Vì sao bỏ hình thức thuế khoán với hộ kinh doanh?

Nghị quyết số 68-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân yêu cầu xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất trong năm 2026. Đồng thời, mở rộng cơ sở tính thuế, nhất là thu thuế điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

Liên quan đến vấn đề này, Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn cho biết, việc xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh mang nhiều ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế tư nhân cũng như trong quản lý nhà nước.

Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn. Ảnh: CTV

Trước tiên, việc bỏ thuế khoán chuyển sang hình thức tự kê khai và nộp thuế theo doanh thu thực tế giúp phản ánh đúng năng lực kinh doanh và bảo đảm nguyên tắc trong Luật Quản lý thuế “người nộp thuế tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm”; động viên sự tham gia, tinh thần trách nhiệm của người nộp thuế với cộng đồng, đất nước thông qua việc nộp thuế dựa trên cơ sở kết quả kinh doanh. Đồng thời, cơ quan thuế cũng có thông tin chính xác hơn về hoạt động kinh tế để quản lý hiệu quả.

Xóa bỏ thuế khoán còn góp phần hiện đại hóa hệ thống thuế và nâng cao hiệu quả quản lý.

“Đây là bước đi phù hợp với xu thế chuyển đổi số và quản lý thuế điện tử hiện nay. Khi các hộ kinh doanh tự kê khai trên nền tảng số, cơ quan thuế có thể hỗ trợ tối đa thông qua các ứng dụng kê khai, nộp thuế điện tử đơn giản. Bên cạnh đó, việc này giúp chống gian lận, thất thu thuế hiệu quả hơn và tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các thành phần kinh tế, bởi mọi hộ kinh doanh đều phải tuân thủ nghĩa vụ thuế trên cùng một phương thức minh bạch như nhau”, ông Mai Sơn nhấn mạnh.

Hơn nữa, trước đây, nhiều hộ kinh doanh quen với nộp thuế khoán nên chưa chú trọng việc ghi chép sổ sách và minh bạch doanh thu. Khi bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh buộc phải thực hiện chế độ sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ như mô hình hộ kinh doanh theo phương pháp kê khai hay doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ. Đây sẽ là bước chuẩn bị cần thiết để hộ kinh doanh phát triển lên thành doanh nghiệp, qua đó có thể tiếp cận các chính sách hỗ trợ và nguồn lực để mở rộng sản xuất kinh doanh.

Phó Cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn cho biết, để chuẩn bị cho việc xóa bỏ hình thức thuế khoán, các hộ kinh doanh chuyển sang tự kê khai, nộp thuế, Bộ Tài chính đang hoàn thiện khuôn khổ pháp luật về chính sách thuế, quản lý thuế; cải cách mô hình quản lý thuế; cải cách thủ tục và ứng dụng công nghệ trong quản lý thuế hộ kinh doanh; về triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền; hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi.

Cán bộ đội thuế huyện Gia Lâm hướng dẫn hộ kinh doanh tại xã Ninh Hiệp đăng ký và sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Ảnh: CTV

Nhận thức được những bỡ ngỡ ban đầu của hộ kinh doanh khi từ 1-1-2026 chuyển đổi từ phương thức thuế khoán sang phương thức kê khai, ngành Thuế đã triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi. Trước hết, cơ quan thuế tại các địa phương tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn để hộ kinh doanh hiểu rõ lợi ích của việc sử dụng hóa đơn điện tử và tự kê khai thuế, cũng như các bước thực hiện.

Cơ quan thuế cũng chủ động rà soát, nhắc nhở các hộ thuộc diện phải áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền thực hiện đăng ký và cài đặt hệ thống. Cơ quan thuế phối hợp với các nhà cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử để có các chính sách hỗ trợ về thiết bị và chi phí dịch vụ cho hộ kinh doanh trong giai đoạn đầu triển khai (hỗ trợ máy tính tiền, máy in hóa đơn, giảm phí dịch vụ kết nối...).

Đồng thời, Bộ Tài chính đã có văn bản đề nghị các địa phương quan tâm, phối hợp với cơ quan thuế trong việc triển khai giải pháp hóa đơn điện tử từ máy tính tiền. Chính quyền địa phương cũng được khuyến khích có phương án hỗ trợ về tài chính cho những hộ kinh doanh gặp khó khăn (ví dụ hộ nghèo, hộ ở vùng sâu vùng xa chưa có điều kiện thiết bị) để giúp họ sớm áp dụng được giải pháp này…

Hương Thủy