Xử lý dứt điểm các dự án 'treo' nhiều năm ở thành phố Gia Nghĩa

Toàn cảnh khu vực dự kiến triển khai dự án khu thương mại dịch vụ thuộc khu vực sân bay Gia Nghĩa (cũ) sau gần 15 năm quy hoạch. Ảnh: Hưng Thịnh/TTXVN

Gần 15 năm chung sống với dự án “treo”

Đầu năm 2024, ông Phan Quốc Quế ở tổ dân phố 2, phường Nghĩa Thành, thành phố Gia Nghĩa nộp hồ sơ đăng ký biến động và phân chia tài sản chung của hộ gia đình. Khu đất gia đình ông Quế có nhu cầu thực hiện thủ tục có diện tích hơn 300 m2.

Sau khi tiếp nhận hồ sơ, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai thành phố Gia Nghĩa đã thông báo từ chối giải quyết hồ sơ. Nguyên nhân là do thửa đất này đã được UBND thành phố Gia Nghĩa ban hành thông báo thu hồi đất làm dự án khu thương mại dịch vụ thuộc khu vực sân bay Gia Nghĩa (cũ) vào năm 2010.

Đến tháng 5/2024, gia đình ông Quế tiếp tục nộp hồ sơ lên Bộ phận Một cửa của UBND thành phố Gia Nghĩa để làm thủ tục đăng ký biến động và thế chấp quyền sử dụng đất. Một lần nữa, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai thành phố Gia Nghĩa từ chối giải quyết hồ sơ với lý do tương tự.

Theo ông Quế, gia đình ông vào Đắk Nông lập nghiệp và cư trú tại khu vực nay là thành phố Gia Nghĩa đã hơn 50 năm. Tháng 6/2010, tức 15 năm trước, UBND thành phố Gia Nghĩa ban hành thông báo số thu hồi hơn 40 ha đất để thực hiện dự án khu thương mại dịch vụ thuộc khu vực sân bay Gia Nghĩa. Thành phố dự kiến sẽ thực hiện các bước để phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trong năm 2010. Mảnh đất, ngôi nhà của ông Quế nằm trong diện thu hồi đã được gia đình ông tạo dựng từ năm 1993.

Đến tháng 12/2011, UBND thành phố Gia Nghĩa ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại dự án này. Gia đình ông Quế được bồi thường hơn 560 triệu đồng và bố trí một lô tái định cư. Tuy nhiên, kể từ đó đến nay, UBND thành phố Gia Nghĩa chưa tiến hành bồi thường, thu hồi đất, trong khi các quyền liên quan tới sử dụng, thế chấp, biến động, sang nhượng đất đai của gia đình cũng bị “treo”.

Được biết, có gần 170 hộ dân có đất thuộc diện thu hồi để triển khai dự án khu thương mại dịch vụ thuộc khu vực sân bay Gia Nghĩa; trong đó, có 75 hộ đã được kiểm kê và ban hành các quyết định thu hồi đất từ năm 2011. Còn lại (93 hộ) chưa được kiểm kê, lập hồ sơ bồi thường giải phóng mặt bằng. Đất đai, nhà cửa và các quyền liên quan của gần 170 hộ dân cũng bị “treo” 15 năm nay.

Theo các ngành chức năng tỉnh Đắk Nông, sau khi UBND thành phố Gia Nghĩa ban hành các quyết định thu hồi đất, dự án khu thương mại dịch vụ thuộc khu vực Sân bay Gia Nghĩa (từ năm 2018 được đổi tên thành dự án khu đô thị mới Nghĩa Thành - PV) không triển khai, nguyên nhân là nhà đầu tư không đủ năng lực tài chính, kế đó là vướng mắc liên quan tới đấu thầu, đấu giá quyền sử dụng đất. Đến cuối năm 2022, UBND tỉnh Đắk Nông đã trình và được HĐND cùng cấp đồng ý đưa dự án ra khỏi danh mục thu hồi đất.

Thiệt hại “kép” khi dự án chậm triển khai

Dự án Khu đô thị mới tổ 4, phường Nghĩa Đức, thành phố Gia Nghĩa được UBND tỉnh Đắk Nông phê duyệt năm 2020. Dự kiến, dự án được triển khai trên khu đất hơn 70 ha; trong đó, ngoài phần đất do nhà nước quản lý, ngành chức năng xác định phải thu hồi hơn 57 ha đất của 134 hộ dân.

Nhà cửa của một số hộ dân tại khu vực dự kiến triển khai Khu đô thị mới số 3 (phường Nghĩa Trung, thành phố Gia Nghĩa). Ảnh: TTXVN phát

Vào năm 2022, UBND thành phố Gia Nghĩa đã phê duyệt kế hoạch thu hồi đất và tiến hành điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm. UBND thành phố Gia Nghĩa có kế hoạch giải phóng mặt bằng, thu hồi đất để bàn giao cho nhà đầu tư thực hiện dự án ngay trong năm 2022, nhưng đến nay, việc giải phóng mặt bằng vẫn chưa được thực hiện. Theo UBND thành phố Gia Nghĩa, việc kiểm kê, lập hồ sơ đền bù tại dự án gặp khó khăn do có sự sai khác vị trí thực tế sử dụng và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được cấp. Việc xác định giá đất cụ thể của dự án cũng gặp khó khi không có đơn vị nào tham gia dù ngành chức năng thành phố Gia Nghĩa đã nhiều lần mời.

Dự án chậm triển khai đã gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống người dân; trong đó, vào năm 2022, khi chính quyền vận động dừng chăm sóc cây trồng để phục vụ công tác thu hồi đất, nhiều hộ dân làm theo nên vườn cây héo úa, chết dần. Việc thu hồi sau đó không được tiến hành theo kế hoạch, trong khi giá cả nông sản lên cao và người dân mất luôn nguồn thu nhập do vườn cây bị bỏ bê, không chăm sóc.

Tương tự, các dự án Khu đô thị mới số 3 (phường Nghĩa Trung, thành phố Gia Nghĩa) cũng đang nằm “trên giấy” suốt nhiều năm triển khai. Dự án thuộc danh mục thu hồi đất do HĐND tỉnh Đắk Nông thông qua cuối năm 2018, có tổng diện tích sử dụng hơn 56 ha với tổng kinh phí hơn 500 tỷ đồng, dự kiến xây dựng, hoàn thành vào cuối năm 2021, nhưng tới nay, dự án này vẫn chưa thực hiện được công tác giải phóng mặt bằng.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Đắk Nông, thời gian qua, UBND thành phố Gia Nghĩa đã kêu gọi nhiều dự án đầu tư xây dựng khu đô thị mới. UBND tỉnh Đắk Nông cũng đã đưa một số dự án này vào các dự án trọng điểm về giải phóng mặt bằng nhưng tiến độ thực hiện rất chậm.

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là công tác quản lý Nhà nước về đất đai lưu trữ qua các thời kỳ không đầy đủ hoặc thiếu tính chính xác, ảnh hưởng tới quá trình xác nhận hồ sơ làm căn cứ áp dụng chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Thêm nữa, một số dự án thực hiện trình tự thu hồi đất không bảo đảm quy định. Một số dự án không bố trí kinh phí một lần để chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ. Phần lớn người dân trong vùng dự án không đồng thuận với việc thực hiện các dự án nên thiếu hợp tác. Trong khi đó, một số sở, ngành, chủ đầu tư và cả cán bộ thực thi nhiệm vụ giải phóng mặt bằng còn đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, gây kéo dài thời gian thực hiện.

Chỉ đạo xử lý đến nơi đến chốn

Cuối năm 2024, Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Nông đã ban hành báo cáo kết quả giám sát việc triển khai, thực hiện các Nghị quyết Hội đồng nhân dân tỉnh về danh mục các dự án thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng trên địa bàn tỉnh Đắk Nông từ năm 2015-2023.

Theo đó, căn cứ trên kết quả giám sát, HĐND tỉnh Đắk Nông đề nghị UBND cùng cấp chỉ đạo UBND các huyện, thành phố phối hợp với Sở Tài nguyên Môi trường (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) khẩn trương rà soát danh mục dự án đã quá 3 năm chưa triển khai để trình HĐND tỉnh đưa ra khỏi danh mục các dự án thu hồi đất, nhằm đảm bảo quyền lợi cho người dân trong vùng dự án

HĐND tỉnh Đắk Nông cũng kiến nghị UBND cùng cấp tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện các dự án thu hồi đất; trong đó có các dự án khu đô thị, khu dân cư, để kịp thời chấn chỉnh, chỉ đạo kiểm điểm làm rõ trách nhiệm các đơn vị, địa phương để xảy ra sai sót trong quá trình triển khai, thực hiện. Đối với các vướng mắc liên quan tới giải phóng mặt bằng, cần làm chặt chẽ, quyết liệt để vừa đảm bảo quyền lợi của người dân, vừa đảm bảo tiến độ triển khai các dự án.

Đối với dự án Khu đô thị mới Nghĩa Thành, HĐND tỉnh Đắk Nông đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành phối hợp với UBND thành phố Gia Nghĩa tham mưu xử lý dứt điểm các tồn tại, vướng mắc của dự án theo đúng quy định. Nhưng tới nay, dự án vẫn chưa thực sự được giải quyết đến kết quả cuối cùng.

Liên quan tới việc xử lý các dự án “treo”, ngày 29/4 vừa qua, ông Lê Trọng Yên, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Đắk Nông đã ký quyết định về việc giải quyết dứt điểm khu tái định cư 24 ha tại phường Nghĩa Trung, thành phố Gia Nghĩa. Đây là khu tái định cư đã bị “treo” 15 năm qua, gây ảnh hưởng đến đời sống, quyền lợi của hàng trăm hộ dân.

Theo đó, UBND tỉnh Đắk Nông thống nhất không tiếp tục thực hiện khu tái định cư 24 ha tại phường Nghĩa Trung, thành phố Gia Nghĩa; đồng thời, giao UBND thành phố Gia Nghĩa thông báo rộng rãi tới các hộ dân và thực hiện các thủ tục hủy bỏ các quyết định thu hồi đất, hủy bỏ phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư đã được phê duyệt.

UBND tỉnh Đắk Nông cũng giao UBND thành phố Gia Nghĩa tiếp tục xử lý các kiến nghị, khiếu nại của người dân theo quy định. Đồng thời quản lý, sử dụng đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt.

Hưng Thịnh (TTXVN)