Đánh thuế chuyển nhượng nhà đất 20% liệu có khả thi?

Trong quá trình sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân, Bộ Tài chính cho biết đang cân nhắc áp dụng một trong hai phương pháp tính thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản, tùy thuộc vào khả năng xác định thông tin cụ thể về giao dịch.

Theo đó, nếu người nộp thuế có thể chứng minh được giá mua và các chi phí liên quan, thuế thu nhập cá nhân sẽ được tính trên cơ sở lợi nhuận thực tế, tức phần chênh lệch giữa giá bán và tổng chi phí, với thuế suất 20%. Ngược lại, trong trường hợp không xác định được các yếu tố này, mức thuế sẽ được tính theo 2% trên tổng giá trị chuyển nhượng.

Bộ Tài chính cho biết đang cân nhắc áp dụng một trong hai phương pháp tính thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản. Ảnh: Tấn Thạnh

Đánh giá về đề xuất này, ông Nguyễn Văn Được, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn Thuế Trọng Tín, cho rằng phương pháp tính thuế theo lợi nhuận thực tế là hợp lý và khả thi hơn. Theo ông, cách tiếp cận này đảm bảo công bằng, phản ánh đúng bản chất thuế thu nhập cá nhân, đồng thời phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành.

Ông Được nhấn mạnh người nộp thuế hoàn toàn có thể cung cấp hóa đơn, chứng từ để chứng minh chi phí phát sinh liên quan đến giao dịch chuyển nhượng, từ đó giúp cơ quan thuế tính chính xác phần thu nhập chịu thuế.

Để giải quyết những bất cập hiện nay, ông Được đề xuất cần sớm xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về giao dịch bất động sản nhằm bảo đảm giá ghi trong hợp đồng tiệm cận với giá thị trường. Bên cạnh đó, cần tăng cường giám sát và siết chặt trách nhiệm đối với các tổ chức cung cấp hóa đơn, chứng từ liên quan, tạo điều kiện cho người dân minh bạch hóa chi phí.

Ông cũng cho rằng việc đánh thuế 2% trên tổng giá trị chuyển nhượng như hiện tại là chưa hợp lý, bởi dù người bán có lãi hay lỗ thì vẫn phải đóng thuế như nhau, dẫn đến bất bình đẳng và nguy cơ thất thu ngân sách.

Ở góc nhìn khác, luật sư Nguyễn Đức Nghĩa, thành viên Hội Tư vấn và Đại lý thuế TP HCM, cho biết nhiều quốc gia trên thế giới chỉ thu thuế thu nhập cá nhân khi người bán có lợi nhuận từ giao dịch bất động sản. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc thiếu công cụ xác định giá trị thực tế của các giao dịch cũng như hạn chế trong việc chứng minh chi phí khiến phương án áp thuế 20% trên lợi nhuận chưa thực sự phù hợp trong bối cảnh hiện nay.

Luật sư Nghĩa đề xuất nên căn cứ vào Luật Đất đai 2024 để tính toán cơ sở thuế hợp lý hơn. Trong trường hợp không thể xác định được giá trị thực tế, có thể sử dụng bảng giá đất sát với thị trường do UBND các địa phương ban hành. Đồng thời, phần tài sản trên đất – như nhà ở – cần được thẩm định giá độc lập để có cơ sở đánh thuế chính xác.

Theo ông, đây sẽ là hướng đi phù hợp nhằm bảo đảm tính minh bạch, công bằng và khả thi trong thực tiễn quản lý thuế.

Bài và ảnh: Thy Thơ