Chính sách đặc thù giúp Hà Nội thu hút nhân tài toàn cầu

Luật Thủ đô 2024

Chính sách thu hút nhân tài sẽ giúp Hà Nội khẳng định vị thế là trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục và đổi mới sáng tạo của cả nước. Ảnh: TTXVN.

Cơ sở pháp lý để xây dựng chính sách đặc thù, vượt trội

Theo thống kê, từ năm 2021 đến nay, TP đã tổ chức 3 kỳ thi tuyển công chức hành chính, tuyển dụng được 437 công chức. Các cơ quan, địa phương, đơn vị đã tổ chức tuyển dụng mới 7.091 viên chức. Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức được bố trí theo yêu cầu vị trí việc làm, trình độ chuyên môn, ngành đào tạo phù hợp với vị trí việc làm được tuyển dụng hoặc đang giữ, phát huy tốt năng lực, sở trường, chuyên môn được đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.

Để thu hút, đãi ngộ nhân tài chất lượng cao, TP đã có một số cơ chế: quỹ ưu đãi, khuyến khích các nhà khoa học đầu ngành, chuyên gia giỏi; các ưu đãi về đào tạo, bồi dưỡng; hỗ trợ nghiên cứu... Hàng năm, TP tổ chức tuyên dương, vinh danh sinh viên tốt nghiệp thủ khoa xuất sắc các trường đại học, học viện trên địa bàn để động viên, khích lệ tinh thần hiếu học của đất Thăng Long ngàn năm văn hiến; đồng thời, xây dựng chỉ tiêu tuyển dụng sinh viên thủ khoa xuất sắc vào cơ quan hành chính Nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập của TP, đóng góp nhân lực chất lượng cao cho Thủ đô.

Nghị quyết Đại hội lần thứ XVII, Đảng bộ TP Hà Nội, nhiệm kỳ 2020 - 2025 xác định "Phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao... xây dựng và phát triển hệ sinh thái học tập sáng tạo, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; thu hút, trọng dụng nhân tài trong và ngoài nước, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế" là một trong các khâu đột phá để đạt được những mục tiêu đề ra của Đại hội.

Căn cứ nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP lần thứ XVII, Thành ủy Hà Nội (Khóa XVII) đã ban hành 10 Chương trình công tác, trong đó có Chương trình số 06-CTr/TU ngày 17/3/2021 về “Phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021 - 2025" với 18 chỉ tiêu, 3 nhiệm vụ trọng tâm đó có nhiệm vụ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Cụ thể hóa các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ trong Chương trình 06-CTr/TU, UBND TP đã ban hành Kế hoạch số 176/KH-UBND ngày 30/7/2021 về “Phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh”.

Đặc biệt, ngày 28/6/2024, Luật Thủ đô số 39/2024/QH15 được Quốc hội thông qua, là cơ sở pháp lý quan trọng để Thủ đô Hà Nội xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội thu hút, trọng dụng người có tài năng và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao (quy định tại Điều 16, Luật Thủ đô).

Triển khai Luật Thủ đô, UBND TP đã giao các sở, ngành nghiên cứu, xây dựng trình HĐND TP ban hành các Nghị quyết liên quan đến nguồn nhân lực, nguồn nhân lực chất lượng cao như: thu hút, trọng dụng người có tài năng; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của Thủ đô; nghiên cứu khoa học và ứng dụng chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ; thu hút nhà đầu tư chiến lược; cơ chế, chính sách, biện pháp ưu đãi, hỗ trợ để thu hút nguồn nhân lực công nghệ cao làm việc tại khu công nghệ cao và thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo tại khu công nghệ cao...

Thu hút, trọng dụng nhân tài sát với thực tế

GS.TS Hoàng Văn Cường - Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội cho rằng, Luật Thủ đô 2024 đã cụ thể hóa về cách thức hỗ trợ, tạo điều kiện để người giỏi chuyên môn có thể chuyên tâm phát triển khả năng theo đúng sở trường. Luật Thủ đô 2024 không chỉ mang tính khả thi mà còn thể hiện tầm nhìn dài hạn trong việc thu hút và phát triển nhân tài, nguồn lực chất lượng cao. Tương lai không xa, Hà Nội hoàn toàn có thể trở thành điểm đến lý tưởng cho những nhân tài và nguồn lực chất lượng cao bằng những chính sách hấp dẫn và đồng bộ.

GS.TS Nguyễn Văn Minh - nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, cho biết, Luật Thủ đô 2024 đã nâng cao mức lương cơ bản cho nhân tài, đặc biệt là các nhà khoa học và chuyên gia công nghệ cao. Theo đó, Hà Nội sẽ cung cấp các gói lương thưởng cạnh tranh với thị trường quốc tế để thu hút các cá nhân tài năng từ khắp nơi trên thế giới. Nổi bật là quy định HĐND TP được quyết định các chính sách ưu tiên phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đạt trình độ khu vực và quốc tế ở các ngành, lĩnh vực đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, phát triển, quản lý và bảo vệ Thủ đô trong từng giai đoạn.

Theo Tiến sĩ Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Luật Thủ đô 2024 và các văn bản cụ thể hóa nâng cao mức lương cơ bản cho nhân tài, đặc biệt là các nhà khoa học và chuyên gia công nghệ cao. Các cá nhân được xem là đối tượng diện thu hút nhân tài đã được quy định bao quát, mở rộng tầm quốc tế, cụ thể là "công dân Việt Nam có phẩm chất, trình độ, năng lực vượt trội, có kinh nghiệm thực tiễn...", "người nước ngoài có trình độ chuyên môn cao, nhiều kinh nghiệm thực tiễn...".

Những chính sách này được thực hiện tốt, hiệu quả sẽ là đòn bẩy, động lực và là nền tảng để thực hiện các chính sách về xây dựng, phát triển Thủ đô. Tuy nhiên, để giữ chân được nguồn nhân tài một cách lâu dài, không bị “chảy máu chất xám” trong các cơ quan hành chính Nhà nước nói chung và tại Hà Nội không đơn giản. Đã có giai đoạn Hà Nội tuyên dương 1.879 thủ khoa xuất sắc, chỉ 10% trong số này (186 người) về làm việc tại các sở, ban, ngành, quận, huyện, thị xã và các đơn vị sự nghiệp của TP và trong quá trình công tác, nhiều nhân tài được tuyển dụng đã “rời đi”.

Thạc sĩ Đào Thị Hồng Ngọc, giảng viên Trường Đại học Thủ đô Hà Nội nhận định: “Có rất nhiều lý do khác nhau cho sự việc trên nhưng có thể kể tới nguyên nhân xuất phát từ chính sách hầu như chỉ tập trung vào việc thu hút nhân tài mà chưa quan tâm đến việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Tiêu chí xác định để tuyển dụng, thu hút nhân tài chủ yếu là thông qua bằng cấp, như: tốt nghiệp đại học loại xuất sắc; có học vị tiến sĩ... mà chưa quan tâm đến những người có năng lực, kinh nghiệm thực tiễn”. Để khắc phục tình trạng này, theo Thạc sĩ Đào Thị Hồng Ngọc, cần có quỹ phát triển nhân tài, tạo cơ chế thông thoáng, vượt trội để nhân tài cống hiến cho Thủ đô và đất nước tốt hơn.

Ở góc nhìn khác, Thạc sĩ Nguyễn Thị Minh Thảo, giảng viên Khoa Nhà nước và Pháp luật, Trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong TP Hà Nội cho rằng, để chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài sát với thực tế, không mang tính hình thức, khẩu hiệu, ngoài chế độ, đãi ngộ, Hà Nội cần quy định cụ thể về cách thức sử dụng người có tài năng sau khi được thu hút, môi trường làm việc, sự thăng tiến… Công tác phân công, bố trí phải bảo đảm đúng người, đúng việc, đúng chuyên môn mà các cá nhân được đào tạo.

“Thu hút nhân tài, nhưng họ lại không được bố trí, sắp xếp đúng chuyên môn, năng lực và vị trí việc làm dẫn đến tình trạng người được thu hút về thiếu khả năng độc lập, quyết đoán trong giải quyết công việc, thụ động trong thực thi nhiệm vụ. Thực tế, nhiều người giỏi về chuyên môn, nhưng chưa chắc đã là nhà quản lý tốt, thậm chí có những người chuyên môn giỏi, họ cũng không màng đến các chức danh hành chính, mà cần một chế độ đãi ngộ xứng đáng dành cho họ trong các thang bậc chuyên môn”, Thạc sĩ Nguyễn Thị Minh Thảo nhấn mạnh.

Chính sách về thu hút nhân tài trong Luật Thủ đô khá rõ ràng và cũng tạo được sự hấp dẫn cần thiết để chúng ta thu hút được những người có năng lực, những người có tâm huyết về công tác để cống hiến, phát triển Thủ đô.

Bà Nguyễn Thị Việt Nga, đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương.

Công Phương