Đảm bảo nguồn lực tài chính để thực hiện Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân

Bộ trưởng Bộ tài chính Nguyễn Văn Thắng

Báo cáo giải trình, làm rõ một số nội dung mà các đại biểu quan tâm, Bộ trưởng cho biết, thứ nhất, về đối tượng điều chỉnh, để đảm bảo bình đẳng giữa các thành phần kinh tế, phù hợp với Điều 51, Hiến pháp 2013 về không phân biệt các thành phần kinh tế và tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, dự thảo Nghị quyết đã quy định các cơ chế, chính sách áp dụng chung cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh.

Một số cơ chế, chính sách đặc thù cho các lĩnh vực cụ thể, như doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, đã được quy định tại các điều, khoản tương ứng trong dự thảo. Quy định này tránh vi phạm nguyên tắc đối xử quốc gia và cam kết về mua sắm công trong các hiệp định thương mại tự do, hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư, đặc biệt trong bối cảnh các nước quan tâm đến cân bằng thương mại, đầu tư quốc tế, và hỗ trợ doanh nghiệp trong nước.

Thứ hai, về rà soát cơ chế, chính sách trong mối quan hệ với các luật đang được xem xét tại kỳ họp thứ 9, Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan chủ trì soạn thảo các dự án luật, nghị quyết trình Quốc hội khẩn trương rà soát, nghiên cứu các nội dung của Nghị quyết 68-NQ/TW để thể chế hóa ngay trong các dự án này.

Các cơ chế, chính sách có tính đột phá, vượt trội dành cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong một số ngành, lĩnh vực, đã được quy định trong dự thảo nghị quyết. Các luật đang sửa đổi, dự kiến trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp này, sẽ quy định các cơ chế, chính sách áp dụng chung cho doanh nghiệp trong các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế, để không phá vỡ thiết kế chung của hệ thống pháp luật.

Đối với các nội dung cần thời gian nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng, như thanh tra, kiểm tra, cấp phép, chứng nhận, xử lý vi phạm, giải quyết phá sản, dự thảo Nghị quyết đưa ra các quy định mang tính nguyên tắc để định hướng sửa đổi, bổ sung pháp luật chuyên ngành, tuân thủ đúng yêu cầu của Nghị quyết 68.

Thứ ba, về đảm bảo nguồn lực tài chính để thực hiện nghị quyết, đối với các chính sách hỗ trợ được phân cấp, phân quyền cho địa phương, như đầu tư hạ tầng, hỗ trợ tiền thuê đất, thuê nhà, tài sản công, dự thảo đã giao địa phương căn cứ tình hình thực tế và khả năng cân đối nguồn lực để quyết định định mức, tiêu chí hỗ trợ, đảm bảo minh bạch, khả thi, hiệu quả, và gắn với trách nhiệm giải trình. Nguồn lực tài chính sẽ được đánh giá trong quá trình xây dựng theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo tính khả thi khi triển khai.

Các chính sách ưu đãi thuế, phí được thiết kế trên cơ sở nuôi dưỡng nguồn thu, có thể giảm thu ngân sách trong ngắn hạn nhưng dài hạn sẽ giúp doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh, đóng góp nhiều hơn vào ngân sách và phát triển kinh tế - xã hội.

Thứ tư, về bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh tại khoản 6, Điều 10, một số ý kiến cho rằng có thể tạo gánh nặng tuân thủ khi hộ kinh doanh chuyển sang chế độ kê khai, nộp thuế mới. Bộ trưởng khẳng định đây là chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước, nhằm minh bạch hóa hoạt động của hộ kinh doanh, tạo bình đẳng về chế độ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, khuyến khích chuyển đổi thành doanh nghiệp. Bộ Tài chính đã thí điểm chính sách này tại một số địa bàn, đạt kết quả tốt và đang chuẩn bị các điều kiện về công nghệ thông tin, cơ sở vật chất, quy định để triển khai chính thức.

“Chúng tôi đã chỉ đạo tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong lĩnh vực thuế, sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền để thu đúng, thu đủ, đồng thời tiết kiệm thời gian, chi phí cho hộ kinh doanh. Dự thảo Nghị quyết cũng quy định hỗ trợ kinh phí xây dựng, thuê, mua nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung, cung cấp miễn phí cho hộ kinh doanh, để giảm gánh nặng chi phí và khuyến khích chuyển đổi số”, Bộ trưởng cho biết.

Thứ năm, việc hỗ trợ doanh nghiệp kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp khi dành quỹ đất cho doanh nghiệp vừa, nhỏ và các đối tượng ưu đãi, khoản 5, Điều 7 quy định sau hai năm không có doanh nghiệp tư nhân thuê, chủ đầu tư được phép cho các đối tượng khác thuê. Đồng thời, Nhà nước hỗ trợ giảm tối thiểu 30% tiền thuê đất, khấu trừ vào tiền thuế đất, tạo điều kiện cho doanh nghiệp thuê. Với thời gian lấp đầy khu công nghiệp thường mất 5-7 năm, rủi ro cho doanh nghiệp đầu tư hạ tầng là rất thấp. Chính sách này khuyến khích doanh nghiệp thuê đất và giảm thiệt hại cho chủ đầu tư.

Thứ sáu, về thanh tra, kiểm tra tối đa một lần mỗi năm, một số ý kiến lo ngại có thể tạo lỗ hổng trong quản lý nhà nước. Bộ trưởng khẳng định quy định này thể chế hóa chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Nghị quyết 68 nhằm chấm dứt tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo, trùng lắp, kéo dài, lạm dụng để nhũng nhiễu, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Dự thảo hướng tới giảm thanh tra trực tiếp, chuyển mạnh sang hậu kiểm, tăng thanh tra từ xa dựa trên dữ liệu điện tử và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan, không làm giảm hiệu lực quản lý nhà nước. Nghị quyết cũng không hạn chế thanh tra, kiểm tra đột xuất khi doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm rõ ràng.

“Trên cơ sở ý kiến tại các phiên thảo luận tổ và hội trường, chúng tôi sẽ phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Kinh tế và Tài chính để nghiên cứu, rà soát, tiếp thu, và hoàn thiện dự thảo nghị quyết, đảm bảo tính thực tiễn, khả thi, và thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Dương Công Chiến