Chế độ ăn cho người bệnh loét thực quản

Theo ThS.BSNT Đào Trần Tiến - Phó khoa Tiêu hóa - Gan mật - Tụy, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, loét thực quản là tình trạng viêm gây tổn thương niêm mạc thực quản. Tổn thương này chủ yếu xảy ra do bệnh trào ngược dạ dày thực quản (chiếm 2 - 7%) hoặc viêm thực quản kéo dài, không được điều trị dứt điểm. Triệu chứng cụ thể sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân gây loét. Điều trị loét thực quản, điều quan trọng nhất là bác sĩ cần xác định chính xác nguyên nhân gây loét, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng và hỗ trợ quá trình phục hồi của người bệnh loét thực quản. Dưới đây là những lưu ý và khuyến nghị về chế độ ăn cho người bệnh loét thực quản:

1. Tầm quan trọng của chế độ ăn cho người bệnh loét thực quản

Bệnh loét thực quản có thể gây khó khăn trong việc ăn uống, dễ dẫn đến suy dinh dưỡng. Chế độ ăn uống hợp lý giúp người bệnh được cung cấp đủ dinh dưỡng để duy trì sức khỏe tổng thể và tránh các biến chứng. Thực phẩm giàu dinh dưỡng giúp cung cấp các chất cần thiết cho quá trình phục hồi và tái tạo niêm mạc thực quản.

Bệnh loét thực quản có thể gây khó khăn cho ăn uống và ảnh hưởng tới cuộc sống của người mắc. Ảnh minh họa

Trào ngược acid dạ dày là một trong những nguyên nhân chính gây ra loét thực quản. Chế độ ăn uống có thể giúp kiểm soát lượng acid trong dạ dày và giảm trào ngược. Loét thực quản gây ra các tổn thương và viêm nhiễm, do đó cần tránh các loại thực phẩm gây kích ứng niêm mạc thực quản.

Loét thực quản thường có khả năng tự khỏi mà không cần can thiệp nhưng để hỗ trợ quá trình phục hồi, người ăn có thể áp dụng chế độ ăn thực quản hoặc thức ăn mềm. Mục đích của chế độ ăn này là làm cho việc ăn uống bớt đau đớn hơn, ngăn thức ăn lưu lại trong thực quản và gây kích ứng.

2. Các dưỡng chất cần thiết cho người bệnh loét thực quản

Loét thực quản là tình trạng niêm mạc thực quản bị tổn thương, gây ra các triệu chứng khó chịu như đau rát ngực, khó nuốt, buồn nôn. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát triệu chứng và hỗ trợ quá trình phục hồi. Dưới đây là các dưỡng chất cần thiết cho người bệnh loét thực quản:

Protein: Protein là thành phần thiết yếu để xây dựng và phục hồi các mô bị tổn thương ở thực quản. Protein giúp duy trì sức khỏe tổng thể và tránh các biến chứng. Nguồn thực phẩm: Thịt nạc (gà, cá, thịt bò nạc), trứng, đậu phụ, sữa và các sản phẩm từ sữa ít béo, các loại đậu.

Chất chống oxy hóa: Chất chống oxy hóa đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do, từ đó hỗ trợ quá trình phục hồi của người bệnh loét thực quản.

Vitamin A: Giúp duy trì niêm mạc khỏe mạnh và hỗ trợ quá trình lành vết thương. Nguồn thực phẩm: gan, cà rốt, khoai lang, bí đỏ rau xanh đậm.

Vitamin C: Giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và hỗ trợ quá trình lành vết thương. Nguồn thực phẩm: Cam, quýt, dâu tây, ớt chuông, bông cải xanh.

Vitamin E: Bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và giảm viêm. Nguồn thực phẩm: Các loại hạt (hạnh nhân, hạt hướng dương), dầu thực vật.

Selen: Là một khoáng chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương. Hỗ trợ chức năng hệ miễn dịch. Nguồn thực phẩm: Hải sản (cá ngừ, cá mòi), thịt gà, trứng, gạo lứt.

Kẽm: Tham gia vào quá trình lành vết thương và tăng cường hệ miễn dịch. Nguồn thực phẩm: Thịt bò, thịt gà, hải sản, các loại hạt.

Sắt: Cần thiết cho việc tạo máu và vận chuyển oxy đến các mô. Nguồn thực phẩm: Thịt đỏ, gan, rau xanh đậm.

Chất xơ: Chất xơ giúp điều hòa nhu động ruột và giảm trào ngược acid. Nguồn thực phẩm: Ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, trái cây.

Chất béo lành mạnh: Chất béo lành mạnh giúp giảm viêm và hỗ trợ quá trình hấp thụ vitamin. Nguồn thực phẩm: Dầu ô liu, dầu hạt lanh, quả bơ, các loại hạt.

Probiotics: Probiotics giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột và giảm viêm. Nguồn thực phẩm: Sữa chua, kefir, dưa chua.

3. Lưu ý về chế độ ăn uống với người bệnh loét thực quản

Người bệnh loét thực quản nên ăn thức ăn mềm, dễ nuốt và ăn từng phần nhỏ. Ảnh minh họa

Loét thực quản có thể gây đau đớn và khó chịu, việc tuân thủ chế độ ăn mềm sẽ giúp bệnh nhân cảm thấy dễ chịu trong quá trình chữa lành. Chế độ ăn này bao gồm những thực phẩm mềm, dễ nuốt và không gây kích ứng thực quản.

Người bệnh nên lựa chọn những loại protein từ thịt bò xay hoặc thịt lợn xay nhuyễn, thịt gia cầm nấu chín nhừ sẽ bảo vệ thực quản. Món súp từ nước dùng thịt sẽ giúp làm mềm bí, khoai tây (không có vỏ), cà rốt, đậu Hà Lan và các loại rau khác, đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng. Thịt nên xay hoặc băm nhỏ, cá thái lát mỏng. Trứng (trừ trứng chiên), đậu nấu chín, món hầm với thịt xay hoặc xé nhỏ.

Nên thay đổi thường xuyên giữa các món súp, cháo, canh hầm mềm để người bệnh có hứng thú ăn uống hơn. Khi ăn cơm cũng nên nấu chín mềm thức ăn, với các loại rau lá cần cắt nhỏ, nấu kỹ và người bệnh nên ăn miếng nhỏ, nhai thật kỹ.

Các chuyên gia dinh dưỡng thường khuyên những người bị loét thực quản nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày, thay vì 2 hoặc 3 bữa lớn theo tiêu chuẩn.

Uống từng ngụm chất lỏng khi ăn thức ăn rắn trong các bữa ăn chính và bữa ăn nhẹ để làm ẩm thức ăn.

Ăn chậm trong bầu không khí thoải mái. Ngồi thẳng khi ăn. Giữ nguyên tư thế ngồi ít nhất 45-60 phút sau khi ăn. Cố gắng tránh ăn trong vòng 3 giờ trước khi đi ngủ. Hơn nữa, người bệnh nên tránh nằm xuống cho đến ít nhất 2 giờ sau khi ăn.

Khi bị loét thực quản, người bệnh không nhất thiết phải kiêng hoàn toàn gia vị. Điều quan trọng là cần bổ sung nhiều chất xơ từ rau quả và trái cây, lựa chọn loại mềm, dễ nuốt như chuối, bơ, đào,...

Ngoài ra, người bệnh cũng nên tránh tất cả các loại thực phẩm, đồ uống làm cho triệu chứng trở nên trầm trọng hơn. Người bệnh trong quá trình điều trị loét thực quản nên tránh các loại:

Cà phê, trà và tất cả các đồ uống có chứa caffeine khác;
Nước ngọt;
Socola;
Rượu bia;
Trái cây họ cam quýt vì trái cây họ cam quýt thường có màng (cam, chanh, quýt hoặc bưởi) có thể gây kích ứng thực quản;
Thức ăn cay nóng;
Thực phẩm nhiều chất béo, chẳng hạn như đồ chiên, nướng;
Tránh các loại thịt dai, bánh mì hoặc vỏ bánh mì cứng và các loại ngũ cốc cứng, thô khác có thể gây kích ứng thực quản;
Tất cả các loại trái cây tươi và khô có hạt hoặc vỏ, ví dụ như nho, chà là, sung.

Thiên Châu