Đẩy lùi tảo hôn để nâng cao chất lượng dân số

Ngành Y tế tổ chức Chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ sức khỏe sinh sản/kế hoạch hóa gia đình tại xã Xuân Lạc (Chợ Đồn).

Tại Trạm Y tế xã Xuân Lạc, huyện Chợ Đồn, chúng tôi bắt gặp người mẹ đưa cháu bé khoảng 3 tuổi, gày gò, ốm yếu đến thăm khám tại trạm. Qua tìm hiểu được biết, mẹ của cháu bé là chị T.T.D ở thôn Khuổi Sáp, năm nay mới bước sang tuổi 17, nhưng đã có đến 3 người con. Trong khi bạn bè cùng trang lứa còn đang cắp sách tới trường học tập thì D đã sớm lấy chồng, ở nhà tần tảo nuôi con.

Trao đổi với chúng tôi, D. chia sẻ: "Lúc đó em còn trẻ con có biết gì đâu, quen nhau rồi có thai ngoài ý muốn nên đành cưới vội. Sau khi về ở với nhau, tuổi còn trẻ chưa biết sử dụng các biện pháp tránh thai nên mới "vỡ kế hoạch" như thế này".

Còn tại huyện vùng cao Pác Nặm, trong năm 2024 có hơn 20 trường hợp tảo hôn. Nguyên nhân khiến tình trạng tảo hôn ở huyện vùng cao này là do đời sống của người dân còn nhiều khó khăn, trình độ dân trí không đồng đều; đặc biệt còn bị ảnh hưởng bởi phong tục tập quán lạc hậu, quan niệm lấy vợ, lấy chồng sớm, để có người nối dõi tông đường, có thêm nhân lực làm công việc đồng áng, ruộng nương.

Bác sĩ CKI, Ma Thị Sao, Giám đốc Trung tâm Y tế (TTYT) huyện Pác Nặm cho biết: Năm 2024, đơn vị tiếp nhận 20 trường hợp ở tuổi vị thành niên đến sinh đẻ tại TTYT, các cháu này đều ở độ tuổi dưới 16. Ở độ tuổi này cơ thể của người mẹ chưa phát triển hết, quá trình mang thai sớm như vậy sẽ ảnh hưởng rất lớn, có thể khiến người mẹ thiếu máu, dẫn đến sinh non; trong quá trình sinh nhiều nguy cơ đầy tử cung, băng huyết sau đẻ, nguy hiểm đến tính mạng.

Truyền thông tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn cho học sinh Trường THCS xã Quân Hà (Bạch Thông).

Việc kết hôn sớm, mang thai và sinh đẻ trong lứa tuổi chưa thành niên, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe bà mẹ, sự phát triển của thai nhi và trẻ sơ sinh... là một trong những nguyên nhân làm gia tăng tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em; tăng tỷ lệ tử vong ở trẻ em dưới một tuổi và dưới năm tuổi; tăng tỷ lệ tử vong của bà mẹ liên quan đến thai sản. Tảo hôn còn làm suy giảm chất lượng dân số, ảnh hưởng đến chất lượng giống nòi và là một trong những lực cản đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, sự phát triển bền vững của đồng bào vùng dân tộc thiểu số...

Trong năm 2024, Chi cục Dân số tỉnh Bắc Kạn đã phối hợp tổ chức triển khai các Chương trình mở rộng tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh tật trước sinh, sơ sinh; giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; thực hiện truyền thông vận động xã hội, chuyển đổi hành vi, tư vấn chuyên môn, khám sức trước khi kết hôn cho vị thành niên. Phối hợp với 04 trường trung học phổ thông tổ chức ngoại khóa, tuyên truyền, phổ biến giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản vị thành niên nhằm giúp cung cấp kiến thức cơ bản và nâng cao nhận thức về sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục cho 3.186 học sinh; tổ chức 40 buổi tư vấn, nói chuyện, truyền thông tại các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số cho gần 2.000 người tham gia.

Tuyên truyền giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản vị thành niên tại Trường THPT Phủ thông (Bạch Thông).

Ông Nông Văn Dương, Phó Chi cục trưởng Chi cục Dân số tỉnh Bắc Kạn cho biết: Để giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, Chi cục đã tham mưu cho Sở Y tế ban hành các văn bản về đẩy mạnh thực hiện công tác dân số trên địa bàn. Giúp người dân nhận thức đầy đủ về công tác dân số và hệ lụy của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, để nâng cao chất lượng giống nòi, đáp ứng được những điều kiện kinh tế cho gia đình và xã hội.

Để ngăn chặn tình trạng tảo hôn trên địa bàn, cần tăng cường hơn nữa việc truyền thông nâng cao nhận thức của người dân nhằm thay đổi hành vi, thực hiện nghiêm chính sách dân số, xây dựng hương ước, quy ước thôn bản đủ tính pháp lý và các quy định xử phạt cụ thể, cùng thống nhất quan điểm để Nhân dân thực hiện./.

Lý Dũng-Hoàng Chúc