Đề xuất lập Khu thương mại tự do TP. Hải Phòng, thí điểm chính sách vượt trội thu hút đầu tư

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tờ trình dự thảo Nghị quyết tại phiên họp.

Phân cấp trong huy động nguồn lực

Sáng 13/5, Quốc hội nghe Tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thay thế Nghị quyết số 35/2021/QH15 ngày 13/11/2021 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hải Phòng.

Trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, việc ban hành Nghị quyết mới thay thế Nghị quyết số 35/2021/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hải Phòng để khơi thông các điểm “nghẽn”, tạo đột phá, có sức lan tỏa lớn trong vùng Đồng bằng sông Hồng và đóng góp lớn hơn vào mục tiêu tăng trưởng cao trong giai đoạn 2026 - 2030 của cả nước.

Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định 06 nhóm chính sách lớn với 41 chính sách cụ thể, bao gồm: Quản lý đầu tư (02 chính sách); Quản lý tài chính, ngân sách nhà nước (04 chính sách); Quản lý quy hoạch, đô thị, tài nguyên và môi trường (09 chính sách); Quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo (08 chính sách); Thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc TP. Hải Phòng quản lý (01 chính sách); Thành lập và các cơ chế, chính sách trong Khu Thương mại tự do tại TP. Hải Phòng (17 chính sách).

Trong đó, để TP. Hải Phòng tiếp tục có thêm dư địa vay và phù hợp với bối cảnh thực hiện đẩy mạnh cơ chế phân cấp cho chính quyền địa phương trong việc chủ động huy động nguồn lực để đầu tư, thay vì hỗ trợ từ ngân sách trung ương, Chính phủ đề xuất Quốc hội ban hành cơ chế đặc thù cho phép nâng mức nợ vay của ngân sách thành phố không vượt quá 120% số thu ngân sách Thành phố được hưởng theo phân cấp.

Bên cạnh đó, hằng năm, ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách Thành phố 70% số tăng thu ngân sách trung ương từ hoạt động xuất, nhập khẩu (không bao gồm thuế giá trị gia tăng) để thực hiện đầu tư các dự án, công trình kết cấu hạ tầng khu kinh tế, khu công nghiệp, khu thương mại tự do và kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đảo Bạch Long Vĩ nhưng không vượt quá tổng số tăng thu ngân sách trung ương trên địa bàn so với thực hiện thu năm trước và ngân sách trung ương không hụt thu.

Thí điểm cơ chế “một cửa, tại chỗ” với Khu thương mại tự do

Tại Dự thảo, Chính phủ cũng đề xuất cho phép thành lập Khu thương mại tự do tại TP. Hải Phòng. Đây là khu vực có ranh giới địa lý xác định, được thành lập để thực hiện thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội, mang tính đột phá nhằm thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, dịch vụ thúc đẩy xuất khẩu, công nghiệp, hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao.

Bên cạnh đó, Chính phủ đề xuất phân cấp cho UBND TP. Hải Phòng quyết định thành lập Khu thương mại tự do. Quy định này phù hợp chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền tại Nghị quyết 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 tại Hội nghị lần thứ 6 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII và chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền với phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm” tại Hội nghị lần thứ 10 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII.

Nhằm đẩy mạnh thu hút đầu tư, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh trong Khu thương mại tự do thế hệ mới Hải Phòng, dự thảo Nghị quyết quy định một số chính sách đặc thù ưu đãi như: Đơn giản hóa thủ tục hành chính trong thủ tục đầu tư, kinh doanh; thủ tục xuất nhập khẩu; thủ tục xuất nhập cảnh, tạm trú và giấy phép lao động; Thủ tục đất đai, đầu tư xây dựng; Tối ưu hóa ưu đãi đầu tư về tiền thuê đất, thuê mặt nước, thuế; Hoạt động đầu tư, kinh doanh khác trong Khu thương mại tự do và cho phép chi nhánh ngân hàng nước ngoài được mở phòng giao dịch trong Khu thương mại tự do ngoài trụ sở chi nhánh.

Để thực hiện thí điểm cơ chế “một cửa, tại chỗ” đối với Khu thương mại tự do tại TP. Hải Phòng, dự thảo Nghị quyết quy định Ban quản lý Khu kinh tế TP. Hải Phòng được thực hiện chức năng quản lý nhà nước trực tiếp đối với các khu chức năng thuộc Khu thương mại tự do Hải Phòng. Đồng thời, giao thẩm quyền cho Ban quản lý giải quyết trực tiếp các thủ tục về cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa; Cấp, cấp đổi, cấp lại, điều chỉnh, thu hồi Giấy phép kinh doanh, Giấy phép lập cơ sở bán lẻ cho nhà đầu tư và cấp, cấp lại, gia hạn, thu hồi Giấy phép lao động và xác nhận người lao động nước ngoài không thuộc diện cấp giấy phép lao động vào Khu thương mại tự do Hải Phòng.

Thẩm tra dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi tán thành việc ban hành Nghị quyết thay thế Nghị quyết 35 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hải Phòng. Ủy ban Kinh tế và Tài chính đánh giá, hồ sơ Nghị quyết cơ bản đủ cơ sở chính trị, đủ căn cứ pháp lý, có căn cứ thực tiễn, đủ điều kiện trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9.

Ủy ban đề nghị nghiên cứu kỹ lưỡng, xây dựng chính sách phù hợp, tương ứng để phát huy lợi thế, đặc điểm riêng biệt về vị trí địa lý, tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội; bảo đảm phù hợp với Văn bản số 14708-CV/VPTW về thông báo ý kiến của Bộ Chính trị về việc chuyển tiếp áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù đã được Quốc hội cho phép thực hiện tại một số địa phương sau khi thực hiện sắp xếp bộ máy, mở rộng địa giới hành chính theo chủ trương của Đảng, Nhà nước.

Trần Huyền