Bếp mẹ mùa xuân

Khung cảnh yên bình bên gian bếp ấm của mẹ

Những ngày xuân quê nhà, có khung cảnh nào thanh bình hơn một sớm mai trong veo, làn khói lam la đà bay lên từ gian bếp đượm đầy hương Tết.

Trong làn nắng lành lạnh riêng có của mùa xuân, bầy sẻ huyên náo gọi nhau chuyền từ mái ngói xuống mảnh sân thơm bềnh bồng hoa cỏ. Có gì nhẹ nhõm hơn sau một giấc ngủ không gợn chút bộn bề, mở mắt tỉnh dậy đã là năm mới.

Rồi nấn ná ngồi lặng trong gian bếp của mẹ, nghe giữa hồn mình những hồi chuông ký ức ngân nga.

Mải miết rong ruổi suốt bốn mùa, neo mình nơi phố xá, đường xa, ta chỉ mong mỗi mùa xuân được trở về căn nhà thơ ấu, sưởi ấm những ngón tay trên bếp lửa bàng bạc dấu tro tàn. Cái chạn gỗ ở góc bếp cất giữ bao mùi vị năm tháng. Dáng hình cũ kỹ gợi ta nhớ thuở mình còn nhỏ tựa chú chim non, tan học về nhà, nhón chân tìm cơm nguội, khúc cá kho mẹ để dành.

Mỗi độ tháng chạp, mẹ chuẩn bị đủ đầy hành tiêu, mắm muối, xếp ngay ngắn trong chiếc chạn gỗ. Bao lá khô để nhóm lửa mẹ gom cho thật đầy. Những hòn than vuông vức bên chồng củi còn thơm mùi nhựa cây. Mẹ bảo mấy ngày Tết trong nhà không được thiếu lửa. Xấp lá chuối mềm mại mẹ cắt từ vườn trước nhà, đặt cạnh nồi nếp thơm trắng ngần. Bó lạt vót mỏng, tất cả được mẹ sửa soạn cho ngày 30 Tết gói bánh, đêm giao thừa lục bục tiếng lửa reo.

Quãng cuối tháng chạp, gian bếp ấm sẽ sực nức mùi hương bánh mứt từ bàn tay mẹ gọi Tết về. Những chiếc bánh vàng ươm, nở bung tựa đóa hoa xuân, đầm đậm vị ngọt dân dã và béo thơm vị trứng gà.

Bánh được mẹ xếp trong một chiếc khay nhiều ô nhỏ, bên cạnh mứt dừa, mứt gừng. Khách đến chơi được mẹ mời bằng khay bánh mứt đẫm vị ngọt bùi xứ sở, nhấm nháp cùng trà nóng, lênh loang hơi khói ấm êm. Chiếc bàn kê cạnh khung cửa sổ mở ra những vạt nắng đầu xuân bát ngát. Trước thềm nhà, chậu hoa vạn thọ khéo vẽ màu xuân lên những cánh vàng, khe khẽ bông đùa cùng ngọn gió chớm mùa thanh tân. Bóng hình xuân hây hẩy dưới mái nhà còn vương những sợi rơm khô chim gắp về làm tổ. Đáy mắt người lấp lánh những ánh an vui, hướng ra khoảng sân nhà như được tráng lên một lớp nắng mật, nghiêng nghiêng bóng lá…

Tuổi thơ nhiều người gắn liền với gian bếp ấm cúng của mẹ đón Tết, vui xuân

Ta đã lớn lên từ những ấm áp nguyên sơ trong gian bếp của mẹ. Để rồi nhận ra, có góc trời nào trên thế gian này cho ta nương náu an lòng hơn chốn ấy. Ánh lửa gian bếp ấy cũng chính là nguồn cội, một quầng sáng mênh mông vẽ ra con đường cho ta trở về quê mẹ, trở về với lòng ta trong thăm thẳm nhớ quên và thác ghềnh dâu bể. Mùa xuân, ta bồi hồi nhận ra những sợi khói bếp phiêu diêu lạc vào tóc mẹ, tự lúc nào đã ở lại đan thành bao sợi thời gian.

Trong nỗi rưng rưng ấy, ta đã gặp lại những dòng thơ cũ in trong tâm tưởng mãi khôn nguôi: “Áo mẹ hai mùa bạc màu nước mắt. Ta là cánh chim cả đời nhớ mẹ. Ta là cánh chim lưu lạc quay về”…

THIÊN VĂN