Các biến chứng do viêm VA ở trẻ

Viêm VA là tình trạng sùi vòm mũi họng do vi khuẩn, virus tấn công khiến người bệnh dễ mắc bệnh đường hô hấp, gây biến chứng lên cơ quan khác, khiến tinh thần, thể chất trẻ bị ảnh hưởng.

Nguyên nhân gây viêm VA

Từ lúc trẻ chào đời VA đã hình thành nhưng đến 6 tháng tuổi mới bắt đầu phát triển để làm nhiệm vụ miễn dịch. Do đó trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi rất dễ bị bệnh, nhất là khi thời tiết chuyển mùa lạnh, không khí ẩm, mưa phùn sẽ tạo điều kiện để virus phát triển.

Triệu chứng viêm VA

Viêm VA cấp tính: Có biểu hiện nghẹt mũi cả 2 bên khiến trẻ thở khó khăn, phải há miệng để thở, khi thở có tiếng khò khè, khụt khịt. Trẻ nhỏ nếu khó thở có thể bỏ bú hoặc bú ngắt quãng. Sau khi ngạt mũi thì trẻ bắt đầu ho do dịch từ mũi chảy xuống họng. Hơi thở có mùi hôi. Trẻ biếng ăn, quấy khóc. Một số trẻ còn xuất hiện dấu hiệu rối loạn tiêu hóa như đau bụng, nôn trớ, đi ngoài phân lỏng... Trong các đợt viêm cấp có thể xuất hiện sốt từ 38 - 39 độ C. Thậm chí trẻ có thể nghe kém do tắc vòi nhĩ. Trẻ cần đến bệnh viện sớm để điều trị, tránh để bệnh phát triển thành mạn tính.

Viêm VA mạn tính: Do bệnh VA từ dạng cấp tính tái phát nhiều lần. Lúc này VA bị xơ hóa nên trẻ thường chảy mũi, dịch mũi khi trong khi đục, hay chảy mũi xanh kéo dài. Ngủ không được nên trẻ sẽ quấy khóc, ngủ ngáy và có thể xuất hiện những cơn ngừng thở khi ngủ. Thậm chí trẻ bị biến chứng dẫn đến rối loạn phát triển khối xương mặt.

Trẻ nào cũng có thể mắc viêm VA, tuy nhiên trẻ hay mắc viêm VA là do suy yếu sức đề kháng nên bạch cầu không đủ sức chống lại vi khuẩn xâm chiếm VA. Tự ý dùng thuốc kháng sinh không theo chỉ định của bác sĩ dẫn đến kháng thuốc, trẻ mắc VA uống thuốc mà không khỏi, khiến bệnh kéo dài hoặc tái đi tái lại. Áp dụng các mẹo chữa VA dân gian, không khoa học sẽ khiến bệnh nặng hơn.

VA vốn tạo ra các chất màng bao bọc nó nên khi trẻ bị bệnh thì màng này sẽ ngăn chặn tác dụng của thuốc. Do đó, việc sử dụng thuốc không đúng chỉ định sẽ ảnh hưởng kết quả điều trị.

Viêm VA là bệnh thường gặp ở trẻ từ 1 – 6 tuổi.

Các biến chứng do viêm VA gây ra

Bệnh VA thường xuyên tái phát sẽ khiến trẻ chậm phát triển về thể chất và tinh thần.

Biến chứng ở tai: Trẻ dễ viêm tai giữa, viêm tai ứ mủ, viêm xương chũm cấp do dịch viêm ở mũi lan vào tai thông qua lỗ vòi tai. Trẻ bị biến chứng ở tai sẽ ảnh hưởng đến thính lực, khả năng phát triển ngôn ngữ, học tập.

Biến chứng ở mũi xoang: Viêm tấy tổ chức hốc mắt, viêm thanh quản, khí quản, phế quản, viêm phổi, ngủ ngáy và cơn ngưng thở khi ngủ.

Dị dạng sọ mặt: Trẻ thường xuyên thở bằng miệng nên mũi ít hoạt động hơn. Nếu tình trạng này kéo dài nhiều năm khiến chóp mũi trở nên nhỏ hơn, mũi tẹt, trán dô, mặt dài, hàm trên vẩu, hàm dưới hẹp, không thể khép miệng, vẻ mặt kém lanh lợi do tình trạng thiếu oxy kéo dài. Các dấu hiệu này có thể không xuất hiện đầy đủ khi trẻ mắc bệnh và rất dễ nhầm lẫn với các bệnh viêm đường hô hấp trên khác.

Lời khuyên thầy thuốc

Trường hợp VA bị viêm nhẹ thì không cần phải điều trị bằng thuốc, chỉ cần chăm sóc dinh dưỡng tối đa, nâng cao thể trạng để tăng sức đề kháng là trẻ sẽ hết bệnh. Cha mẹ cần thường xuyên rửa mũi bằng nước muối sinh lý 0,9% rồi hỷ mũi sạch (nếu trẻ nhỏ thì hút mũi), giữ vệ sinh và ủ ấm cho trẻ.

Trường hợp trẻ bị Viêm VA cấp hoặc nặng thì cần đưa trẻ đến khám chuyên khoa Tai Mũi Họng ngay để được điều trị kịp thời như: Dùng thuốc kháng sinh, kháng viêm, kháng dị ứng, hạ sốt, giảm đau.

Trường hợp trẻ bị VA nặng, nghẹt mũi hoàn toàn, có thể bị biến chứng thì bác sĩ Tai Mũi Họng sẽ can thiệp bằng phẫu thuật nạo VA.

Sau khi trẻ nạo VA xong có thể được về luôn trong ngày. Khi về nhà thì phụ huynh phải theo dõi và chăm sóc trẻ cẩn thận như: trẻ phải được nghỉ ngơi hoàn toàn trong 24 giờ sau nạo VA, những ngày sau đó ăn cháo loãng và uống sữa, uống thuốc theo đơn của bác sĩ.

Để phòng ngừa viêm VA cho trẻ, cha mẹ cần xây dựng và duy trì chế độ ăn uống lạnh mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng để cơ thể trẻ được bổ sung đầy đủ dưỡng chất, tăng sức đề kháng.

Giữ vệ sinh vùng mũi họng để ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập gây ra các bệnh lý tai mũi họng.

Giữ ấm vùng đầu, cổ, ngực, hai bàn chân cho trẻ khi trời lạnh, đặc biệt là trong giai đoạn chuyển mùa.

Giữ vệ sinh môi trường sống, hạn chế để trẻ tiếp xúc với khói bụi, hóa chất…

Thăm khám ngay với bác sĩ chuyên khoa khi xuất hiện các triệu chứng tai mũi họng.

BS. Trần Anh Tuấn