Đề xuất kéo dài việc giảm 2% thuế VAT đến hết năm 2026

Sáng 13-5, trình bày trước Quốc hội, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết Chính phủ đề xuất tiếp tục giảm 2% thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ đến hết năm 2026 nhằm thúc đẩy tiêu dùng, hỗ trợ doanh nghiệp, kích thích tăng trưởng.

Giảm thuế để tạo đà cho tăng trưởng

Theo dự thảo Nghị quyết, mức giảm thuế VAT từ 10% xuống còn 8% sẽ tiếp tục được áp dụng từ ngày 1-7-2025 đến hết ngày 31-12-2026. Đây là chính sách đã được triển khai từ năm 2022 và được đánh giá là có hiệu quả rõ nét trong việc giảm chi phí sản xuất, kích cầu tiêu dùng, phục hồi tăng trưởng.

Theo Bộ trưởng Tài chính, lần này, Chính phủ đề xuất mở rộng phạm vi hàng hóa, dịch vụ được giảm thuế. Ngoài các nhóm đã áp dụng trước đó, sẽ có thêm các sản phẩm và dịch vụ quan trọng như: công nghệ thông tin, kim loại đúc sẵn, hóa chất, xăng dầu, than cốc, dầu mỏ tinh chế, than nhập khẩu và thương mại.

Tuy nhiên, một số lĩnh vực vẫn không được giảm thuế như: viễn thông, tài chính - ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, bất động sản, sản phẩm chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (trừ xăng), khoáng sản (trừ than) và sản phẩm kim loại.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng.

Dự kiến, chính sách này sẽ làm giảm thu ngân sách khoảng gần 122.000 tỉ đồng trong 18 tháng áp dụng (gồm khoảng trên 39.500 tỉ đồng trong nửa cuối năm 2025 và 82.200 tỉ đồng trong năm 2026).

Dù vậy, theo Bộ trưởng Tài chính, việc tiếp tục giảm thuế là cần thiết trong bối cảnh sức mua trong nước chưa phục hồi mạnh, chi phí sản xuất vẫn cao và nền kinh tế đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt từ xung đột thương mại quốc tế.

“Chính sách này sẽ hỗ trợ trực tiếp người dân, doanh nghiệp bằng cách giảm giá hàng hóa dịch vụ, giúp doanh nghiệp hạ giá thành sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh và tạo thêm việc làm”, ông Thắng nhấn mạnh.

Ủng hộ giảm thuế để kích cầu nội địa

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết đa số ý kiến tán thành việc tiếp tục giảm thuế để hỗ trợ tăng trưởng, song cần đánh giá kỹ tác động ngân sách.

Cơ quan thẩm tra cũng thống nhất với đề xuất của Chính phủ về việc tiếp tục giảm 2% thuế VAT cho 6 tháng cuối năm 2025 và cả năm 2026. Việc này được kỳ vọng giúp doanh nghiệp giảm chi phí, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng 8% đã đề ra.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi.

Tuy nhiên, một số ý kiến lo ngại hiệu quả kích cầu có dấu hiệu “bão hòa” sau nhiều đợt giảm thuế liên tiếp. Đồng thời, việc kéo dài chính sách giảm thuế có thể tạo tiền lệ không ổn định cho hệ thống pháp luật về thuế.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính lưu ý dự kiến giảm thu ngân sách khoảng trên 39.500 tỉ đồng trong năm 2025 hiện chưa được tính trong dự toán ngân sách năm nay. Cùng với các chính sách giảm thu khác và nhiệm vụ chi mới, điều này có thể ảnh hưởng tới cân đối ngân sách và bội chi.

Theo đó, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ đánh giá cụ thể khả năng cân đối ngân sách, đảm bảo không gây áp lực lên tài khóa trung hạn và nợ công.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng cho hay đa số ý kiến đồng tình với việc ban hành Nghị quyết riêng để đảm bảo tính quy phạm pháp luật, do chính sách lần này có thời gian áp dụng dài hơn và phạm vi rộng hơn. Tuy nhiên, cần cân nhắc tên gọi cho phù hợp với Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, vì nội dung giảm thuế khác với Luật Thuế VAT (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua.

Về phạm vi, cơ quan thẩm tra đồng tình với việc mở rộng đối tượng được giảm thuế, nhưng đề nghị rà soát kỹ để tránh bất cập khi một số nhóm hàng hóa, dịch vụ vẫn bị loại trừ. Một số ý kiến đề xuất xem xét giảm thuế toàn bộ nhằm đảm bảo công bằng, nếu chênh lệch thu không đáng kể.

Về thời hạn áp dụng chính sách, ông Mãi cho hay đa số ý kiến ủng hộ kéo dài chính sách đến hết năm 2026. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng việc thực thi chính sách giảm thuế VAT trong thời gian qua chưa thực sự có tác động rõ rệt, ảnh hưởng tới tính ổn định và tính hiệu lực của Luật Thuế VAT vừa được Quốc hội thông qua.

“Do đó, đề nghị cân nhắc trong trường hợp cần thiết, chỉ kéo dài thời hạn thực hiện chính sách đến hết năm 2025 và ban hành trong Nghị quyết chung của Kỳ họp”, đại diện cơ quan thẩm tra cho hay.

Theo đó, cơ quan thẩm tra đề nghị các đại biểu Quốc hội tập trung thảo luận 5 nhóm nội dung: Sự cần thiết ban hành chính sách; hình thức nghị quyết; hồ sơ, thủ tục; phạm vi điều chỉnh và thời hạn áp dụng; và các vấn đề đại biểu quan tâm khác.

NHÓM PHÓNG VIÊN