Canh rêu suối - hương vị thanh mát của núi rừng
Ẩm thực Việt Nam vô cùng phong phú và đa dạng, mỗi vùng miền đều có những món ăn đặc trưng, gắn liền với thiên nhiên và đời sống con người. Món canh rêu suối là món ăn dân dã nhưng mang đậm hương vị của núi rừng, được nhiều đồng bào dân tộc thiểu số như Tày, Nùng ở các tỉnh miền núi phía Bắc sử dụng.
Rêu suối là một loại thực vật mọc tự nhiên trên các phiến đá ở suối, thường phát triển mạnh vào mùa mưa khi nước dâng cao và sạch. Người dân miền núi từ lâu đã biết tận dụng loại thực phẩm này để chế biến thành nhiều món ăn ngon, trong đó có canh rêu suối. Rêu suối không chỉ là một nguyên liệu ẩm thực mà còn được xem như một vị thuốc quý của thiên nhiên. Theo kinh nghiệm dân gian, rêu suối có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, bổ sung khoáng chất và giúp làm mát cơ thể. Vì vậy, đây là món ăn rất được ưa chuộng vào những ngày hè nóng bức hoặc khi cần bồi bổ sức khỏe.
Tuy nhiên, không phải loại rêu nào cũng có thể ăn được. Người dân miền núi thường chỉ thu hái rêu tươi ở những con suối có nước trong, chảy xiết, tránh những nơi nước tù đọng vì rêu ở đó có thể chứa tạp chất và không đảm bảo vệ sinh. Sau khi hái về, rêu suối phải được sơ chế kỹ càng để loại bỏ cát, đất bám trên bề mặt trước khi đưa vào chế biến.
Để nấu được một nồi canh rêu suối thơm ngon và bổ dưỡng, công đoạn sơ chế rêu đóng vai trò vô cùng quan trọng. Rêu suối thường bám chặt vào đá, vì vậy sau khi hái về, người ta phải ngâm nước và vò kỹ nhiều lần để loại bỏ hết bụi bẩn và cát sạn. Một số người còn giã nhẹ hoặc vò nát để rêu mềm hơn khi nấu, giúp món canh có độ sánh tự nhiên.
Sau khi rêu đã được làm sạch, có thể kết hợp với xương hầm để tạo vị ngọt tự nhiên cho món ăn. Người ta thường hầm kỹ xương trước để lấy nước dùng đậm đà. Sau đó, cho rêu vào nấu chung. Khi canh đã chín, chỉ cần nêm nếm gia vị vừa ăn là có thể thưởng thức ngay. Canh rêu suối có một hương vị rất riêng, khác biệt hoàn toàn so với các loại canh thông thường. Khi ăn, ta sẽ cảm nhận được vị thanh mát, hơi bùi của rêu hòa quyện với vị ngọt của nước dùng, tạo nên một món ăn vừa ngon miệng vừa bổ dưỡng.

Món canh rêu suối.
Không chỉ có hương vị độc đáo, canh rêu suối còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Rêu suối giàu chất xơ, khoáng chất và các loại vitamin, giúp thanh lọc cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường sức đề kháng. Đối với những người sống ở vùng núi cao, nơi điều kiện thời tiết khắc nghiệt và nguồn thực phẩm đôi khi bị hạn chế, rêu suối trở thành một nguồn dinh dưỡng quý giá, bổ sung dưỡng chất một cách tự nhiên.
Không chỉ đơn thuần là một món ăn, canh rêu suối còn phản ánh nét đẹp trong văn hóa ẩm thực của đồng bào dân tộc miền núi. Việc hái rêu suối không chỉ là một công việc hằng ngày mà còn là một phần của đời sống gắn kết giữa con người với thiên nhiên. Vào mùa rêu, người dân thường rủ nhau ra suối hái rêu, vừa làm việc vừa trò chuyện vui vẻ. Có những gia đình còn hái rêu về phơi khô để dự trữ, sử dụng dần trong những ngày ít thực phẩm tươi.
Món canh rêu suối thường xuất hiện trong các bữa ăn gia đình, những dịp quây quần bên nhau sau một ngày lao động vất vả. Nó cũng có mặt trong những dịp lễ, tết của người dân miền núi như một biểu tượng của sự mộc mạc, chân chất nhưng đậm đà hương vị truyền thống. Dù trải qua nhiều thế hệ, canh rêu suối vẫn giữ nguyên được giá trị của nó, trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực của các dân tộc vùng cao.
Ngày nay, với sự phát triển của du lịch cộng đồng, nhiều du khách khi đến các tỉnh miền núi phía Bắc đã có cơ hội thưởng thức canh rêu suối và khám phá nét đẹp trong ẩm thực địa phương. Những người lần đầu thưởng thức món ăn này đều không khỏi bất ngờ trước hương vị đặc biệt mà nó mang lại. Sự kết hợp hài hòa giữa thiên nhiên và bàn tay khéo léo của con người đã tạo nên một món ăn không chỉ ngon mà còn rất tốt cho sức khỏe.
Anh Nguyễn Gia Hưng, du khách đến từ Hà Nội chia sẻ: Tôi thực sự ấn tượng với cách người dân ở đây tận dụng những nguyên liệu thiên nhiên để tạo nên những món ăn ngon và bổ dưỡng. Canh rêu suối không chỉ là một món ăn dân dã mà còn thể hiện sự sáng tạo và khéo léo của đồng bào dân tộc. Tôi cảm thấy may mắn khi có cơ hội trải nghiệm món ăn độc đáo như vậy.
Canh rêu suối không chỉ là một món ăn dân dã mà còn là một phần của bản sắc văn hóa miền núi, thể hiện sự sáng tạo và khéo léo của con người trong việc tận dụng những gì thiên nhiên ban tặng. Món ăn này vừa thanh mát, bổ dưỡng, vừa phản ánh nếp sống gắn bó mật thiết với tự nhiên của đồng bào dân tộc.