Du lịch Việt Nam thiếu gì để vươn tầm?

Phân tích của ông Phạm Hà - Chủ tịch kiêm CEO Công ty Cổ phần Tập đoàn Sang trọng (LuxGroup), một chuyên gia lĩnh vực du lịch cao cấp và điều hành tour, từng viết một số ấn phẩm về di sản văn hóa, lịch sử và mỹ thuật.

Năm 2025 đánh dấu một giai đoạn quan trọng của du lịch Việt Nam, với mục tiêu đón 22 - 23 triệu lượt khách quốc tế, phục vụ 120 - 130 triệu lượt khách nội địa và hướng đến tổng thu từ du lịch đạt mốc triệu tỷ đồng.

Với mục tiêu đầy tham vọng đó, du lịch cùng với nông nghiệp và công nghệ thông tin có thể hợp sức làm nên bộ ba giúp kinh tế Việt Nam trỗi dậy, đặc biệt là khi kết hợp với nhau tạo thành đòn bẩy mạnh mẽ, đưa đất nước vươn mình.

Du khách quốc tế diện áo dài, trải nghiệm Tết Việt Nam

Chuyển đổi số và phát triển bền vững đang định hình lại nền kinh tế toàn cầu, trong đó du lịch vừa là ngành hưởng lợi, vừa là động lực thúc đẩy hai xu hướng này. Ngày nay, các quốc gia không còn phát triển du lịch theo hướng đơn lẻ mà đang dịch chuyển sang mô hình hợp tác khu vực để gia tăng sức cạnh tranh. Việc Thái Lan thúc đẩy sáng kiến về thị thực chung ASEAN, tương tự Schengen của châu Âu, không chỉ giúp mở rộng dòng khách mà còn cho thấy tầm quan trọng của việc liên kết khu vực.

Việt Nam đang sở hữu những lợi thế lớn: tài nguyên thiên nhiên đa dạng, nền văn hóa giàu bản sắc và vị thế ngày càng nâng cao trong khu vực. Việc hình thành các liên minh du lịch khu vực sẽ mở ra cơ hội lớn để thu hút khách xa - nhóm khách lưu trú dài ngày, chi tiêu cao. Đồng thời, quan hệ đối tác chiến lược mở rộng với các cường quốc kinh tế trên toàn cầu và những hợp đồng hàng không lớn đang tạo điều kiện thuận lợi để tăng cường kết nối và phát triển du lịch Việt Nam theo hướng đẳng cấp hơn.

Việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử, cùng với bảo vệ môi trường tự nhiên, không chỉ thu hút du khách mà còn góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của phát triển bền vững

Để biến những mục tiêu đầy tham vọng thành hiện thực, du lịch Việt Nam cần một cuộc chuyển mình mạnh mẽ: từ chạy theo số lượng sang nâng cao chất lượng, từ khai thác tài nguyên thô sơ sang kiến tạo những trải nghiệm đẳng cấp. Chỉ khi đó, Việt Nam mới có thể ghi danh trên bản đồ du lịch cao cấp toàn cầu.

Một điểm đến thực sự có "chất" không thể chỉ dựa vào cảnh quan thiên nhiên sẵn có, mà cần hội tụ năm yếu tố cốt lõi: sản phẩm du lịch độc đáo, nguồn nhân lực chuyên nghiệp, chính sách thu hút du khách cao cấp, chiến lược quảng bá sắc bén và nền tảng công nghệ hiện đại.

Hiện tại, du lịch Việt Nam vẫn chủ yếu dựa vào thị trường khách gần và những sản phẩm đại trà, thiếu tính khác biệt. Nếu muốn vươn tầm, chúng ta cần thay đổi tư duy, tập trung vào những trải nghiệm tinh tế, cá nhân hóa và tạo dấu ấn sâu sắc trong lòng du khách.

Hiện nay, xu hướng du lịch đang dịch chuyển về phía những thị trường xa như châu Âu, Mỹ, Trung Đông - nơi có những du khách lưu trú dài ngày và sẵn sàng chi tiêu cao. Trong nhóm khách châu Á cũng có những nhóm "khách xịn" chi mạnh tay, song tỷ lệ chưa nhiều. Đây không chỉ là nhóm khách có tiềm lực tài chính mà còn là những người luôn tìm kiếm giá trị tinh thần, mong muốn tận hưởng những dịch vụ xứng tầm, tinh tế và độc quyền.

Tour thưởng ngoạn Vịnh Hạ Long trên du thuyền được nhiều du khách hạng sang yêu thích

Những bãi biển đẹp, di sản trứ danh hay ẩm thực hấp dẫn không còn là yếu tố duy nhất giữ chân du khách. Họ khao khát những hành trình mang đậm dấu ấn cá nhân, chạm đến cảm xúc, để mỗi chuyến đi không chỉ là một hành trình khám phá mà còn là một trải nghiệm đáng nhớ. Đó chính là mảnh ghép còn thiếu trong bức tranh du lịch Việt Nam.

Việt Nam sở hữu những báu vật thiên nhiên như vịnh Hạ Long, hang Sơn Đoòng, những cung đường xe lửa ngoạn mục mà khách châu Âu, Úc, New Zealand, Mỹ, Trung Đông… mê mẩn, cùng nền văn hóa và ẩm thực phong phú có thể "hạ gục" bất cứ vị khách khó tính nào. Song sản phẩm nào cũng giống nhau và mang tính đại trà, không có gì vượt trội.

Chúng ta hướng đến du khách có mức chi tiêu cao, nhưng hệ sinh thái dịch vụ chưa thực sự tương xứng. Các trung tâm mua sắm cao cấp, khu vui chơi giải trí đẳng cấp vẫn còn hạn chế. Sân golf dành cho khách thượng lưu cần được đầu tư nhiều hơn cả về số lượng lẫn chất lượng, với hệ thống dịch vụ chuyên nghiệp và đội ngũ nhân lực đạt chuẩn quốc tế.

Để thực sự vươn tầm thành điểm đến du lịch cao cấp, không chỉ cần cảnh đẹp mà còn phải có một hệ sinh thái dịch vụ xứng tầm. Chúng ta cần đa dạng hóa sản phẩm, phát triển các loại hình du lịch nghỉ dưỡng, du lịch trải nghiệm, du lịch du thuyền và du lịch y tế để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

Một chuyến du thuyền hạng sang trên vịnh Hạ Long với dịch vụ cá nhân hóa, một bữa tối tinh tế bên bờ biển với đầu bếp riêng, hay một hành trình khám phá văn hóa độc quyền cùng những hướng dẫn viên giàu tri thức… đó mới là những trải nghiệm đẳng cấp, đủ sức chinh phục du khách thượng lưu.

Phát triển du lịch bền vững là một trong những định hướng quan trọng để nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của ngành du lịch Việt Nam. Sở hữu hơn 40.000 di tích và thắng cảnh là nền tảng vững chắc để phát triển các loại hình du lịch bền vững như du lịch sinh thái, du lịch văn hóa và du lịch cộng đồng.

Việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử, cùng với bảo vệ môi trường tự nhiên, không chỉ thu hút du khách mà còn góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của phát triển bền vững.

Để thúc đẩy du lịch bền vững, cần triển khai các giải pháp như xây dựng chính sách hỗ trợ, đầu tư cơ sở hạ tầng thân thiện với môi trường, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và tăng cường hợp tác quốc tế. Việc ứng dụng công nghệ trong quản lý và quảng bá du lịch cũng đóng vai trò quan trọng, giúp tối ưu hóa trải nghiệm của du khách và quản lý hiệu quả tài nguyên du lịch.

Trong kỷ nguyên kinh tế số, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ không chỉ hỗ trợ nâng cao hiệu quả vận hành mà còn nâng tầm trải nghiệm, định hình lại cách khách du lịch tiếp cận và tận hưởng dịch vụ. Việc đặt vé qua ứng dụng di động, tham quan ảo trước chuyến đi, thanh toán không tiền mặt hay cá nhân hóa trải nghiệm theo sở thích đều đang trở thành tiêu chuẩn mới của ngành du lịch toàn cầu.

Để theo kịp xu hướng này, Việt Nam cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trên toàn bộ chuỗi giá trị, từ khâu đặt dịch vụ, thanh toán, trải nghiệm thực tế đến thu thập dữ liệu khách hàng nhằm xây dựng chiến lược phát triển sát với nhu cầu thị trường.

Cần lưu ý, tất cả những điều trên sẽ không thể trở thành hiện thực nếu không có chính sách phù hợp. Việt Nam cần thay đổi cách tiếp cận trong quản lý và phát triển du lịch, đặt mục tiêu chất lượng lên hàng đầu. Hệ thống visa phải thuận lợi hơn, hàng không phải phát triển mạnh mẽ hơn để thu hút khách xa. Các khu nghỉ dưỡng, bến du thuyền, sân golf, trung tâm mua sắm phải đạt chuẩn quốc tế. Nhân lực du lịch phải được đào tạo bài bản, từ kỹ năng giao tiếp, ngoại ngữ đến phong thái phục vụ chuyên nghiệp.

Thái Lan đã làm rất tốt điều này để trở thành một trung tâm du lịch hàng đầu khu vực. Mọi chính sách, cơ chế và đầu tư của họ đều hướng đến mục tiêu tạo điều kiện tốt nhất cho ngành du lịch phát triển. Việt Nam nên học hỏi và áp dụng, không chỉ để cạnh tranh mà còn để vươn mình trở thành quốc gia du lịch hàng đầu châu Á.

Phạm Hà(Chủ tịch, CEO LuxGroup)

Phạm Hà (*)