Cách khắc phục tình trạng 'não cá vàng' ở người trẻ

Cụm từ “não cá vàng” ngày càng trở nên quen thuộc trong đời sống hằng ngày, đặc biệt là trong giới trẻ. Thuật ngữ này thường được dùng để mô tả tình trạng hay quên, đãng trí, thiếu tập trung... những biểu hiện vốn thường gắn liền với người lớn tuổi. Tuy nhiên, thực tế cho thấy hiện tượng “não cá vàng” đang ngày càng phổ biến ở người trẻ.

Ảnh minh họa/ Nguồn Internet

Vậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này và chúng ta cần làm gì để khắc phục?

Hiện tượng “não cá vàng” là gì?

“Não cá vàng” là cách nói vui để mô tả tình trạng suy giảm trí nhớ ngắn hạn, thường biểu hiện qua việc nhanh chóng quên những việc vừa xảy ra, khó tập trung, nhầm lẫn trong lời nói hoặc hành động. Người bị “não cá vàng” thường hay quên lịch trình, để quên đồ, quên tên người, hoặc đôi khi đang nói chuyện lại quên mất mình định nói gì.

Mặc dù không phải là một bệnh lý chính thức trong y học, nhưng nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên, nó có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến học tập, công việc và chất lượng cuộc sống.

Nguyên nhân gây ra tình trạng “não cá vàng” ở người trẻ

Áp lực và căng thẳng kéo dài (stress)

Nhiều bạn trẻ ngày nay đối mặt với áp lực từ học hành, thi cử, công việc và kỳ vọng xã hội. Stress kéo dài làm cơ thể tiết ra hormone cortisol, chất có thể ảnh hưởng tiêu cực đến vùng hippocampus, nơi lưu giữ ký ức và điều phối trí nhớ.

Lối sống thiếu khoa học

Thức khuya, ngủ không đủ giấc, ăn uống không điều độ và lười vận động là những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng của não. Ngủ ít làm suy giảm khả năng xử lý thông tin và ghi nhớ.

Lệ thuộc vào công nghệ:

Sự tiện lợi của smartphone, máy tính và mạng xã hội khiến não bộ ít phải ghi nhớ thông tin. Việc quá lệ thuộc vào các thiết bị thông minh làm giảm khả năng tập trung và ghi nhớ tự nhiên.

Thiếu hụt dinh dưỡng

Các chất như vitamin B12, omega-3, sắt và kẽm có vai trò quan trọng trong hoạt động của não bộ. Thiếu hụt các vi chất này có thể làm giảm hiệu suất nhận thức.

Thiếu vận động và tiếp xúc xã hội

Lối sống ít vận động và hạn chế giao tiếp xã hội, nhất là sau đại dịch COVID-19, khiến não bộ ít được kích thích, từ đó làm giảm sự linh hoạt trong tư duy và trí nhớ.

Cách khắc phục tình trạng “não cá vàng”

Thiết lập lối sống lành mạnh

Ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi đêm.

Ăn uống đầy đủ dưỡng chất, tăng cường rau xanh, cá, các loại hạt.

Hạn chế đường, thực phẩm chế biến sẵn và chất kích thích.

Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày để tăng cường lưu thông máu lên não.

Tăng cường rèn luyện trí não

Đọc sách, học ngoại ngữ, chơi các trò chơi trí tuệ như sudoku, cờ vua, giải đố.

Học cách ghi nhớ bằng sơ đồ tư duy hoặc kỹ thuật ghi nhớ

Tập viết nhật ký hoặc liệt kê công việc để luyện tư duy có hệ thống.

Giảm lệ thuộc vào công nghệ

Dành thời gian không công nghệ mỗi ngày để não bộ được nghỉ ngơi.

Ghi chú bằng tay thay vì ghi chú điện tử.

Rèn luyện thói quen nhớ số điện thoại, địa chỉ, danh sách cần làm.

Quản lý stress hiệu quả

Thực hành thiền, yoga hoặc các bài tập hít thở sâu để giải tỏa căng thẳng.

Phân chia thời gian làm việc, nghỉ ngơi hợp lý.

Tìm đến chuyên gia tâm lý nếu stress kéo dài hoặc cảm thấy mất kiểm soát.

Trương Hiền