Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ điều trị và phòng ngừa hẹp động mạch cảnh

1. Tầm quan trọng của chế độ ăn uống đối với người bị hẹp động mạch cảnh

Chế độ ăn uống có vai trò quan trọng trong sự hình thành và phát triển hẹp động mạch cảnh vì nếu ăn uống không lành mạnh sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh và làm bệnh tiến triển nặng hơn.

Đối với người đã bị hẹp động mạch cảnh, việc ăn uống lành mạnh sẽ giúp làm chậm quá trình xơ vữa động mạch, ngăn ngừa hẹp động mạch cảnh tiến triển nặng hơn dẫn đến tắc nghẽn mạch máu não và đột quỵ.

Chế độ ăn uống khoa học cũng giúp duy trì cân nặng hợp lý, tăng cường sức khỏe tim mạch và tăng cường sức đề kháng, giúp cơ thể chống lại bệnh tật.

Do đó, bên cạnh việc dùng thuốc, các bác sĩ khuyên người bệnh cần kết hợp chế độ ăn uống khoa học với lối sống lành mạnh (tập thể dục đều đặn, bỏ thuốc lá) để đạt hiệu quả tối ưu trong việc phòng ngừa và kiểm soát hẹp động mạch cảnh.

2. Những dưỡng chất cần thiết cho cơ thể người bị hẹp động mạch cảnh

Chế độ ăn tốt cho người bị hẹp động mạch cảnh cần đa dạng và cân bằng, đảm bảo cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Cần lưu ý những nhóm chất dinh dưỡng sau:

Chất xơ

Chất xơ rất quan trọng với những bệnh nhân mắc bệnh tim mạch và hẹp động mạch cảnh. Chất xơ có khả năng liên kết với cholesterol trong ruột, ngăn cản sự hấp thụ của cholesterol vào máu, giảm nồng độ cholesterol xấu, làm chậm quá trình hình thành và tích tụ mảng bám trong động mạch cảnh, ngăn ngừa bệnh tiến triển.

Ăn chất xơ cũng làm chậm quá trình hấp thụ đường, ổn định đường huyết, giảm nguy cơ biến chứng tim mạch. Điều này đặc biệt quan trọng đối với người bệnh đái tháo đường, một trong những yếu tố nguy cơ của hẹp động mạch cảnh.

Nguồn thực phẩm giàu chất xơ bao gồm: Rau xanh (rau bina, cải xoăn, bông cải xanh…); trái cây (táo, lê, cam, bưởi, ổi…), ngũ cốc nguyên hạt (gạo lứt, yến mạch), các loại đậu (đậu nành, đậu xanh, đậu đen…).

Thực phẩm giàu chất xơ giúp giảm cholesterol xấu.

Vitamin và khoáng chất

Vitamin và khoáng chất tham gia vào nhiều quá trình chuyển hóa trong cơ thể, hỗ trợ chức năng tim mạch, giảm viêm và bảo vệ tế bào.

Nguồn thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất rất phong phú đến từ: Rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, thịt, sữa và các sản phẩm từ sữa...

Chất béo không bão hòa

Chất béo không bão hòa, đặc biệt là chất béo không bão hòa đơn và chất béo không bão hòa đa có khả năng làm giảm nồng độ cholesterol xấu trong máu, đồng thời tăng cholesterol tốt.

Một số loại chất béo không bão hòa như omega-3 có thể giúp tăng nồng độ cholesterol tốt trong máu, giúp làm sạch lòng mạch máu. Omega-3 cũng có tác dụng chống viêm, giảm viêm nhiễm trong thành động mạch.

Nguồn thực phẩm giàu chất béo không bão hòa chủ yếu đến từ các loại cá béo (cá hồi, cá thu, cá trích, cá ngừ...); Dầu thực vật (dầu ô liu, dầu đậu nành, dầu hướng dương...); Quả hạch và các loại hạt (hạnh nhân, óc chó, hạt điều, hạt lanh, hạt chia...); Quả bơ...

Chất chống oxy hóa

Các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do các gốc tự do, giảm viêm và ngăn ngừa xơ vữa động mạch.

Nguồn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa bao gồm: Rau lá xanh đậm (rau bina, cải xoăn, bông cải xanh…), trái cây tươi, các loại quả mọng (việt quất, dâu tây, mâm xôi…), trà xanh, sô cô la đen…

3. Người bị hẹp động mạch cảnh nên tránh thực phẩm gì?

Thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa

Chất béo bão hòa có hại rất lớn đối với người bị hẹp động mạch cảnh vì chúng làm tăng sản xuất cholesterol xấu trong máu, hình thành mảng xơ vữa. Mảng xơ vữa này ngày càng lớn sẽ làm hẹp lòng động mạch, giảm lưu lượng máu đến não, hình thành cục máu đông gây tắc nghẽn động mạch cảnh dẫn đến đột quỵ.

Người bệnh hẹp động mạch cảnh nên tránh hoặc hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa chất béo bão hòa bao gồm:

Thịt đỏ;
Mỡ động vật;
Da gà, da vịt;
Các sản phẩm từ sữa nguyên kem (sữa tươi, phô mai, bơ);
Thức ăn chiên xào nhiều dầu mỡ;
Thực phẩm chế biến sẵn (xúc xích, lạp xưởng, đồ hộp)...

Người bị hẹp động mạch cảnh nên tránh thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa.

Thực phẩm chứa nhiều cholesterol

Cholesterol đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng của cơ thể nhưng khi nồng độ cholesterol trong máu quá cao, đặc biệt là cholesterol xấu có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng đối với người bị hẹp động mạch cảnh, gây xơ vữa động mạch và tăng nguy cơ đột quỵ.

Nguồn thực phẩm chứa nhiều cholesterol nên hạn chế bao gồm: Nội tạng động vật (gan, tim, thận), hải sản…

Thực phẩm chứa nhiều muối

Ăn nhiều muối gây tăng huyết áp, gây tổn thương thành mạch máu và tăng nguy cơ hình thành mảng bám. Người bệnh nên hạn chế sử dụng nhiều muối ăn, nước mắm, nước tương, thức ăn mặn, thức ăn chế biến sẵn, đồ hộp…

Thực phẩm chứa nhiều đường

Ăn nhiều đồ ngọt gây tăng cân, tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường và các bệnh tim mạch, góp phần vào sự tiến triển của hẹp động mạch cảnh.

Nên hạn chế ăn đường tinh luyện, đồ ngọt, bánh mứt kẹo, nước ngọt có gas, nước ép trái cây đóng hộp…

Thực phẩm chế biến sẵn

Các loại thực phẩm chế biến sẵn và thức ăn nhanh thường chứa nhiều chất béo bão hòa, cholesterol, muối và đường gây hại cho tim mạch và làm tăng nguy cơ hẹp động mạch cảnh.

Rượu bia

Để bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tiến triển, người bị hẹp động mạch cảnh nên hạn chế tối đa hoặc tốt nhất là bỏ hẳn rượu bia. Vì lạm dụng rượu bia có thể gây tăng huyết áp, tăng cholesterol xấu gây hại cho sức khỏe tim mạch.

Thu Phương