Chủ tịch Tập Cận Bình mong muốn gì sau cuộc gặp doanh nhân hàng đầu Trung Quốc?

Kể từ khi trở thành nhà lãnh đạo Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình luôn tìm cách củng cố vai trò của các doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới và cảnh báo về sự mở rộng "bất ổn" của khu vực tư nhân.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. (Ảnh: Tân Hoa Xã)

Giảm sự phụ thuộc vào Mỹ

Việc ông Tập Cận Bình chủ trì cuộc họp có sự tham gia của nhiều nhân vật chủ chốt các tập đoàn lớn của Trung Quốc như Wang Xingxing - người sáng lập startup robot Unitree, nhà sáng lập Huawei Ren Zhengfei, Wang Xing của Meituan và Lei Jun của Xiaomi cho thấy quyết tâm giảm sự phụ thuộc vào công nghệ Mỹ, phục hồi nền kinh tế thứ 2 thế giới.

Đáng chú ý, sự kiện có nhà đồng sáng lập Alibaba Jack Ma góp mặt. Theo Bloomberg, sau nhiều năm, đây là lần đầu tiên Jack Ma xuất hiện trong một sự kiện mang tính chính trị cao như vậy.

Giảng viên cao cấp tại Trường Luật thuộc Đại học Khoa học Xã hội Singapore You Chuanman nhận định: “Việc ông Tập Cận Bình đích thân xuất hiện để gặp gỡ các doanh nhân nhấn mạnh tầm quan trọng chính trị của sự kiện này”.

Tại cuộc họp, lãnh đạo Trung Quốc thúc giục các doanh nhân duy trì tinh thần cạnh tranh và tin tưởng vào tương lai đất nước. Ông Tập cũng nhấn mạnh những thách thức mà họ phải đối mặt chỉ là "tạm thời" và hứa sẽ bãi bỏ các khoản phí hoặc tiền phạt vô lý đối với công ty tư nhân.

Ông Tập nói: “Cần phải xóa bỏ mọi rào cản đối với việc sử dụng yếu tố sản xuất và tham gia công bằng vào cạnh tranh thị trường. Bắc Kinh nên tiếp tục thúc đẩy việc mở cửa công bằng lĩnh vực cơ sở hạ tầng cạnh tranh cho mọi loại hình doanh nghiệp và tiếp tục nỗ lực hết sức để giải quyết vấn đề tài chính khó khăn đối với doanh nghiệp tư nhân”.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc họp với nhiều doanh nhân hàng đầu. (Ảnh: AP)

Trong tháng qua, thị trường chứng khoán Trung Quốc ghi nhận biến động mạnh. Đi kèm là sự lạc quan về những tiến bộ trong AI của nước này sau sự ra mắt của mô hình ngôn ngữ lớn DeepSeek. Tuy nhiên, vào 17/2, cổ phiếu dao động giữa mức tăng và giảm do các nhà đầu tư chờ đợi thông tin chi tiết từ cuộc họp.

Giám đốc ngân hàng đầu tư Chanson & Co. Shen Meng cho hay: “Một số nhà đầu tư đã chọn chốt lời. Liệu có còn dư địa tăng giá hay không còn phụ thuộc vào biện pháp hỗ trợ đưa ra trong thời gian tới và khó có thể thấy rõ hiệu quả những biện pháp này trong thời gian ngắn”.

Ngoại lệ đáng chú ý là tập đoàn Tencent, cổ phiếu tăng lên mức cao nhất trong 4 năm sau khi tích hợp mô hình AI DeepSeek R1 trên nền tảng WeChat.

Tầm ảnh hưởng của Jack Ma

Tỷ phú Jack Ma từng là gương mặt tiêu biểu của nền kinh tế tư nhân Trung Quốc, nhưng cũng là một trong những người chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ chiến dịch siết quản lý đối với nhiều ngành công nghiệp tư nhân.

Vào năm 2020, đợt chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng đình đám của Ant Group, công ty con của Alibaba bị đình chỉ. Sự kiện này chính thức mở ra loạt biện pháp siết chặt kiểm soát nhằm hạn chế quyền lực của các tập đoàn công nghệ lớn, chuyển nguồn ưu tiên sang vấn đề an ninh quốc gia và tự chủ công nghệ.

Tuy nhiên, gần đây, chính quyền Trung Quốc dường như nới lỏng lập trường do nền kinh tế chững lại và nhiều công ty tư nhân bắt đầu điều chỉnh theo chiến lược của chính phủ, đặc biệt trong lĩnh vực AI.

Mô hình AI Qwen của tập đoàn Alibaba ghi nhận thành tích ấn tượng trong các bài kiểm tra tiêu chuẩn chính thức. Thậm chí, Apple còn tiến hành tích hợp công nghệ AI của Alibaba vào iPhone. Tín hiệu này cho thấy thị trường dần tin tưởng lĩnh vực công nghệ của tập đoàn này.

Chuyên gia You Chuanman nhận định việc Trung Quốc thay đổi thái độ với khu vực tư nhân không phải là đảo ngược 180 độ so với chính sách trước đây mà là sự điều chỉnh theo hướng "khuyến khích và tạo điều kiện".

Ông You Chuanman nói: "Trung Quốc đã chuyển hướng từ việc quản lý quá mức đối với thị trường bất động sản và khu vực tư nhân trước COVID-19 sang việc đưa ra các tín hiệu chính sách tích cực cho nền kinh tế tư nhân”.

Vẫn chưa rõ nhà nước sẽ thay đổi lập trường đối với khu vực tư nhân đến mức nào. Nhưng sự ủng hộ mạnh mẽ của chủ tịch Trung Quốc dường như chắc chắn đẩy thị trường chứng khoán Trung Quốc lên cao và vực dậy tinh thần của các doanh nhân.

Tuy nhiên, điều quan trọng hơn hết là Bắc Kinh có thực sự đưa ra biện pháp cụ thể hay không. Nhiều cuộc khảo sát cho thấy không có nhiều người mong đợi chính phủ Trung Quốc quay lại lập trường trước năm 2020, ngay cả khi họ tìm cách củng cố nền kinh tế để ứng phó với cuộc chiến thương mại tiềm tàng với Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Nhà đồng sáng lập Alibaba Jack Ma.

Trong số những doanh nhân Trung Quốc, không ai thể hiện rõ nét sự thăng trầm của nền kinh tế tư nhân bằng Jack Ma. Từ một giáo viên tiếng Anh bình thường, ông đã tạo nên Alibaba từ căn hộ nhỏ bên hồ vào năm 1999, đánh bại các đối thủ nước ngoài như eBay để trở thành tập đoàn lớn nhất Trung Quốc, đồng thời xây dựng danh tiếng thành biểu tượng của ngành công nghệ tư nhân.

Vào năm 2015, Chủ tịch Tập Cận Bình và tỷ phú Jack Ma gặp nhau tại hội nghị kinh doanh ở Mỹ cùng với nhiều CEO nước ngoài như Tim Cook hay Mark Zuckerberg. Cả hai cũng gặp nhau tại hội nghị internet Wuzhen do Chính phủ Trung Quốc tổ chức.

Nhưng đến năm 2020, tỷ phú Jack Ma có bài phát biểu gây chấn động, chỉ trích hệ thống tài chính và cơ quan quản lý Trung Quốc khiến mọi thứ thay đổi. Không lâu sau đó, chính quyền Bắc Kinh bất ngờ đóng cửa IPO của Ant Group, khiến giới tài chính Phố Wall sửng sốt. Kể từ đây, nhà đồng sáng lập Alibaba gần như biến mất khỏi công chúng.

Vào năm 2024, cộng sự lâu năm của Jack Ma là Joe Tsai và Eddie Wu quyết định đặt cược lớn vào lĩnh vực AI giúp giá trị thị trường của Alibaba đạt hơn 90 tỷ USD.

Kông Anh (Nguồn: Bloomberg)