Đặc sản cà chua múi ở Chiềng Pằn
Cà chua múi là loại cà chua giống cổ có nhiều bột, ít hạt và có vị chua thanh được trồng ở xã Chiềng Pằn, huyện Yên Châu. Những năm gần đây, bà con nông dân trong xã đã mở rộng diện tích trồng cà chua múi thành hàng hóa đặc sản của địa phương, được khách hàng ưa chuộng.

Cán bộ xã Chiềng Pằn hướng dẫn nông dân thu hái cà chua múi đúng thời điểm
Đến bản Chiềng Thi, xã Chiềng Pằn thăm vườn trồng cà chua múi rộng gần 1.000 m² của gia đình bà Đào Thị Thái, ấn tượng với những giàn cây cà chua sai trĩu quả có hình dáng khác lạ, từng múi căng mọng, có quả nặng đến 800g. Bà Thái cho biết: Gia đình trồng cà chua múi đã nhiều năm. Hiện nay, gia đình thu hái 2 ngày một lần, được khoảng 1,5 tạ, bán với giá từ 15.000 - 25.000 đồng/kg, cao gấp 3 lần so với giá cà chua thông thường; sản phẩm cà chua múi của gia đình chủ yếu bán cho thương lái và cung cấp cho một số siêu thị trong và ngoài tỉnh.
Chia sẻ về kỹ thuật chăm sóc cây cà chua múi, bà Thái cho biết: Vụ cà chua múi bắt đầu làm đất, gieo trồng từ tháng 9, đến tháng 12 cho thu hoạch và kéo dài đến tháng 3 năm sau. Khi trồng cây cần làm luống, gieo hạt; khi cây đủ chiều cao, phải làm giàn để cây leo và chú ý tỉa lá tạo độ thoáng. Gia đình đã phủ nilon để hạn chế cỏ dại phát triển, tưới nước đều và sử dụng phân hữu cơ để bón cho cây cà chua múi, đảm bảo tạo sản phẩm an toàn, chất lượng. Cây cà chua múi thường bị bệnh héo xanh, cách khắc phục phải làm đất kỹ trước khi trồng, rắc vôi, xử lý tàn dư thực vật. Vì chưa lai tạo được giống bằng phương pháp khác, nên gia đình chọn những quả già, phơi lấy hạt để gieo trồng vụ sau.

Nông dân xã Chiềng Pằn thu hoạch cà chua múi.
Đối với cà chua múi cần lưu ý làm giàn chắc chắn do quả to, nặng; khi thu hái phải chọn những quả chín vừa để quả đạt chất lượng tốt nhất. Trung bình 1.000m² có thể cho thu hoạch hơn 8 tấn quả/vụ. Tuy sản lượng quả ít hơn so với cà chua thường, nhưng giá bán lại cao hơn 2-3 lần, vì vậy giá trị thu trên diện tích vẫn đạt cao, tạo được thương hiệu riêng.

Nhân dân xã Chiềng Pằn livestream giới thiệu cà chua múi trên mạng xã hội.
Hiện nay, cà chua múi được người dân xã Chiềng Pằn bày bán tại các chợ truyền thống và các gian hàng dọc quốc lộ 6 để khách hàng có thể mua và tham quan trực tiếp tại vườn. Ngoài ra, một số người dân còn bán hàng trên mạng xã hội để tiếp cận đến với khách hàng ở nhiều nơi. Chị Vũ Thị Nhung, bản Chiềng Thi, xã Chiềng Pằn, cho biết: Chúng tôi quay những video về quá trình chăm sóc, thu hái rồi đăng lên mạng xã hội. Qua những video, khách hàng có thể thấy cà chua múi có chất lượng tốt, đảm bảo và gọi điện đặt mua.

Cà chua múi được bày bán tại các gian hàng dọc quốc lộ 6, địa phận xã Chiềng Pằn, huyện Yên Châu.
Ông Đào Xuân Hiếu, Phó Chủ tịch UBND xã Chiềng Pằn, thông tin: Hiện nay, trên địa bàn xã đang trồng hơn 4 ha cà chua múi. UBND xã phối hợp với cơ quan chuyên môn của huyện nghiên cứu tìm giải pháp để bảo tồn giống cà chua múi; tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn nông dân chăm sóc theo quy trình hữu cơ, đảm bảo nông sản sạch và an toàn đến với khách tiêu dùng. Khuyến khích nhân dân mở rộng diện tích gieo trồng trong vụ đông để tăng vụ; tạo mọi điều kiện thuận lợi để người dân vay vốn; vận động các hộ liên kết sản xuất; tìm đầu ra tiêu thụ cho sản phẩm để xây dựng sản phẩm cà chua múi thành đặc sản địa phương.
Lựa chọn giống cây trồng đặc sản địa phương, tận dụng diện tích đất canh tác trong vụ đông và có hướng đi đúng, cây cà chua múi sẽ mang lại thêm nguồn thu nhập cho nhân dân xã Chiềng Pằn.