CEO Sài Gòn Ford: Ôtô thuần điện là tương lai, còn trước mắt phải là Hybrid

Không chạy đua công nghệ, không ồ ạt tung ra thị trường các dòng xe điện, những thương hiệu lâu đời từ Nhật Bản như Toyota, Honda, Mitsubishi, Nissan… Hay gần đây nhất là hãng Ford của Mỹ chọn công nghệ Hybrid (xăng - điện) cho giai đoạn này.

Tâm lý ngại thử cái mới

Với kinh nghiệm gần 30 năm kinh doanh trong ngành ô tô, ông Phạm Ngọc Thân cho rằng, đó là một lựa chọn khôn ngoan, cho thấy sự am hiểu thị trường ở mức cao của các hãng, ít nhất là với thị trường châu Á, trong đó có Việt Nam. “Từ ô tô chạy xăng hay diesel đến ô tô thuần điện là một cuộc cách mạng, ở đó hybrid là sự chuyển giao!”, ông Thân nói.

Theo ông Thân, gọi là “chuyển giao” bởi sự thành công của một dòng xe, mẫu xe, thậm chí là cả thương hiệu do thị trường quyết định, không phải hãng muốn là được. Hãng muốn chuyển hẳn từ xăng sang điện thì rất nhanh sẽ làm được nhưng hạ tầng, con người, thị hiếu tiêu dùng… và rất nhiều thứ khác ở thị trường có hấp thu kịp không mới là vấn đề. Sản xuất ra mà không bán được hoặc bán được rất ít thì là thất bại. Vì lẽ đó phải để thị trường quen dần và hấp thu từ từ.

Khách hàng đang có nhiều sự lựa chọn với các dòng xe hybrid (Ảnh minh họa)

Đơn cử như tại thị trường Việt Nam, trong 2 thập kỷ gần đây chứng kiến rất nhiều cuộc đổ bộ của các thương hiệu xe châu Âu, châu Á… nhưng số thương hiệu trụ lại được chỉ đếm trên đầu ngón tay. Sau tất cả, khách hàng bình dân vẫn chỉ thích Toyota, Ford, Mazda, Kia, Hyundai hay một vài thương hiệu xe sang từ Đức như Mercedes, BMW… dành cho khách hàng cao cấp hơn. Các thương hiệu khác nếu có, cũng là không đáng kể.

CEO Sài Gòn Ford thừa nhận, ô tô với người Việt là một tài sản lớn nên tâm lý khách hàng rất ngại thử cái mới. Đây cũng là một thử thách lớn với các thương hiệu mới khi gia nhập thị trường. Các dòng xe thuần điện của BYD (thương hiệu nổi tiếng của Trung Quốc) bùng nổ doanh số tại thị trường Thái Lan và nhưng tại Việt Nam thì chưa như kỳ vọng, là một ví dụ điển hình.

Cuộc chơi của các dòng xe hybrid

Theo ông Thân, có nhiều lý do khiến xe điện chưa thể chiếm lĩnh thị trường ngay được, mà rõ ràng nhất là hạ tầng, con người và tâm lý tiêu dùng.

Về hạ tầng, hệ thống trạm sạc và các trung tâm bảo dưỡng, sửa chữa của nước ta vẫn chưa thể hoàn thiện trong ngày một, ngày hai để đáp ứng ngay nhu cầu cho sự bao phủ của ô tô điện.

Người Việt có thói quen sử dụng ô tô di chuyển đoạn đường xa cho mục đích công việc hằng ngày hoặc di chuyển ngoại tỉnh. Trong khi đó, xe điện chỉ chạy được trung bình khoảng 300 - 500km. Vì vậy, nếu dùng xe thuần điện thì cường độ sạc phải liên tục, trong khi không thể bố trí trạm sạc tại nhà mà phải dùng trạm công cộng thì khá bất tiện. Hơn nữa, nếu xe di chuyển đến những nơi chưa bố trí trạm sạc thì lại rất khó khăn. Hệ thống trạm sạc hiện nay chỉ mới có thương hiệu Vinfast là đầu tư trạm sạc tương đối ở các địa phương.

Chính vì lẽ đó, tâm lý khách hàng mua ô tô thuần điện hiện này chỉ dùng di chuyển cự li ngắn trong đô thị, mang tính trải nghiệm là chính. Trong khi việc đầu tư bố trí trạm sạc để đáp ứng đủ nhu cầu là không phải dễ dàng tại các đô thị lớn vốn rất chật chội như Hà Nội hay Tp.HCM.

Những yếu tố này đang tác động đến tâm lý, hành vi tiêu dùng của khách hàng. Nhiều người dù rất muốn thay đổi sang ô tô thuần điện vì mục tiêu môi trường, song vẫn “nâng lên, đặt xuống” vì không tiện dụng.

Toyota đang tiên phong đa dạng các dòng xe hydrid tại thị trường Việt Nam

Toyota đang tiên phong đa dạng các dòng xe hydrid tại thị trường Việt Nam.

Ngoài ra, vấn đề sau bán hàng còn là một thử thách thực sự với ô tô thuần điện tại Việt Nam. Chúng ta chưa làm chủ được công nghệ cốt lõi bao gồm: Pin, chip và phần mềm. Cho đến thời điểm này, hầu hết các trường đại học, cao đẳng có chuyên ngành kỹ thuật ô tô vẫn chưa có một chương trình đào tạo bài bản nào về ô tô thuần điện. Nếu có, chỉ một số trung tâm hoặc các khóa đào tạo ngắn hạn mang tính chuyển giao công nghệ của các hãng. Mà nói đến nhân lực, không thể nhanh được, đó là quá trình.

“Không có nhân lực, thiếu nhân lực, chúng ta lấy gì phục vụ khách sau bán hàng. Nếu xe hư, phát sinh lỗi hệ thống, lỗi phần mềm… chúng ta xử lý thế nào. Quá trình này xe phải nằm ở xưởng dịch vụ để chờ, khách hàng chắc chắn rất khó chịu? Dịch vụ sau bán hàng quan trọng không kém gì việc sản xuất một chiếc xe!”, ông Thân chia sẻ.

Vì những lý do trên, ông Thân đánh giá, ít nhất trong 5 năm tới, ô tô hybrid sẽ bùng nổ doanh số và chiếm lĩnh thị trường. Xe hybrid đã có từ lâu và không khác nhiều so với xe sử dụng động cơ xăng hay diesel nên hoàn toàn có thể sử dụng chung hạ tầng sẵn có. Hơn nữa, xe hybrid thế hệ mới được các hãng tung ra thị trường có giá rất phải chăng và tương lai chắc chắn sẽ còn giảm nữa. Nếu như trước đây phải bỏ ra từ 1,5 tỷ đồng mới có thể sở hữu một chiếc xe hydrid thì giờ đây chỉ từ 500 triệu đồng, khách hàng đã có ngay chiếc ô tô hybrid vừa tiết kiệm nhiên liệu, giảm khí thải bảo vệ môi trường, vừa tiện dùng.

“Còn ô tô điện, dĩ nhiên vẫn sẽ phát triển vì đó là khát vọng của chúng ta nhưng điểm chạm của nó sẽ là đâu đó ở tương lai khi chúng ta thực sự làm chủ được công nghệ cốt lõi, khi chúng ta sẵn sàng về mặt con người thông qua những chương trình đào tạo!”, ông Thân khép lại những chia sẻ với Tạp chí Tài chính Doanh nghiệp.

Mỹ và Trung Quốc là 2 cường quốc nắm giữ công nghệ cốt lõi của ô tô thuần điện. Đây cũng là 2 nước có ngành ô tô điện phát triển mạnh mẽ nhất. Nhiều hãng ô tô điện từ Trung Quốc đã giới thiệu sản phẩm ra khắp các nước châu Á, trong đó có Việt Nam. Tuy vậy, Vinfast, một thương thuần Việt mới là “ông vua” tại thị trường nội địa và không hề kém cạnh khi đã có những sản phẩm đầu tiên tiến ra thị trường quốc tế.

Võ Nguyễn