'Đọc sách và leo núi cho tôi sống nhiều cuộc đời'

Một buổi chiều đầu năm 2025, thời tiết TP.HCM nắng nhẹ, dịu mát, đón chúng tôi là ngôi nhà trong khu phố thanh bình, tĩnh lặng của Celine Nhã Nguyễn. Được biết đến với hình ảnh nữ luật sư thành đạt, nhà leo núi đang trên hành trình hoàn thành thất đỉnh (7 ngọn núi cao nhất ở 7 châu lục), bận rộn làm việc, tập luyện song song chăm lo cho gia đình, nhưng trong không gian riêng tư của mình, Nhã không quên chăm chút từng góc nhà, từng món vật dụng, nội thất.

Nhận mình "thích đủ thứ" vì có nhiều đam mê, song chị cũng không ngần ngại khẳng định, mỗi lĩnh vực chị theo đuổi, đều hướng đến mục tiêu dài hạn mà chị kiên trì, bền bỉ, kỷ luật. Trong ngôi nhà của Nhã, không khó để thấy những bộ sưu tập - từ bàn ghế, ấm trà,... cho đến sách. Ngại ngùng không muốn nhận mình là nhà sưu tập, nhưng nhắc đến bất cứ món đồ nào, chị cũng có thể kể ra câu chuyện đằng sau đó, ẩn chứa cả quá trình dày công nghiên cứu, tìm hiểu.

Thu vén lịch trình dày đặc, chị trải lòng với Tri thức - ZNews về cách để sắp xếp cuộc sống nhiều vai trò của mình, cách mà chị không ngừng hoàn thiện lối sống, tư duy và tam quan của mình mỗi ngày.

"Tôi luôn đặt ra những mục tiêu dài hạn"

- Chị được biết đến với nhiều vai trò: nữ luật sư, nhà leo núi, golf thủ, nhà sưu tầm sách, làm mẹ của ba người con. Chị làm thế nào để sắp xếp thời gian và dung hòa được những "phiên bản" kia của mình?

- Thực lòng, tôi nghĩ khó có cái gọi là cân bằng hay dung hòa. Một ngày ai cũng chỉ có 24 giờ. Chẳng ai có thể cùng lúc xuất sắc trong mọi chuyện, điều đó là bất khả. Mình phải xác định được những ưu tiên ở thiện tại để tập trung, dốc tâm sức vào đó.

Tôi là một con người rất quyết liệt, trong những thứ mà tôi cho là quan trọng với mình: gia đình, sự nghiệp, làm sao để sống một cuộc có giá trị, có đạo đức. Đây đều là những thứ cần được xây dựng chứ không chỉ hào nhoáng bề ngoài, tốt nhất là phải trui rèn từ nhỏ đến lớn. Mỗi quãng thời gian trong đời, tôi đều phải xác định điều gì đang là ưu tiên, để sắp xếp lịch trình công việc và cuộc sống.

Chẳng hạn lúc này, tôi đang dành phần lớn thời gian mỗi ngày để luyện tập, chuẩn bị chinh phục thử thách cuối cùng còn lại trong thất đỉnh - núi Delani (Alaska) - vào tháng 6 năm nay. Song song, tôi vẫn chăm sóc gia đình và dành thời gian cho các con, đồng thời phải điều hành công ty. Do đó, tôi buộc phải cắt giảm quỹ thời gian của những hoạt động khác, như những buổi hội hè, vui chơi hay giao tế xã hội.

- Kể từ khi chinh phục đỉnh đầu tiên trong thất đỉnh - Kilimanjaro (ngọn núi cao nhất châu Phi) - vào năm 2017, đến nay đã 7 năm trôi qua. Chinh phục thất đỉnh là mục tiêu rất dài hơi của chị. Chị đã đặt ra mục tiêu đó từ ngày mới bén duyên với leo núi?

- Sau chuyến leo núi Kota Kinabalu - đỉnh núi cao nhất của Malaysia vào năm 2012, tôi tiếp tục trau dồi, rèn luyện và thử sức với một số ngọn núi khác trong khu vực và trong nước. Bắt đầu cảm nhận mình làm được, bộ môn này là dành cho mình, tôi mới quyết tâm theo đuổi nghiêm túc và đặt ra mục tiêu chinh phục thất đỉnh. Điều này cũng giống với những sở thích khác của tôi: tôi luôn đặt ra những mục tiêu dài hạn và lên kế hoạch bền bỉ, kiên trì theo đuổi, chứ không bao giờ làm qua loa.

- Chị cũng được biết đến là một nhà sưu tầm sách đặc biệt đã nhiều năm nay. Sở thích này khởi nguồn từ đâu?

- Tôi may mắn được làm quen với sách từ rất sớm. Ngày nhỏ, ba tôi có rất nhiều sách, gần như là một thư viện cá nhân tại nhà. Đó là nơi tôi đã tìm thấy những cuốn sách đầu đời. Tôi say mê đọc từ truyện thiếu nhi, truyện cổ tích, đến các tiểu thuyết kinh điển. Thậm chí, có phần già trước tuổi, tôi đã bắt đầu đọc các sách khoa học - triết học từ khi mới học cấp 2.

Lớn lên, tôi duy trì được thói quen mua và đọc sách. Tìm hiểu sâu hơn, tôi biết đến và quan tâm đến sách đặc biệt - dòng sách không chỉ được đầu tư về nội dung, mà còn được trau chuốt về hình thức. Tính thẩm mỹ cao mang đến giá trị gia tăng cho sách đặc biệt.

Tôi sưu tầm sách đặc biệt của thế giới từ những nhà đấu giá như Christie's, Doyle, Sotherby… Riêng sách đặc biệt tại Việt Nam, tôi cũng mua từ rất sớm, một phần do có quen biết anh Trần Đại Thắng (Giám đốc Công ty CP Văn hóa Đông A) nhiều năm nay vì cả hai cùng chơi golf. Về sau, thêm nhiều đơn vị khác ngoài Đông A cũng làm sách đặc biệt, chẳng hạn Nhã Nam, Hải Đăng,... Đa phần được chọn làm phiên bản sách đặc biệt đều là những kiệt tác của Việt Nam và thế giới, do đó rất xứng đáng để sưu tầm.

- Theo chị, so với sách S (sách đặc biệt) của thế giới, sách S do các đơn vị tại Việt Nam thực hiện có nhiều khác biệt không?

- Trước đây, những ấn phẩm sách đặc biệt tại Việt Nam thường sử dụng da PU. Chất liệu này khá khó bảo quản vì sau một thời gian sẽ bong tróc. Nhưng khoảng một vài năm gần đây, sách S tại Việt Nam đã tiệm cận với trình độ của thế giới: từ bìa da cho đến giấy in, in ấn, thiết kế, trình bày… chất lượng đều nâng cấp thấy rõ. Một số đơn vị như Đông A đã đưa được sách đặc biệt đến với độc giả quốc tế, và rất được chào đón.

- Bảo quản sách S có phức tạp hơn so với sách thông thường?

- Có thể nói khí hậu ở Việt Nam không lý tưởng cho sách S: miền Bắc có mùa nồm, khí hậu nóng ẩm vào mùa hè; miền Nam may hơn một chút, nhưng độ ẩm vẫn cao. Để bảo quản sách S cũng cần chuẩn bị, chăm chút nhiều. Thư phòng tại nhà tôi hầu như mở máy lạnh 24/24. Vốn dĩ giới sưu tầm cũng rất "nâng niu" sách S, với những cuốn đặc biệt quý, hiếm, sẽ đeo găng tay chứ không dùng tay không lật giở trực tiếp.

"Đọc sách và leo núi giúp tôi xây dựng nhân sinh quan"

- Có lẽ chính vì vậy mà nhiều người quan niệm sách S chỉ để… trưng bày?

- Đối với mỗi quyển sách S mua sưu tầm, tôi cũng thường mua kèm cả một phiên bản bìa cứng để đọc. Không hẳn chỉ vì sách S nặng, mà cũng để bảo quản cuốn sách được tốt nhất. Nếu lật giở hoặc di chuyển nhiều, sẽ gây ảnh hưởng đến da bọc sách, giấy bên trong. Tôi xem mỗi cuốn sách S như một tác phẩm nghệ thuật, nên cũng tránh sử dụng quá nhiều cho mục đích đọc. Thay vào đó, tôi có bộ sưu tập sách riêng phục vụ nhu cầu đọc.

Hiện nay tại Việt Nam sách S đang là một hình thức "high fashion" (thời thượng), những bản sách quý được nhiều người tìm kiếm, săn lùng tại các buổi đấu giá. Tuy nhiên, tôi không phải đang đuổi theo xu hướng đó. Vốn dĩ tôi đã sưu tầm sách được một thời gian dài, và không chỉ trưng bày sách. Tôi thích đọc sách và học được nhiều điều từ sách.

- Đọc sách có ảnh hưởng như thế nào đối với chị?

- Khi đọc sách, chúng ta có thể không ghi nhớ được hết những chi tiết. Chẳng hạn sau nhiều chục năm, tôi chẳng còn mấy ký ức về một truyện cổ tích nào đó mình đọc lúc nhỏ. Nhưng qua năm tháng, những cuốn sách sẽ thay đổi con người ta theo những cách mà mình không dự đoán hoặc cảm nhận được tức thì. Những điều trong trang sách tích tụ lại, từng chút một hình thành cho mình nền tảng kiến thức, đạo đức, từ đó giúp mình đưa ra những quyết định trong cuộc sống.

- Đọc sách và leo núi, chị có tìm thấy ở hai sở thích này điểm chung nào không?

- Cả hai đều cho tôi sống nhiều cuộc đời: Thể loại yêu thích của tôi là các tác phẩm văn học kinh điển, sách lịch sử, tiểu sử, hồi ký của các nhân vật thành danh trên thế giới trong nhiều lĩnh vực, từ chính trị gia, nhà ngoại giao, cho đến nhà văn, nhà thơ, doanh nhân… Tôi thích tìm hiểu cuộc đời họ. Đọc mỗi cuốn sách mà họ đã rút ruột rút gan viết ra từ kinh nghiệm của mình thì như được sống một cuộc đời khác.

Tương tự, mỗi chuyến đi cũng mang lại cho tôi nhiều trải nghiệm, giúp tôi mở mang tam quan. Đến những nơi xa xôi hẻo lánh, sinh hoạt cùng người địa phương, kết bạn với những người xa lạ từ bốn phương, điều đó giống sống cuộc đời khác, ra khỏi vùng an toàn của mình. Trở về từ mỗi hành trình như vậy, mình sẽ có những suy nghĩ, đánh giá, từ đó nhận biết và so sánh các giá trị, cho mình khái niệm sống đúng đắn.

Và như thế, đọc sách và leo núi đều giúp tôi xây dựng nhân sinh quan của mình.

Tâm Anh - Phương Lâm