên các nghệ nhân, thợ thủ công ở làng nghề Bao La đã sáng tạo ra rất nhiều sản phẩm làm từ mây tre đan tinh xảo, chất lượng cao. Trong đó phải kể đến các sản phẩm hàng lưu niệm như cầu ngói Thanh Toàn, cầu Trường Tiền, tháp chùa Thiên Mụ, các loại đèn trang trí… góp phần quảng bá hình ảnh danh lam, thắng cảnh của xứ Huế đến du khách.

Đặc biệt, bộ sản phẩm rổ, rá, lồng đèn trang trí của HXT mây tre đan Bao La được công nhận là sản phẩm OCOP (mỗi xã một sản phẩm) đạt 4 sao. Trong năm 2024, HTX vinh dự được Liên Minh HTX Việt Nam tôn vinh sản phẩm tiêu biểu và tặng giải thưởng Mai An Tiêm. Ngoài ra, sản phẩm mây tre đan Bao La còn được bình chọn là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp khu vực.

Trao đổi với PV Báo CAND, ông Võ Văn Dinh, Giám đốc HTX mây tre đan Bao La cho biết thêm, thời gian qua, các nghệ nhân và thợ thủ công ở làng nghề đã dành nhiều thời gian, công sức để sáng tạo nhiều mẫu mã sản phẩm mới, giúp làng nghề có thể đứng vững giữa thị trường như hôm nay. Hiện HTX có gần 140 lao động, thợ thủ công đang theo làm nghề với thu nhập bình quân từ 5 triệu đồng đến 6,5 triệu đồng/tháng. Tính riêng trong năm 2024, HTX sản xuất cung ứng ra thị trường hơn 50.000 sản phẩm thủ công mỹ nghệ các loại, với doanh thu hơn 5 tỷ đồng. Sản phẩm của HTX làm ra ngày càng đạt chất lượng nên được khách hàng đánh giá cao.

Theo đánh giá của lãnh đạo UBND huyện Quảng Điền, với sự đóng góp cho sự phát triển của nghề và làng nghề truyền thống, nghệ nhân Thái Phi Hùng và Võ Chức đã được chính quyền các cấp, các đơn vị tặng nhiều bằng khen, giấy khen và giấy chứng nhận nghệ nhân tiêu biểu. Ngoài nỗ lực kết nối, mở rộng thị trường tiêu thụ cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống, làng nghề mây tre đan Bao La ngày càng có nhiều du khách trong và ngoài nước đến tham quan trải nghiệm, mua sắm các sản phẩm.

Anh Khoa