'Xanh hóa', bài toán cấp bách cho doanh nghiệp xuất khẩu

Ngày càng khắt khe với các tiêu chuẩn về môi trường

Tại Hội thảo "Doanh nghiệp chuyển đổi xanh để giữ vững lợi thế cạnh tranh gia tăng xuất khẩu trong giai đoạn mới" do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), tổ chức sáng 20/5, bà Trần Thị Thanh Tâm, Giám đốc Hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) VCCI nhấn mạnh: Các thị trường xuất khẩu ngày càng khắt khe hơn với các tiêu chuẩn về môi trường, như chứng nhận sản phẩm hữu cơ, dấu chân carbon thấp... Nếu không nhanh chóng thích ứng, doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị loại khỏi "cuộc chơi".

Tuy nhiên, chuyển đổi xanh không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội lớn để doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường. "Chuyển đổi xanh giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín, tối ưu hóa quy trình sản xuất, tiết kiệm chi phí và tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi", bà Tâm nói.

Các chuyên gia nhấn mạnh tại hội thảo: Thị trường xuất khẩu ngày càng khắt khe hơn với các tiêu chuẩn về môi trường, như chứng nhận sản phẩm hữu cơ, dấu chân carbon thấp (Ảnh: Kim Oanh).

Ông Đàm Quang Thắng, Tổng giám đốc Công ty TNNH Agricare Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo và Chủ tịch VCTA, nhấn mạnh: Để có thể "xanh hóa", doanh nghiệp phải nắm vững "luật chơi" quốc tế, từ các quy định về chất lượng sản phẩm, bao bì, nhãn mác đến các tiêu chuẩn về môi trường và xã hội.

"Rào cản kỹ thuật và các quy định kiểm dịch là một trong những thử thách lớn nhất", ông Thắng cho biết. Ông lấy ví dụ về việc xuất khẩu xoài sang Úc, một quá trình đàm phán và chuẩn bị kéo dài tới 9 năm, để minh chứng cho sự khắt khe của các thị trường nhập khẩu.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần chuẩn bị kỹ lưỡng về nguồn nhân lực, quy mô sản xuất và khả năng đáp ứng các đơn hàng lớn.

Thương mại điện tử xuyên biên giới: Cú hích cho xuất khẩu xanh

Bên cạnh xuất khẩu trực tiếp, nhiều ý kiến cũng nhấn mạnh, thương mại điện tử xuyên biên giới (Cross-border E-commerce) đang trở thành một kênh xuất khẩu hiệu quả, giúp doanh nghiệp tiếp cận trực tiếp với người tiêu dùng quốc tế, giảm thiểu chi phí trung gian và nâng cao tính minh bạch trong giao dịch.

Ông Nguyễn Văn Thành, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công thương cho biết: Thương mại điện tử xuyên biên giới tại nước ta năm 2022 đạt 3,5 tỷ USD, tăng 7% so với năm trước. Dự báo đến năm 2027 con số này có thể đạt 5,5 tỷ USD.

Ông Thành cho rằng, thương mại điện tử xuyên biên giới của Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa để phát triển. Tuy nhiên, chúng ta đang gặp phải một số hạn chế, như thiếu nguồn nhân lực số chất lượng cao, chi phí logistics cao, thiếu tiêu chuẩn hóa sản phẩm và thủ tục hành chính còn phức tạp.

Do vậy, theo ông Thành, để gia tăng xuất khẩu, doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng sản phẩm theo hướng xanh hóa, phát triển bền vững đảm bảo yêu cầu đặt ra đối với các nước trên thế giới. Cùng với đó, đẩy mạnh đào tạo phát triển nhân lực số, phát triển hạ tầng logistic hạ tầng hỗ trợ; xây dựng tiếp cận đa kênh trên các sàn thương mại điện tử, thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa trong nước qua thương mại điện tử…

Theo ông Đàm Quang Thắng, một trong những giải pháp quan trọng để doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh xuất khẩu là xây dựng và truyền thông hiệu quả câu chuyện "xanh" của mình (Ảnh: Kim Oanh).

Một trong những giải pháp quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh xuất khẩu là xây dựng và truyền thông hiệu quả câu chuyện "xanh" của mình. Ông Đàm Quang Thắng nhấn mạnh: "Trong thời đại số, người tiêu dùng không chỉ quan tâm đến chất lượng sản phẩm mà còn đặc biệt chú trọng đến nguồn gốc xuất xứ, quy trình sản xuất và tác động môi trường của sản phẩm đó".

Do đó, theo ông Thắng, doanh nghiệp cần đầu tư vào việc nghiên cứu thị trường, tìm hiểu hành vi tiêu dùng và xây dựng câu chuyện "xanh" hấp dẫn, độc đáo để thu hút sự quan tâm của khách hàng quốc tế. "Câu chuyện đó có thể là quy trình sản xuất thân thiện với môi trường, sử dụng nguyên liệu tái chế, hỗ trợ cộng đồng địa phương hoặc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống", ông Thắng gợi ý.

Để hỗ trợ doanh nghiệp, bà Trần Thị Thanh Tâm nhấn mạnh: Chúng ta cần có một hành lang pháp lý chặt chẽ, đảm bảo công bằng, minh bạch, thúc đẩy phát triển thương mại điện tử và đặc biệt là thương mại điện tử xuyên biên giới. Đồng thời, kết nối các dịch vụ hỗ trợ cho thương mại điện tử thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa trong nước và tối ưu các thủ tục hành chính cũng như thuận lợi hóa các thủ tục để hỗ trợ xuất khẩu cho các doanh nghiệp trong thời gian tới.

Kim Oanh