Độc lạ các tour du lịch cho người vô gia cư trên thế giới

Theo nghiên cứu gần đây của Liên đoàn các tổ chức quốc gia châu Âu làm việc với người vô gia cư (FEANTSA), có khoảng 1 triệu người phải ngủ trên đường phố mỗi đêm ở Liên minh châu Âu (EU) và Anh.

Số lượng thực tế có lẽ, lớn hơn so với báo cáo do tổn thương từ vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội gây ra. Trước bối cảnh này, xu hướng thuê ngươì̀ vô gia cư làm hướng dẫn viên du lịch dần phổ biến, trở thành giải pháp thiết thực, thú vị cho ngành du lịch khu vực.

Tour tham quan Invisible Cities tại Scotland

Edinburgh, một trong những thành phố được ghé thăm nhiều nhất ở Châu Âu, đang mang đến cho du khách cơ hội ngắm nhìn thành phố này từ một góc nhìn khác - qua con mắt của những hướng dẫn viên du lịch từng cư trú trên đường. Doanh nghiệp xã hội Invisible Cities đã tiên phong tạo ra sáng kiến này, với đội ngũ 18 hướng dẫn viên hiện hành.

Theo Sonny Murray (45 tuổi), một người vô gia cư từng có tiền án, nay “đầu quân” thành hướng dẫn viên toàn thời gian cho Invisible Cities chia sẻ “Tôi từng trải qua cuộc sống tệ hại. Tôi từng nghiện ngập, ăn cắp vặt. Và nếu không ở tù, tôi lại trở thành người vô gia cư. Nó như một vòng lặp tàn khốc. Tuy nhiên, giờ tôi đã có công ăn việc làm ổn định, không chỉ cho mình mà còn giúp đỡ nhiều người khác”. Khi đăng ký, du khách sẽ nhìn ngắm Edinburgh thực tế hơn, qua lăng kính mới mẻ được thiết kế riêng theo trải nghiệm của từng hướng dẫn viên. Như Murray, anh chuyên tour du lịch về chủ đề tội phạm và hình phạt, cụ thể giới thiệu du khách đi qua những địa điểm hành hình trung cổ, các điểm lưu giữ tội phạm và ghé thăm trung tâm hỗ trợ Edinburgh, nơi duy nhất ở thành phố mà người vô gia cư có thể đến tắm, giặt quần áo hoặc vệ sinh cá nhân, được điều hành bởi Simon Community.

Sonny Murry và một ngày làm việc với vai trò hướng dẫn viên (Nguồn: Invisible Cities)

Bà Moulaoui Guery, nhà sáng lập Invisible Cities cho biết: “Với sự thiếu hụt các mạng lưới hỗ trợ và sự đổ vỡ mối quan hệ trong số những nguyên nhân hàng đầu của tình trạng vô gia cư, Invisible Cities cố gắng tái tạo cộng đồng và môi trường tích cực, mang đến môi trường tốt hơn cho

Tour du lịch “nhập vai” tại cộng hòa Czech

Tại thủ đô Praha của cộng hòa Czech, Pragulic Tour là trải nghiệm đặc biệt khi “vén màn” cảnh quan hoa lệ để đưa du khách đến với những “mặt tối”, thực tế của đời sống người vô gia cư nơi đây.

Khai thác bởi tổ chức xã hội Pragulic, với những hướng dẫn viên được tuyển dụng trực tiếp từ đường phố, sản phẩm du lịch này cung cấp cho du khách trải nghiệm vô gia cư kéo dài 4 giờ, sẵn sàng phục vụ suốt 24 giờ. Mọi trải nghiệm vô cùng đặc biệt, không hướng dẫn chi tiết hay bảng mô tả cụ thể. Thông qua hướng dẫn viên chính là những người từng sống trong cảnh vô gia cư, nghiệp ngập hay ăn xin, du khách sẽ bước vào cuộc sống đường phố, hòa mình trong cộng đồng mà xã hội xem như “vô hình”, để hiểu rõ hơn những khó khăn họ phải đối mặt hàng ngày.

Mira và các đồng nghiệp chung xuất thân vô gia cư tại Pragulic (Nguồn: Pragulic)

Mira, một nạn nhân của bạo lực suốt những năm 90, và trở thành một người vô gia cư lang thang từ Italia đến Pháp và sau đó là Séc nay đã là hướng dẫn viên chính thức tại Pragulic. Với sự phát triển gần đây của hình thức tour này, các "hướng dẫn viên đường phố" như anh nay đã có thể tự thuê cho mình một căn hộ ấm cúng, no bụng vởi những bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng, quần áo ấm mặc mùa đông.

Tour du lịch đi bộ theo cách người vô gia cư tại Áo

Nếu ghé Vienna, Shades Walking Tour of Vienna là một gợi ý đáng trải nghiệm, để hiểu hơn một khía cạnh khác của “kinh đô âm nhạc thế giới”. Ngay cả trong một thành phố có hệ thống xã hội tuyệt vời, hiện có hơn 11.300 người vô gia cư ở Vienna, một số người vô gia cư vĩnh viễn và tự nguyện, nhưng đa số là do những thay đổi bất ngờ và không mong muốn trong cuộc sống.

Vận hành bởi Shades Tours - công ty khởi nghiệp địa phương, hình thức du lịch này được tổ chức dưới dạng buổi đi bộ kéo dài 2 tiếng, bắt đầu ở trung tâm thành phố với hướng dẫn viên từng là người vô gia cư, có thể nói tiếng Anh và tiếng Đức. Bên cạnh việc giới thiệu du khách những cảnh quan xinh đẹp của thành phố, những câu chuyện, sự kiện, thông tin là điểm “đặc biệt” của trải nghiệm này. Thông qua người thật, việc thật, hành trình tị nạn trái phép đầy gian khổ, du khách nắm bắt đa chiều hơn về cuộc sống vô gia cư do bạo lực gia đình, nghiện ngập bị động.. cùng nhiều lý do riêng biệt khác.

Các hướng dẫn viên vô gia cư chia sẻ câu chuyện đời mình cho du khách

Các tour được tổ chức quanh năm và có thể đặt trực tuyến trước 24 giờ so với thời gian tham quan. Shades Tours cũng đang hợp tác chặt chẽ với các tổ chức từ thiện và tổ chức địa phương để đảm bảo an toàn và phúc lợi lâu dài cho hướng dẫn viên, hướng tới mục tiêu xóa đói giảm nghèo thông qua du lịch.

Uyên Bùi