Cần thiết luật hóa dạy thêm, học thêm

Đại biểu Quốc hội Trần Khánh Thu (đoàn Thái Bình) phát biểu đóng góp ý kiến về dự thảo Luật Nhà giáo. (Ảnh: BÙI GIANG)

Sáng 6/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Nhà giáo.

Tại dự thảo Luật Nhà giáo được tiếp thu, chỉnh lý, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng việc học thêm là nhu cầu có thật của người học, tuy nhiên, việc ép buộc học sinh phải học thêm là không phù hợp. Theo đó, dự thảo Luật quy định cấm việc ép buộc người học tham gia học thêm dưới mọi hình thức (điểm c khoản 2 Điều 11). Bộ Giáo dục và Đào tạo có trách nhiệm quy định cụ thể về vấn đề dạy thêm, học thêm.

Cho ý kiến về nội dung này, đại biểu Trần Khánh Thu (đoàn Thái Bình) cho rằng, dự thảo luật chưa có điều khoản cụ thể rõ ràng. Cần nhìn nhận dạy thêm, học thêm xuất phát từ nhu cầu học tập của xã hội của học sinh, phụ huynh chứ không phải quy cho việc giáo viên ép học thêm. Thực tế cho thấy nhiều con em chúng ta vẫn ra các trung tâm học tiếng Anh, văn hóa, học nhạc, các môn mỹ thuật, đây là nguyện vọng chính đáng. Như vậy khi có nhu cầu của học sinh và gia đình thì giáo viên có nhu cầu dạy thêm, để có thêm thu nhập. Đây hoàn toàn là nhu cầu chính đáng và phù hợp.

“Sau 8 tiếng dạy ở trên lớp, ở trường, giáo viên hoàn toàn có thể bỏ công sức ra để dạy thêm”, đại biểu Trần Khánh Thu nêu quan điểm và nhìn nhận, việc các giáo viên từ bỏ thời gian cho gia đình để làm thêm công việc liên quan đến chuyên môn và mang lại lợi ích, tăng thêm thu nhập không có gì sai trái.

Điều quan trọng theo đại biểu Khánh Thu là chống lại khía cạnh tiêu cực, đó là lợi dụng chuyện này để ép buộc học sinh đi học, khi đó sẽ gây ra tác dụng tiêu cực khác và bản thân đại biểu cũng không chấp nhận việc giáo viên ép buộc, trục lợi từ dạy thêm.

“Cần có quy định để tổ chức các hoạt động này một cách chính thống như một loại hình dịch vụ khác và có nề nếp, có quy định. Nếu làm được như vậy sẽ hạn chế được tiêu cực”, đại biểu Trần Khánh Thu nói.

Trên cơ sở đó, đại biểu Thu đề xuất, cần quy định cấm tham gia dạy học thêm trái quy định của pháp luật. Bởi quy định không ép buộc người học thêm và tham gia học thêm dưới mọi hình thức đã được quy định từ trước đến giờ nhưng việc hạn chế dạy thêm, học thêm không đạt được kết quả như mong muốn, có nhiều hình thức không ép buộc nhưng học sinh vẫn phải tham gia các chương trình, gây áp lực cho học sinh, nhất là các bậc tiểu học.

“Do đó, việc luật hóa cấm học thêm, dạy thêm tự phát là cần thiết. Bên cạnh đó có thể quy định để giao Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng bộ quy chế dạy thêm, học thêm theo hướng công khai và xây dựng các quy chế đặc thù để hạn chế việc dạy thêm, học thêm tự phát, tràn lan, tránh lãng phí và không cần thiết”, đại biểu đề xuất.

Bày tỏ nhất trí cao với tinh thần và mục tiêu của Dự thảo Luật Nhà giáo, nhằm nâng cao vị thế, bảo đảm quyền lợi và phát triển đội ngũ nhà giáo - lực lượng nòng cốt của sự nghiệp giáo dục, song đại biểu Đặng Bích Ngọc (đoàn Hòa Bình) cho rằng, nội dung dạy thêm học thêm đã được điều chỉnh riêng tại Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT ngày 30/12/2024 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về dạy thêm, học thêm, do đó nếu đưa vào Điều 7 dự thảo Luật này sẽ chồng chéo hoặc mâu thuẫn với văn bản hiện hành. Hơn thế nữa, dạy thêm không phải là hoạt động bắt buộc, mang tính phổ quát, nên nếu đưa vào Điều 7 (quy định cốt lõi của nghề nghiệp nhà giáo) có thể làm lệch định hướng phát triển nghề nghiệp giáo viên theo hướng chuẩn mực, sư phạm.

Đại biểu Đặng Bích Ngọc (đoàn Hòa Bình) phát biểu tại Hội trường. (Ảnh: BÙI GIANG)

Nêu rõ quan điểm của ngành giáo dục hiện nay là hạn chế dạy thêm, nhất là trong bối cảnh đổi mới giáo dục phổ thông và học tập tích cực, đại biểu đề nghị không hợp pháp hóa việc dạy thêm tràn lan, đồng thời vẫn ghi nhận thực tế nghề nghiệp, giữ được tính pháp lý và định hướng đạo đức.

Theo đó, đại biểu đề nghị bổ sung thêm điểm e tại khoản 2 Điều 7 như sau: "Các hoạt động dạy học ngoài chương trình chính khóa, bao gồm bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu, dạy học bổ trợ ngoài giờ theo đúng quy định của pháp luật, cũng được coi là một phần của hoạt động nghề nghiệp khi bảo đảm đúng mục đích giáo dục, không vụ lợi và tuân thủ quy định quản lý dạy thêm, học thêm hiện hành".

Theo đại biểu Tô Văn Tám (đoàn Kon Tum), đây là vấn đề xã hội rất quan tâm. Vừa qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có thông tư quy định cấm dạy thêm, học thêm nhưng nhiều dư luận còn băn khoăn.

Đại biểu phân tích: Nếu như chúng ta thấy chương trình và lượng kiến thức trong chương trình mà học viên nắm được ngay trên lớp hoặc về nhà học thêm một chút nữa có thể hiểu được bài thì không có chuyện học thêm, nhưng vì chưa nắm được nên phải học thêm.

“Liệu có phải chương trình và lượng kiến thức trong chương trình của ta hiện nay có nặng quá không?. Vì không hiểu được nên mới phải học thêm, do đó đề nghị nên rà soát chương trình và lượng kiến thức trong chương trình đã hợp lý chưa, có nặng quá không?”, đại biểu đặt vấn đề.

Tranh luận sau đó, đại biểu Nguyễn Quang Huân (đoàn Bình Dương) cho rằng, rất khó để quy định như thế nào về “gợi ý” học thêm trong luật. Do đó, cần có bộ quy tắc ứng xử riêng của nhà giáo để giải quyết vấn đề này.

Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Nhà giáo. (Ảnh: BÙI GIANG)

Liên quan đến chính sách thu hút, trọng dụng đối với nhà giáo, đại biểu Mai Văn Hải (Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Thanh Hóa) nhấn mạnh, đây là những chính sách rất quan trọng trong bối cảnh chúng ta đang thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện về giáo dục, là chính sách trụ cột để vừa thu hút người tài, vừa thu hút giáo viên cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn. Vì vậy, đại biểu cho rằng nên quy định phải chặt chẽ, khả thi, tránh được việc trục lợi chính sách.

“Tôi đề nghị đối tượng cần phải được quy định rõ hơn, cần phải đưa đối tượng là sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, nên có quy định tiêu chí để xác định người có trình độ cao, người có tài năng, người có năng khiếu đặc biệt, người có kỹ năng nghề cao để xác định đối tượng ưu tiên”, đại biểu đề xuất.

Đại biểu Bế Trung Anh (đoàn Trà Vinh) đề nghị Quốc hội không chỉ là phê chuẩn luật này, mà còn phải nỗ lực điều chỉnh để luật sâu sắc hơn nữa, gần với thực tiễn hơn nữa, khiến nhà giáo không phải lo cơm áo gạo tiền, khiến họ được tự hào với nghề của mình, toàn tâm toàn ý vào việc dạy dỗ. Bởi vì nhà giáo là người tạo dựng không gian sáng tạo, hệ sinh thái nhân văn, từ đó tri thức được khai phóng, bản sắc dân tộc được lan tỏa, để rồi tự chủ vươn mình.

THU HẰNG