Xây dựng nông thôn xanh - sạch - đẹp

Tuyến đường sáng - xanh - sạch - đẹp tại xã Bình Lộc, TP.Long Khánh. Ảnh: B.Nguyên

Để hình thành được những làng quê đáng mơ ước, an toàn, sạch đẹp, các xã NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu phải thực hiện đồng bộ các tiêu chí về sáng - xanh - sạch - đẹp và phải chuyển đổi sang sản xuất an toàn để bảo vệ môi trường nông thôn.

* Đặt yêu cầu cao về môi trường

Theo các bộ tiêu chí NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025, các tiêu chí về môi trường đặt ra cao như: Tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt và chất thải rắn không nguy hại được thu gom, xử lý theo quy định đạt 100%. Tỷ lệ hộ gia đình thực hiện thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt bằng biện pháp phù hợp, hiệu quả đạt 100%. Tỷ lệ hộ gia đình thực hiện phân loại chất thải rắn tại nguồn đạt từ 50% trở lên. Tỷ lệ chất thải nhựa phát sinh trên địa bàn được thu gom, tái chế, xử lý theo quy định đạt tỷ lệ 100%.

Các yêu cầu về môi trường với bộ tiêu chí NTM kiểu mẫu giai đoạn mới tiếp tục đặt ra các chỉ tiêu cao hơn như: Có mô hình bảo vệ môi trường hoạt động thường xuyên, hiệu quả, thu hút được sự tham gia của cộng đồng. Tất cả hộ chăn nuôi có chuồng trại đảm bảo vệ sinh môi trường. Từ 98% trở lên tỷ lệ hộ dân xây dựng cảnh quan nơi ở xanh - sạch - đẹp; trên 90% trở lên tỷ lệ hộ dân thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn.

Thời gian qua, Đồng Nai có rất nhiều mô hình xã NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu thực hiện tốt về tiêu chí môi trường, những tuyến đường sáng - xanh - sạch - đẹp không ngừng được nhân rộng. Tuy nhiên, để thực hiện một cách đồng bộ tất cả các tiêu chí, chỉ tiêu về môi trường không phải là điều dễ.

Theo báo cáo của Văn phòng Điều phối chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh, trong xây dựng NTM nâng cao theo bộ tiêu chí giai đoạn mới, tiêu chí môi trường gồm 12 chỉ tiêu, trong đó có 4 chỉ tiêu có số xã đạt thấp gồm: Tỷ lệ hộ gia đình thực hiện phân loại chất thải rắn tại nguồn hiện có 79/118 xã chưa đạt. Chỉ tiêu tỷ lệ chất thải hữu cơ, phụ phẩm nông nghiệp được thu gom, tái sử dụng và tái chế thành nguyên liệu, nhiên liệu và các sản phẩm thân thiện với môi trường có 75/118 xã chưa đạt…

Đặc biệt, việc thực hiện phân loại rác tại nguồn còn gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân do người dân chưa tạo được thói quen trong việc thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn; hoạt động thu gom chất thải rắn sinh hoạt sau phân loại vẫn chưa được thực hiện thống nhất và triệt để, các đơn vị thu gom chưa đáp ứng được phương tiện thu gom chất thải rắn sau phân loại. Các địa phương chưa triển khai đồng bộ, chuẩn hóa trang thiết bị, phương tiện, hạ tầng kỹ thuật trong quá trình lưu giữ, chuyển giao, trung chuyển, vận chuyển và xử lý chất thải rắn…

* Sạch trong sản xuất

Theo Phó giám đốc Sở TN-MT TRẦN TRỌNG TOÀN, sau dịch Covid-19, tình trạng xả rác thải trên các tuyến đường lại tái phát. Khó khăn là có sự chồng chéo trong trách nhiệm quản lý, xử lý. Đề nghị các địa phương lắp đặt camera quản lý, tổ chức các đội tuần tra kiểm tra, xử lý các đối tượng xả rác thải trên các tuyến đường.

Gắn với xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu trong giai đoạn mới, sản xuất sạch không chỉ dừng lại ở việc vận động, khuyến khích mà được đặt ra thành những tiêu chí cụ thể. Đây cũng là động lực để các địa phương chuyển đổi mạnh mẽ từ lối canh tác truyền thống sang sản xuất an toàn, nhất là sản xuất theo hướng hữu cơ. Từ đó, tạo tiền đề để nhân rộng, phát triển nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn tỉnh.

Cụ thể, trong Bộ tiêu chí NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025 đặt ra các nội dung cụ thể như: Khu kinh doanh, dịch vụ, chăn nuôi, giết mổ gia súc, gia cầm, nuôi trồng thủy sản có hạ tầng kỹ thuật về bảo vệ môi trường đạt tỷ lệ 100%. Tỷ lệ chất thải hữu cơ, phụ phẩm nông nghiệp được thu gom, tái sử dụng và tái chế thành nguyên liệu, nhiên liệu và các sản phẩm thân thiện với môi trường. Tỷ lệ cơ sở chăn nuôi bảo đảm các quy định về vệ sinh thú y, chăn nuôi bảo vệ môi trường đạt từ 95% trở lên.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025, phát triển nông nghiệp hữu cơ được chọn là một trong 4 nhiệm vụ đột phá của tỉnh. Hiện các địa phương của tỉnh đang tập trung phát triển, nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ, tiến tới làm nông nghiệp hữu cơ. Trong đó, ngoài việc thực hiện tốt phân loại rác tại nguồn, thu gom, xử lý chất thải rắn, nước thải sinh hoạt, việc thu gom, xử lý chất thải nguy hại phát sinh trong quá trình sản xuất như chai lọ, bao bì thuốc bảo vệ thực vật được các địa phương chú trọng thực hiện.

Phó chủ tịch UBND H.Xuân Lộc Nguyễn Văn Linh cho biết, hiện Xuân Lộc đã thực hiện được 14/14 xã NTM nâng cao, 9/14 xã NTM kiểu mẫu và đang trình hồ sơ đạt chuẩn huyện NTM nâng cao năm 2023. Địa phương tiếp tục thực hiện đề án NTM kiểu mẫu. Huyện đã có 4 khu dân cư kiểu mẫu và đang tiếp tục nhân rộng hơn. Huyện đang dự thảo và ban hành các mô hình gia đình kiểu mẫu, vườn kiểu mẫu, tuyến đường kiểu mẫu. Toàn huyện đã cho đăng ký 42 vườn mẫu gắn với phát triển du lịch vườn.

Bình Nguyên